Vụ kiện Texas sẽ theo kịch bản nào?

Tổng thống Trump đến thăm Texas và cầm cờ tiểu bang Texas trong vụ bão Harvey hồi tháng 8-2017 - Ảnh: AFP

17 bang bày tỏ ủng hộ đơn kiện của Texas là: Alabama, Arkansas, Florida, Indiana, Kansas, Louisiana, Missouri, Mississippi, Montana, Nebraska, North Dakota, Oklahoma, South Carolina, South Dakota, Tennessee, Utah và West Virginia. 

Đại diện các bang bày tỏ ủng hộ đều là quan chức đảng Cộng hòa. Xét về lãnh đạo bang, trừ 3 bang, còn lại đều là các bang có thống đốc thuộc đảng Cộng hòa.

Hơn 1/3 bang vào cuộc

Từ lời nói biến thành hành động, các bang này đã gửi bản đóng góp ý kiến theo hình thức bên thứ ba "Amicus curiae" (bạn của tòa) - tức bên gửi đến tòa án ý kiến của mình về một vụ việc nào đó nhằm giúp tòa đưa ra quyết định - sau khi tổng chưởng lý một số bang này bày tỏ ủng hộ bằng lời đối với nỗ lực kiện tụng của bang Texas nhắm vào 4 "bang chiến trường" Georgia, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin.

Bản đóng góp của các bang phần lớn nhắm vào quy định bầu cử của 4 bang bị kiện. Bang Arizona cũng gửi một bản đóng góp ý kiến riêng "tôn trọng" đơn kiện của Texas. 

Như vậy, ít nhất 19 bang, tức hơn 1/3 trong tổng số 50 bang của Mỹ, đã tham gia cuộc chiến pháp lý chống lại 4 bang chiến trường trên, dù nhiều bang chỉ "đóng góp ý kiến" và không khẳng định ai đúng ai sai.

Ngoài các bang lên tiếng ủng hộ đơn kiện của Texas, Tổng thống Trump cũng nộp kiến nghị yêu cầu 9 thẩm phán Tòa án tối cao Mỹ cho phép ông tham gia và trở thành một nguyên đơn trong vụ kiện. "Đây là vụ kiện lớn. Quốc gia chúng ta cần một thắng lợi" - ông Trump viết trên Twitter.

Theo Hãng tin Reuters, nếu tòa cho phép ông Trump tham gia vụ kiện, điều đó sẽ tạo ra "tình huống khác thường" mà trong đó một tổng thống Mỹ đương nhiệm yêu cầu Tòa án tối cao quyết định số phận của hàng triệu phiếu bầu ở 4 bang chiến trường trên.

Những kịch bản nào sẽ xảy ra?

Ngay lúc này, người ta sẽ quan tâm những câu hỏi mang tính quyết định như: Nếu tòa thụ lý vụ kiện thì làm sao và nếu không giải quyết thì thế nào?

Trước hết là kịch bản có lợi cho ông Trump khi tòa thụ lý vụ kiện. Lúc đó, có thể ông Trump sẽ dùng đến "át chủ bài" của mình. Nguồn tin của báo New York Times cho biết ông Trump đã nhờ thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Ted Cruz ra tranh luận về vụ kiện nếu Tòa án tối cao đồng ý thụ lý. Ông Ted Cruz đã đồng ý.

Trước khi gia nhập Thượng viện Mỹ hồi năm 2013, ông Ted Cruz - một luật sư từng tốt nghiệp Trường Luật Harvard - ra tranh luận tại Tòa án tối cao 9 lần khi ông đại diện cho bang Texas trong hầu hết vụ kiện.

Hiện nay tổng số phiếu đại cử tri của 4 bang chiến trường bị kiện là 62. Theo cách lý tưởng với ông Trump, nếu xảy ra kịch bản tòa án can thiệp và hủy kết quả của các bang này, có thể cả ông Biden và ông Trump đều không đạt đủ tối thiểu 270/538 phiếu đại cử tri để thắng cử.

Theo điều 2 của Hiến pháp Mỹ, nếu không có người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu của đại cử tri đoàn, quyết định sẽ được chuyển đến Hạ viện Mỹ, trong khi Thượng viện sẽ chọn phó tổng thống. 

Tại Hạ viện, mỗi bang chỉ có một phiếu để bầu tổng thống dù quy mô dân số của bang đó ra sao và một ứng viên tổng thống giành được 26 phiếu sẽ thắng.

Kế đến là kịch bản bất lợi cho ông Trump. Nhìn chung, giới chuyên gia pháp lý đánh giá thấp khả năng Tòa án tối cao thụ lý vụ kiện và vô hiệu hóa 62 phiếu đại cử tri ở 4 bang trên. 

Vụ kiện tại bang Texas được xem như một "vụ kiện mẹ" quyết định thành bại sau khi đội ngũ ông Trump không thành công trong một loạt vụ kiện ở các tòa án cấp thấp hơn.

Ông Trump và các đảng viên đảng Cộng hòa đều đặt rất nhiều hi vọng vào vụ kiện Texas để lật ngược kết quả bầu cử, theo đánh giá của báo The Texas Tribune. Do đó, nếu tòa không thụ lý vụ kiện Texas hoặc nếu giải quyết nhưng kết quả vẫn bất lợi cho ông Trump, vụ kiện lớn này (như cách gọi của ông Trump) cũng chính là thất bại lớn.

Tuy nhiên ngày 9-12, ông Rudy Giuliani - luật sư của ông Trump - nói rằng dù Tòa án tối cao bác kiến nghị của Texas, cuộc chiến nhằm lật ngược kết quả bầu cử vẫn không kết thúc.

Và kịch bản tồi tệ với ông Trump chính là rốt cuộc không thể lật ngược kết quả. Tuần này, tổng chưởng lý Letitia James (đảng Dân chủ) của bang New York dự đoán Tổng thống Trump sẽ từ chức và sau đó để Phó tổng thống Mike Pence ân xá cho ông, vì phần lớn học giả pháp lý cho biết ông Trump không thể tự ân xá cho mình.

Chính quyền ông Trump lập kỷ lục về lệnh trừng phạt: 3.900 lệnh

TTO - Không chính quyền tổng thống Mỹ nào trước đây vượt mức 700 hành động trừng phạt trong một năm. Tuy nhiên, dưới thời ông Trump, nước Mỹ đã thực hiện hơn 3.900 hành động trừng phạt.