Vụ tràn bùn thải Titan: Khai thác rầm rộ, bất chấp lệnh cấm

Phóng to

Cơ quan chức năng phát hiện một lượng lớn titan được chôn dưới đất bên trong khu mỏ của Công ty cổ phần đầu tư khoáng sản và thương mại Bình Thuận - Ảnh: Nguyễn Nam

Hiện hàng trăm tấn titan chôn dưới đất bị phát hiện trong ngày 20-11 vẫn đang được cơ quan chức năng làm rõ để đưa ra kết luận.

Khai thác ở nhiều địa điểm

Do công ty có tranh chấp nội bộ nên vào ngày 5-5, chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận đã ký quyết định thành lập tổ giám sát hoạt động khai thác titan-zircon (cát đen) của công ty.

Tổ giám sát do ông Huỳnh Giác, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường, làm tổ trưởng có nhiệm vụ giám sát quá trình tổ chức khai thác titan-zircon của công ty theo đúng quy định hiện hành của pháp luật và đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình khai thác. Từ đề xuất này, ngày 10-5 UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu công ty dừng khai thác titan.

Tuy nhiên, theo thông tin mà chúng tôi có được, UBND huyện Hàm Thuận Nam đã có báo cáo về hoạt động lén lút khai thác của công ty từ ngày 5-11, tức là trước 13 ngày hồ chứa bùn thải bị vỡ. Nơi nhận báo cáo được ghi rõ là Sở Tài nguyên - môi trường.

Khi UBND tỉnh cấm công ty khai thác, UBND huyện Hàm Thuận Nam đã chỉ đạo Công an huyện kiểm tra việc chấp hành các văn bản chỉ đạo trên đối với công ty. Qua đó phát hiện công ty vẫn chưa tạm dừng việc khai thác khoáng sản titan.

Theo báo cáo, ngày 11-10 Công an huyện phát hiện công ty này bất chấp lệnh cấm vẫn cho khai thác titan rầm rộ. Cụ thể, lực lượng công an ghi nhận ở đối diện cổng nghĩa trang Thuận Quý công ty có một chiếc bè thả 14 ống dẫn nước nối liền với 21 môtơ đang bơm nước đãi cát.

Khu vực đối diện trạm viễn thông VNPT cũng có một bè thả ống dẫn nước nối liền với năm môtơ. Còn khu vực trước công ty có một vít xoắn (bộ phận dùng sàng, đãi cát) đang hoạt động.

Công an cũng ghi nhận có một bãi cát đen đường kính khoảng 100m, cao đến 5m vừa được tập kết để đãi titan trong khu vực công ty hoạt động.

Đi sâu vào bên trong, tại bãi khai thác của công ty nằm trên địa bàn giáp ranh giữa thôn Thuận Thành (xã Thuận Quý) với xã Tiến Thành (TP Phan Thiết), lực lượng chức năng còn phát hiện ít nhất có ba địa điểm khác đang được công ty khai thác titan rầm rộ.

Lén lút khai thác

Khi được hỏi Sở Tài nguyên - môi trường có nhận được báo cáo của huyện Hàm Thuận Nam về việc công ty lén lút khai thác hay không, ông Giác trả lời: “Trước khi vỡ hồ hai ngày, tôi có nhận được báo cáo của huyện Hàm Thuận Nam cho biết công ty này bơm nước trái phép và đang phối hợp với bên Hàm Thuận Nam làm rõ”.

Ông Giác nói thêm: “Việc kiểm tra hoạt động khai thác lén lút của doanh nghiệp là rất khó. Chúng tôi cũng đã có văn bản yêu cầu phía điện lực cung cấp chỉ số điện năng tiêu thụ để chứng minh việc sử dụng điện năng, khai thác trái phép. Lãnh đạo tỉnh và Sở Tài nguyên - môi trường không có sự bao che cho doanh nghiệp này. Sở sẽ tham gia với cơ quan điều tra trong vụ việc trên và thời gian kết luận điều tra phụ thuộc vào cơ quan điều tra”.

Điều khá bất ngờ là khi đoàn kiểm tra vào làm việc thì phát hiện công ty này đã chôn lấp một khối lượng lớn titan khai thác được. Theo biên bản, khối lượng quặng titan được chôn lấp mà đoàn kiểm tra ghi nhận khoảng 100 tấn. Phía công ty giải thích số titan trên được khai thác trước ngày 10-5 (trước thời điểm bị UBND tỉnh Bình Thuận cấm khai thác), nhưng do công ty khó khăn nên chưa vận chuyển được số lượng quặng trên về kho và phải thường xuyên tưới nước, lấp cát lên để gió không thổi bay nên phải... chôn.

Một chuyên gia về môi trường tại Bình Thuận bức xúc cho rằng việc chôn quặng titan rồi tưới nước lên như công ty nói là rất nguy hại cho môi trường. “Cần phải làm rõ là họ chôn xuống đó để phi tang lượng titan khai thác trong thời gian cấm hay không, thời điểm chôn và thời gian khai thác số quặng trên là khi nào...” - chuyên gia này nói.

------------------------------------

* Tin bài liên quan: