Xe siêu rẻ hay canh bạc của Tata?

Phóng to

Ông Ratan Naval Tata - Ảnh: IHT

Rục rịch thông báo về kế hoạch đầy tham vọng này từ năm 2004, Tập đoàn ôtô Tata và người chủ tịch 70 tuổi Ratan Naval Tata đang đứng trước những bước ngoặt lớn.

Trong trường hợp tích cực, chiếc xe sẽ tạo nên cơn sốt ôtô cho khoảng 50 triệu người thuộc tầng lớp trung lưu Ấn Độ. Nhưng nếu một chi tiết trên chiếc xe hỏng và gây nguy hiểm cho người sử dụng, người ta sẽ nói ngay: "Đấy, đã bảo mà. Của rẻ là của ôi!".

Siêu rẻ và siêu bí mật

Đến giờ, tên chính thức của xe vẫn chưa được thông báo. Với biệt danh "chiếc xe của mọi người", xe siêu rẻ Tata là sự xuất hiện mới nhất của trào lưu các mặt hàng và dịch vụ siêu rẻ. Thế giới từng ngạc nhiên khi các tấm vé máy bay trị giá 400 USD, vù một cái xuống còn 40 USD, hay chiếc laptop từng có giá 2.000 USD bỗng "lột xác" xuống còn 200 USD.

Và bây giờ bạn chỉ cần móc túi ra 2.500 USD để mua chiếc xe mà trước đó bạn phải trả 25.000 USD. Sáng chế của người Đức ở thế kỷ 19 nay được người Ấn Độ sáng chế lại với giá chỉ bằng chiếc đầu DVD lắp trên chiếc xe thể thao Lexus LX470!

Chiếc xe đang được canh giữ rất cẩn mật. Tata vẫn giữ bí mật đến phút chót về việc làm thế nào có thể hạ giá thành chiếc xe đến mức "kinh khủng" như vậy. Thậm chí, Tata còn ký thỏa thuận pháp lý với các nhà cung cấp các phụ tùng cho xe, yêu cầu họ không được "bật mí” gì về chiếc xe đang được chờ đợi và gây rất nhiều tò mò này. Tuy nhiên, một số ít người không kiềm chế được đã thổ lộ vài chi tiết thú vị.

Hãng tin Reuters dẫn lời A.K. Chaturvedi, chủ tịch phát triển kinh doanh của Lumax Industries, hãng cung cấp đèn trước và đèn bên trong xe, tiết lộ dáng xe nhỏ, duyên dáng, bốn cửa, năm ghế, đầu trước nhỏ và hông thì phình ra để vượt gió tốt. "Đó là chiếc xe đẹp, dễ thương". Xe không có radio, không có điều hòa không khí, chỉ có một cần gạt nước thay vì hai, đồng hồ đo kilômet analog chứ không phải kỹ thuật số.

Tata đã tập trung giảm chi phí các vật liệu và nhập các bộ phận giá rẻ hơn. Động cơ xe giá 700 USD do Công ty Bosch của Đức sản xuất, kích cỡ 600x660cm3, 30-35 sức ngựa, không khỏe hơn nhiều so với động cơ của máy cắt cỏ công nghiệp. Bánh xe chỉ là loại có thể chịu được lực khi chạy với tốc độ khoảng 70km/g, tức nhóm khách hàng không có nhu cầu "lướt gió”.

Ngoài ra, nếu trước đây các hãng xe thường chọn nhà cung cấp phụ tùng tùy vào quan hệ lâu dài thì nay họ chọn cách đấu giá trên mạng để các công ty phải cạnh tranh giá thật sự. Trong khi các hãng xe mua 10-15% phụ tùng qua Internet, Tata mua 30-40% phụ tùng theo kiểu này.

