Ẩm thực Việt Nam: Liệu có nên 'hữu xạ tự nhiên hương'?

Với chén nước tương Nam Dương hay còn gọi là nước tương Con Mèo Đen, thêm vài lát ớt xắt, dù món ăn sang trọng hay bình dân giản dị, người ta cũng có thể cảm nhận hương vị quen thuộc của những bữa cơm nhà

Đủ phong phú và đầy hương vị

Xưa nay, ẩm thực Việt Nam luôn ghi dấu ấn với viễn khách nhờ đủ hương đủ vị, là kết tinh của văn hóa và thổ nhưỡng từng vùng. Ví như ở Hà Nội, giữa tiết trời se lạnh, thực khách sẽ được sưởi ấm khi ăn tô phở bò, húp muỗng nước dùng ngọt lịm vị xương hầm suốt tám giờ đồng hồ. Hay như ghé miền Trung, ta không khỏi sửng sốt khi nếm hương vị mặn mà, bùi béo của bánh căn, bánh xèo, vị tươi mới của hàng trăm loại hải sản vùng duyên hải.

Về miền Nam, người ta không thể bỏ qua món canh chua hài hòa vị ngọt của thơm, vị chua của cà chua, me dốt, vị béo ngậy cái khoanh cá lóc đồng và hương thơm của các loại rau đầy màu sắc mọc lên từ vùng đất chín rồng.

Nhưng ở miền nào, ăn món nào, người Việt luôn có chén nước chấm. Được đặt giữa bàn để mọi thành viên cùng chấm cùng chan, chén nước chấm có thể xem là đại diện của sự gắn kết trong gia đình truyền thống.

Người Việt không chỉ ăn ngon, ăn lành mà còn ăn tinh - tinh tế cảm nhận và nhớ nhung sâu sắc cái tình của người đứng bếp. Với văn hóa ẩm thực đa dạng, nhiều thức ngon vật lạ độc đáo, ẩm thực Việt cần được chủ động truyền bá đến bạn bè quốc tế, thay vì phó mặc cho 'hữu xạ tự nhiên hương'.

Nhiều cách quảng bá

Nguyễn Thị Huyền Anh, một cô nàng sinh ra và lớn lên ở TP.HCM kể về đam mê ẩm thực của mình: 'Nói về ăn, ở Sài Gòn là sướng nhất, món nào miền nào cũng có. Bạn bè vùng khác đến, muốn ăn tô bún mắm miền Nam, hay muốn nếm bằng được món chả giò chiên kiểu bắc, thèm tô cao lầu Hội An mùa mưa xuống… đều có đủ. 

Thích ăn nên mình thường xuyên dắt bạn bè đi ăn và chụp hình đăng Instagram.' Huyền Anh nói, bạn bè của cô nàng tại Mỹ, Úc, Canada… đều rất thích những bức ảnh chụp món ăn Việt Nam mà bạn đăng tải. 'Khi xem những tấm hình của mình, họ rất bất ngờ với văn hóa ẩm thực đặc sắc của Việt Nam'.

Việc quảng bá ẩm thực truyền thống Việt không dừng lại ở những bài đăng trên mạng xã hội hay truyền miệng với bạn bè quốc tế. Ở tầm vóc lớn hơn, tinh hoa ẩm thực Việt thường được chủ động thể hiện tại các dịp ngoại giao.

Cụ thể, vào năm 2017, tại hội nghị APEC, nghệ nhân ẩm thực Ánh Tuyết đã đưa vào yến tiệc thết đãi 21 vị nguyên thủ quốc gia thực đơn 6 món đặc trưng cho nông lâm sản trù phú của Việt Nam: nem cuốn tươi, nem cua bể, vịt quay da giòn, cá vược hấp ngũ vị, nộm hoa chuối, chè khoai tím. Trong đó, món cá vược hấp ngũ vị - món ngon Việt dung dị được nghệ nhân kế thừa từ bà ngoại - là niềm tự hào của bà với tuyệt kỹ dùng nước tương gia truyền.

Nghệ nhân Ánh Tuyết chia sẻ: 'Những món ăn như cá vược hấp ngũ vị, muốn ngon phải chọn đúng nước tương có hương vị truyền thống Việt, cho thêm gừng, hạt tiêu xanh Phú Quốc'. Được biết, bà ngoại của nghệ nhân Ánh Tuyết xưa vốn đã sử dụng Tàu vị yểu Con Mèo Đen - loại nước tương có truyền thống gần 70 năm - để hấp cá. 

Kết hợp một số sáng tạo riêng, món cá vược hấp ngũ vị của nghệ nhân đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ các vị nguyên thủ tham gia quốc yến APEC.

Mới đây, Culture Magazine - một tạp chí văn hóa song ngữ tại Bắc Mỹ cũng đã trao tặng danh hiệu 'Hương vị nước tương Việt Nam ngon nhất năm 2019' cho nước tương Nam Dương đậm đặc, như một động thái biểu thị sự trân trọng giá trị ẩm thực truyền thống Việt, nhờ đó tạo tiền đề để nước chấm Việt được quảng bá rộng rãi hơn với thế giới.

Nghệ nhân ẩm thực Ánh Tuyết cho biết, bà luôn mong muốn quảng bá tinh hoa ẩm thực Việt với bạn bè quốc tế.

Đã qua thời người Việt tự hào kín đáo với sự ngon lành 'hữu xạ tự nhiên hương' của ẩm thực quê mình. Những người như nghệ nhân Ánh Tuyết, cô nàng 'sành ăn' Huyền Anh hay một tạp chí văn hóa ở Bắc Mỹ đã có những nghĩa cử – dù vô tình hay hữu ý - đưa ẩm thực Việt từ miền Bắc đến miền Nam, từ núi cao xuống rừng biển… ra thế giới.