Al-Qaeda đang “hồi sinh” ở châu Phi

Những chiếc xe bị phá hủy trong vụ tấn công khách sạn Splendid ở thủ đô Burkina Faso - Ảnh: Reuters

Theo CNN, giới quan sát nhận định cuộc thảm sát ở khách sạn Splendid tại Ouagadougou, thủ đô Burkina Faso, có rất nhiều điểm tương đồng với vụ tấn công khách sạn Radisson Blu ở Bamako, thủ đô Mali hôm 20-11-2015 khiến 29 người thiệt mạng.

Đây đều là nơi người nước ngoài thường xuyên lui tới, là các “mục tiêu mềm” chứ không phải đồn cảnh sát hay căn cứ quân sự. Và những kẻ tấn công đều mang súng máy, mục tiêu là sát hại càng nhiều người càng tốt.

Cả hai vụ tấn công đều do nhóm khủng bố Al-Qaeda vùng Hồi giáo Maghreb (AQIM) thực hiện (Maghreb là từ để chỉ một khu vực rộng lớn ở tây bắc châu Phi). Vấn đề là Mali từng chứng kiến nhiều vụ tấn công khủng bố, còn đây là lần đầu tiên AQIM mở rộng địa bàn hoạt động tới Burkina Faso.

Tổ chức phân tích tình báo Flashpoint Partners cảnh báo: “Đây là dấu hiệu chỉ ra tham vọng hồi sinh của Al-Qaeda. Việc tổ chức tấn công tại Burkina Faso cho thấy ảnh hưởng xuyên biên giới của Al-Qaeda đang gia tăng”.

Một dấu hiệu nữa chứng tỏ tầm ảnh hưởng của Al-Qaeda ở châu Phi là mới đây AQIM kêu gọi người Hồi giáo vùng lên ở hai thành phố tự trị của Tây Ban Nha tại Bắc Phi là Ceuta và Melilla. AQIM cũng hô hào tấn công người nước ngoài tại Libya.

Giới phân tích nhận định vùng sa mạc Sahel với địa hình hiểm trở là nơi trú ẩn lý tưởng của các thủ lĩnh AQIM như Mokhtar Belmoktar, kẻ ra lệnh thực hiện các vụ tấn công ở Bamako và Ouagadougou. Đã bị truy nã suốt 12 năm qua, Mỹ treo giải thưởng 5 triệu USD, nhưng đến nay Belmoktar vẫn nhởn nhơ.

Trong hai năm qua, uy tín của Al-Qaeda sụt giảm trầm trọng với sự trỗi dậy của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria và Iraq cũng như việc hàng loạt thủ lĩnh của nhóm này bị tiêu diệt.

Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá Al-Qaeda đang tận dụng sự bất ổn tại châu Phi để tìm đường hồi sinh.

Thực tế ở châu Phi, IS cũng có tham vọng lớn. Nhóm này đã lập ba tỉnh ở Libya, xây dựng các căn cứ hỗ trợ tại Algeria và Tunisia.

Ở miền bắc Nigeria, tổ chức Boko Haram đã tuyên thệ trung thành với IS. Do đó, Al-Qaeda phải triển khai sức mạnh để chống chọi sự “xâm lấn” của IS.  

Vùng hoạt động của AQIM là nơi chính quyền suy yếu, nguồn lực tình báo và an ninh hạn chế. Burkina Faso mới chứng kiến một âm mưu đảo chính bất thành.

Do đó, việc AQIM triển khai nhóm sát thủ âm thầm xâm nhập thủ đô Ouagadougou để bắn giết là không mấy khó khăn.

Việc khủng bố tại Burkina Faso cho thấy sức mạnh của Al-Qaeda tại châu Phi. Và đây sẽ là mối lo của không chỉ phương Tây mà cả IS.