Vụ điện thoại "cùi bắp”: Có hay không “quyết định 
khởi tố bị can”?

Minh họa: DAD

Tuy nhiên, quá trình giải quyết vụ việc của Công an Q.10 để lại nhiều điều đáng suy nghĩ và cần được mổ xẻ dưới góc độ pháp lý.

Sai về tố tụng

Khi đã không khởi tố vụ án, khởi tố bị can thì mọi hành vi được coi là “hành vi phạm tội” và “người thực hiện hành vi phạm tội” không bị hạn chế bất cứ một quyền công dân nào theo Hiến pháp năm 2013.

Tuy nhiên, nội dung của quyết định không khởi tố vụ án có những câu chữ không tôn trọng công dân như: “Không khởi tố vụ kinh doanh trái phép đối với Dương Trọng Tiến”, “quyết định này gửi đến Viện KSND Q.10 và thông báo cho Dương Trọng Tiến biết”.

Dù là viết theo mẫu thì nội dung cũng không được viết lạnh lùng như vậy. Cơ quan nhà nước mà xưng hô với người dân trống không như thế là thiếu tôn trọng người dân. Đúng ra phải xưng là ông (bà).

Theo Bộ luật tố tụng hình sự, muốn tiến hành các hoạt động tố tụng thì phải khởi tố vụ án, khởi tố bị can rồi mới có những quyết định khám xét chỗ ở, nơi kinh doanh...

Khi chưa có quyết định khởi tố vụ án thì cơ quan điều tra chưa thể tiến hành các hoạt động tố tụng, nhất là quyết định “khám xét...”. Chưa kể khi đã không khởi tố vụ án thì việc Công an Q.10 xử lý vật chứng đã thu giữ tại nhà của anh Tiến như thế nào cũng trái quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.

Trong vụ án này, ngày 15-6 Công an Q.10 đã ra quyết định “khám xét khẩn cấp”, đồng thời thực hiện một số hoạt động điều tra và đến ngày 2-8 mới ra quyết định không khởi tố vụ án là việc làm không thể chấp nhận.

Giả thiết, trước ngày 15-6, Công an Q.10 đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với anh Tiến, rồi sau đó (ngày 15-6) ra lệnh khám xét thì mới đúng tố tụng.

Sau khi đã khởi tố mà thấy không có dấu hiệu của tội phạm thì chỉ có thể ra quyết định “hủy quyết định khởi tố...” chứ không thể ra quyết định “không khởi tố...”.

Động cơ gì?

Căn cứ vào những tình tiết mà báo Tuổi Trẻ nêu thì việc vi phạm này của Công an Q.10 không phải do trình độ nghiệp vụ mà dư luận cho rằng còn vì một động cơ khác.

Theo anh Tiến, sau khi công an khám xét khẩn cấp nhà của anh, thu vật chứng thì đến ngày 30-6, Công an Q.10 mời anh Tiến đến trụ sở và được điều tra viên đưa quyết định khởi tố bị can về tội danh kinh doanh trái phép.

Ngoài ra công an còn cho anh Tiến đi chụp hình, lập chỉ bảng. Nếu không có quyết định “khởi tố bị can” thì tại sao phải đưa anh Tiến đi chụp hình, lập chỉ bảng? Chưa kể quyết định khởi tố bị can còn “ghi nhầm” tội danh “mua bán ngoại tệ trái phép”.

Nếu đúng như lời anh Tiến kể thì “quyết định khởi tố bị can” đối với anh Tiến hiện nay ở đâu? Có hay không việc tiêu hủy quyết định này?

Sau đó đội trưởng đội CSĐT tội phạm về quản lý trật tự kinh tế và chức vụ Công an Q.10 cho rằng "quyết định khởi tố bị can đó là không có" liệu người dân có tin không?

Rồi nay Công an Q.10 lại cho rằng cùng thời điểm đó điều tra viên Khánh cũng thụ lý hồ sơ vụ án khác về hành vi kinh doanh ngoại tệ trái phép nên khi in quyết định khởi tố bị can đã nhầm sang trường hợp của anh Tiến(?).

Nếu quyết định đó là của vụ án khác thì tại sao lại “trùng họ và tên” anh Tiến và chỉ “nhầm” về tội danh? Không lẽ điều tra viên ngớ ngẩn đến nỗi đưa người chưa có quyết định khởi tố bị can đi làm các thủ tục tố tụng như chụp hình, lập chỉ bảng?

Sự việc trắng đen thế nào hãy chờ Công an TP.HCM kiểm tra và kết luận. Nhưng qua sự việc này chúng ta thấy một số cán bộ Công an Q.10 đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ để “hành dân”.

Trong lúc cả nước đang tập trung xây dựng đội ngũ công an nhân dân trong sạch, để dân tin yêu thì những việc làm của một số cán bộ Công an Q.10 trong vụ việc này đã để lại hình ảnh xấu cho lực lượng công an nhân dân nói chung và Công an TP.HCM nói riêng.