Xe nhỏ, nhưng các chuyên gia của ngành công nghiệp chế tạo ôtô cho rằng xe của Tata là "chiến thắng vĩ đại". Nó không chỉ là một trong những phát kiến mà còn là một triết lý mới ở thế giới đang phát triển, có khả năng thay đổi cách sản xuất ôtô ở khắp nơi trên thế giới trong vòng 5-10 năm tới. Hai đối thủ cạnh tranh là liên doanh Nhật - Pháp, Renault - Nissan, và liên doanh Ấn Độ - Nhật, Maruti Suzuki đã thông báo các kế hoạch sản xuất xe nhỏ và rẻ của mình.

Phóng to

Người Ấn Độ đã tiêu thụ khoảng 7 triệu xe hai bánh và 1 triệu ôtô trong năm 2006-2007. Chủ tịch Tata viết trên website của công ty mình: “Loại xe mới sẽ là an toàn hơn cho người lưu thông trên đường phố đông đúc và lộn xộn. Sẽ an toàn hơn so với một gia đình đi xe máy, cha chở con đằng trước, vợ đằng sau, đường thì trơn" - Ảnh: BusinessWeek

Nhưng điều khiến người ta lo ngại là độ an toàn của xe và tác hại của nó tới môi trường. Trong bối cảnh các nước trên thế giới phải áp dụng các tiêu chuẩn môi trường thật nghiêm ngặt khi sử dụng ôtô, tiêu chuẩn mà Tata áp dụng là gì?

Không phải khách hàng nào cũng có thể hiểu hết được những động cơ máy móc bên trong xe, nhưng họ sẽ quan tâm đến tuổi thọ và độ an toàn của xe.

Không giống xe ở Mỹ, xe Ấn Độ không được kiểm tra sau khi được chạy trên đường. Báo IHT dẫn lời Michael Walsh, tư vấn về ô nhiễm và thành viên của Cơ quan Bảo vệ môi trường của Mỹ, nói rằng vì chiếc xe quá rẻ nên thiếu các công nghệ tinh xảo để duy trì lượng khí thải ban đầu mà các nhà sản xuất dự định.

Do đó khi chạy, sau một thời gian nó có thể thải ra lượng khí gấp 4-5 lần ban đầu. "Tôi bị sốc vì rõ ràng là chiếc xe không thể là "chiếc xe sạch" trong suốt đời của nó được", ông phát biểu.

Chủ tịch Ratan Tata cũng phải công nhận rằng trọng lượng xe nhẹ và yêu cầu phải thân thiện với môi trường làm giảm đáng kể nỗ lực tạo sự an toàn cho nó. Mà thật vậy. Các xe ở Mỹ, chỉ riêng các thiết bị bảo đảm an toàn cho xe cũng đã ngốn hết hơn 2.500 USD.

Nhưng nếu xét rằng người Ấn Độ có lựa chọn khi đi ra đường, từ việc họ đi xe máy và xe đạp chuyển sang đi ôtô, thì ông Ratan cũng không phải vô lý khi nghĩ rằng người dân có thể an toàn hơn khi ngồi trong ôtô.

Tata nói rằng họ không theo qui định của các nước giàu, chỉ theo các qui định và tiêu chuẩn của Ấn Độ mà thôi. Nhưng những tiêu chuẩn này cũng đang thay đổi. Các thành phố lớn của Ấn Độ đang có kế hoạch áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro IV vào tháng 4-2010. Qui định cũng yêu cầu phải có túi khí và vượt qua các đợt kiểm tra va chạm toàn xe. Vì vậy, khó có khả năng chiếc xe giữ được giá siêu rẻ như đang được loan báo.

Dù loại xe ra mắt tạo thêm việc làm cho 10.000 công nhân, nó cũng khiến người ta lo ngại về một sự phát triển không bền vững: phụ thuộc nhiều hơn vào dầu khí (hiện Ấn Độ nhập 70% dầu thô), khí thải ra môi trường... Chuyên gia về biến đổi khí hậu của Ấn Độ R.K. Pachauri nói chiếc xe của Tata khiến ông "gặp ác mộng".