Ai dễ nhiễm vi nấm Aspergillus sp.?

Trao đổi với Tuổi Trẻ về vi nấm Aspergillus sp., TS.BS Trần Phủ Mạnh Siêu - trưởng khoa xét nghiệm Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM - cho biết vi nấm này thuộc chủng nấm sợi. Vi nấm Aspergillus sp. thường xuất hiện trên các chất hữu cơ phân hủy như xác động vật (kể cả xác người) bị thối rữa, xác các loại cây cối mục nát.

Về triệu chứng bệnh, TS Siêu cho biết thường là bệnh nhân có nấm nằm ở phổi và tạo ra khối u đơn độc ở phổi. Ngoài ra, vi nấm này cũng có thể lan khắp các cơ quan khác trong cơ thể gọi là nấm nội tạng. Một số trường hợp khác, nấm có thể từ phổi qua máu phát tán qua da. Việc vi nấm Aspergillus sp. có phát tán ra da hay không còn tùy cơ địa từng người.

Đối tượng dễ nhiễm vi nấm này thường là trẻ em và người già và khi nhiễm hay bị nặng. Những bệnh nhân bị bệnh suy giảm miễn dịch mắc phải do sử dụng thuốc lâu ngày hay bị nhiễm HIV/AIDS cũng dễ bị nhiễm vi nấm này.

Đến nay chưa có nghiên cứu từ lúc nhiễm vi nấm này đến khi sinh ra u nấm ở phổi kéo dài bao lâu, nhưng thường phải mất vài năm tùy thuộc cơ địa mỗi người mà diễn tiến nhanh hay chậm.

Cần lưu ý, vi nấm Aspergillus sp. thường tồn tại ở phổi thầm lặng, nếu không phát hiện sớm, điều trị kịp thời khối u nấm ngày càng lớn dần, ăn lan vào động mạch lớn, như động mạch ở phổi, sẽ gây vỡ động mạch phổi bất thình lình, bệnh nhân có thể bị tử vong rất nhanh do xuất huyết ồ ạt, không cầm máu được.

Trả lời về đối tượng dễ có nguy cơ nhiễm vi nấm này, TS Siêu nói: “Những người sống gần bãi rác, nghĩa trang, nơi có nhiều cây cối mục nát dễ có nguy cơ mắc bệnh này vì ở những nơi này thường có nhiều chất hữu cơ phân hủy”. Ở những nơi này bào tử nấm bay lơ lửng trong không khí. Nếu gặp luồng gió thổi qua bãi rác hoặc có xác động thực vật đang phân hủy thì bào tử nấm phát tán trong không khí rất mạnh và khắp nơi.

Tuy nhiên, không phải ai hít bào tử nấm này cũng bị nhiễm bệnh mà tùy thể trạng mỗi người. Song với những người hít phải thường xuyên, kéo dài dễ bị nhiễm vi nấm hơn. Còn lâu lâu mới hít phải hoặc thoáng qua thì không sao.

Nếu phát hiện sớm, người bị nhiễm vi nấm này sẽ được chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân tiếp tục sống ở khu vực có nguy cơ cao thì có thể tái nhiễm.

Theo TS Siêu, biện pháp phòng ngừa là bệnh nhân nên khám sức khỏe tổng quát 6-12 tháng/lần để chụp phim phổi kiểm tra. Việc chụp phim phổi rất có ích vì không chỉ phát hiện nấm phổi mà còn phát hiện lao phổi hoặc u phổi.