Xây dựng cảng cá 'xanh', hiện đại: còn nhiều khó khăn

Chiều 25-11, hội nghị về quản lý hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức ở TP Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) diễn ra với sự tham gia của đại diện ngành nông nghiệp và ban quản lý cảng cá của 28 tỉnh, TP ven biển cả nước.

Thiếu cơ sở dữ liệu tại các cảng cá

Bà Nguyễn Thị Trang Nhung - trưởng phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế, cục Kiểm ngư - nhận định công tác quản lý khai thác theo chuỗi ở các cảng cá vẫn chưa kiểm soát chặt chẽ về mua bán, quản lý nguyên liệu đầu vào.

"Các cảng thiếu cơ sở dữ liệu đầu ra, đầu vào cũng như giám sát sản lượng qua cảng. Chúng ta chỉ giám sát sản lượng chung một số loài có chứng nhận và chưa tách loài cụ thể. Ví dụ như cá ngừ đại dương mắt to vì sản lượng ít nên nhiều cảng lại gộp vào cá ngừ vây vàng, cá ngừ đại dương cùng một loại. 

Việc gộp hết vào như thế khiến chúng ta chưa phân tích dữ liệu, loài tiếp nhận qua cảng cũng như theo dõi sự tăng giảm sản lượng bất thường ra sao", bà Nhung nêu dẫn chứng.

Đại diện ban quản lý cảng cá các tỉnh Bình Định, Bà Rịa - Vũng Tàu… cũng chỉ rõ vấn đề ô nhiễm môi trường chưa được xử lý triệt để, ngư dân vẫn còn thói quen thải nước chế biến, rác xuống khu neo đậu, cảng cá. 

Nhiều cảng cá hiện đang xuống cấp và quá tải, luồng lạch ngày càng bị bồi lắng làm trở ngại cho tàu thuyền khi ra vào phải lệ thuộc con nước, mất nhiều chi phí và thời gian.

Sớm đầu tư cảng cá chuyên dụng

Ông Nguyễn Trung Hiếu - phó giám đốc Trung tâm Quản lý - khai thác các công trình thủy sản tỉnh Khánh Hòa - cho hay việc tuyên truyền, vận động và nâng cao ý thức cho người dân và ngư dân được xem là giải pháp hàng đầu để xây dựng cảng cá "xanh".

"Cần phải tổ chức cho các chủ tàu, chủ xe, thương nhân, các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ buôn bán tại cảng ký cam kết về bảo vệ môi trường gắn với sự tuần tra, nghiêm khắc xử lý các vi phạm của các lực lượng chức năng như biên phòng, cảnh sát môi trường, từ đó tạo hiệu quả răn đe nhất định", ông Hiếu nói.

Tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến - thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - yêu cầu Cục Thủy sản, Cục Kiểm ngư và các tỉnh ven biển phải đầu tư và triển khai mô hình cảng cá chuyên dụng, đấu giá hải sản tại các cảng cá nhằm nâng cao giá trị sản phẩm khai thác.

Xây dựng phần mềm cơ sở dữ liệu về các cảng cá, kết nối hệ thống cảng cá, chia sẻ thông tin giữa các cảng cá để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành.

Ngoài ra cần phải tập huấn hướng dẫn cho ngư dân về các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới như: kỹ thuật bảo quản sản phẩm trên tàu cá, kỹ thuật khai thác thủy sản để tăng năng suất.

"Khâu quản lý, truy xuất nguồn gốc thủy sản tại cảng cá rất quan trọng để gỡ thẻ vàng EC. Địa phương phải tăng cường công tác quản lý như việc đăng ký, đăng kiểm tàu cá; các trang thiết bị thông tin liên lạc... vấn đề về an toàn thực phẩm, môi trường tại cảng cá cũng cần phải kiểm tra chặt chẽ", ông Tiến nói.

Cảng cá bị bồi lấp, khó đạt mục tiêu 37.000 tấn thủy sản/năm?

Năm 2023, Hà Tĩnh phấn đấu sản lượng khai thác thủy sản đạt trên 37.000 tấn, nhưng hiện nay hai cảng cá của tỉnh đang bị bồi lấp nghiêm trọng, mục tiêu này có khả quan?