Ma túy được ngụy trang trong các tuýp kem đánh răng - Ảnh: Hải quan cung cấp
4 tiếp viên hàng không vẫn tiếp tục bị điều tra
Trong vụ việc 4 tiếp viên hàng không vừa được trả tự do, theo ông Vũ Phi Long - nguyên phó chánh tòa hình sự TAND TP.HCM, khi xác định có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.
Viêc khởi tố vụ án hình sự là một giai đoạn tố tụng độc lập, mở đầu các hoạt động điều tra. Trong thời gian điều tra, nếu thấy nghi ngờ một người có khả năng phạm tội thì cơ quan tố tụng có thể tạm giữ trong vòng tối đa là 9 ngày để điều tra.
Và trong một thời hạn nhất định (đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì thời hạn điều tra tối đa là 20 tháng - PV), nếu chưa xác định được bị can thì cơ quan điều tra sẽ ra quyết định tạm đình chỉ điều tra.
Ông Long đánh giá cao việc cơ quan điều tra đã áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội khi trả tự do cho 4 tiếp viên hàng không, với lý do họ không biết rõ số hàng hóa vận chuyển từ Pháp về Việt Nam có chứa ma túy nên chưa đủ cơ sở để khởi tố, xử lý hình sự.
Tuy nhiên, ông Long cho rằng cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án hình sự "vận chuyển trái phép chất ma túy" để điều tra và thời điểm hiện tại cơ quan chức năng chưa chứng minh được 4 tiếp viên này có hành vi phạm tội. Việc này không có giá trị khẳng định những người này không phạm tội, và đương nhiên họ vẫn bị điều tra.
Trong quá trình điều tra, nếu cơ quan điều tra chứng minh được hành vi phạm tội thì những người này vẫn có thể bị khởi tố bị can như bình thường.
Ông Long cho biết việc "hôm nay không khởi tố nhưng sau đó lại khởi tố" không phải là chuyện hy hữu, thậm chí đã diễn ra nhiều trên thực tế.
Vậy liệu việc các tiếp viên khai xách giùm hoặc không biết bên trong hàng hóa có chứa ma túy nên không bị khởi tố có tạo ra tiền lệ xấu không? Ông Long cho rằng không phải cứ nói không biết thì cơ quan tố tụng sẽ tin và họ sẽ có rất nhiều biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ để khẳng định người đó vẫn nhận thức được đó là ma túy.
"Trên thực tế chuyện này thường xuyên xảy ra nhưng bên cạnh lời khai còn tùy thuộc vào nhận định, đánh giá của cơ quan điều tra, lý do anh đưa ra có hợp lý không, có phù hợp với diễn biến vụ việc không", ông Long nêu quan điểm.
"Trong thời gian công tác tại tòa hình sự TAND TP.HCM, tôi đã xét xử rất nhiều vụ mua bán, vận chuyển ma túy với khối lượng khủng, các bị cáo khai không biết hàng hóa bên trong là ma túy từng gặp rất nhiều.
Có những ông xe ôm khai chỉ đi giao hàng, không biết đó là ma túy. Tuy nhiên, xét trường hợp giá xe ôm trung bình là 100.000 đồng nhưng người này lại được trả công 1 triệu đồng thì có những hiện tượng bất thường. Và cơ quan tố tụng có quyền nghi ngờ lời khai này không đúng.
Ngoài ra, còn có những tài liệu chứng cứ căn cứ khác, tòa án sẽ chủ động đánh giá những căn cứ, lập luận của cơ quan điều tra, viện kiểm sát truy tố có phù hợp không.
Tôi nghĩ vụ việc này sẽ không dừng lại như thế mà sẽ được mở rộng và được điều tra thấu đáo để thỏa mãn chuyện không bỏ lọt tội phạm và cũng không làm oan người vô tội" - ông Long nói.
Xách tay hàng hóa cũng vi phạm pháp luật
Theo luật sư Vũ Quang Đức (Đoàn luật sư TP.HCM), về hình sự, cơ quan chức năng cho rằng chưa đủ cơ sở để khởi tố vì chưa có dấu hiệu 4 đương sự này biết đó là ma túy mà chỉ nhận vận chuyển hàng hóa để nhận một khoản thù lao.
Về nguyên tắc, nghĩa vụ chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan điều tra. Do đó, khi cơ quan điều tra chưa có đủ cơ sở cho rằng 4 tiếp viên này biết là ma túy nhưng vẫn nhận vận chuyển thì chưa đủ cơ sở để khởi tố bị can.
Tuy nhiên, về mặt hành chính, 4 tiếp viên này đã vi phạm vì theo quy định của đoàn tiếp viên thì tiếp viên hàng không chỉ được mang theo tư trang, vật dụng cá nhân chứ không được mang giúp người khác, chưa kể ở đây còn mang giúp để nhận thù lao.
Hiện nay, cơ quan điều tra mới khởi tố vụ án vận chuyển trái phép chất ma túy mà chưa khởi tố bị can nên chúng ta phải chờ kết luận chính thức của cơ quan điều tra.
Theo luật sư Đức, trong trường hợp 4 tiếp viên nhận thức số hàng hóa này là kem đánh răng thì cơ quan chức năng cũng cần xem xét giá trị hàng hóa mà các tiếp viên này mang qua biên giới có cấu thành tội buôn lậu hay vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới hay không.
Nếu giá trị hàng hóa dưới mức quy định của Bộ luật hình sự thì cơ quan chức năng có thể xử phạt hành chính theo nghị định 96/2020, được sửa đổi bổ sung theo nghị định 37/2022.
Bên cạnh đó, tùy theo quy định của đoàn tiếp viên hàng không, quy định của hãng hàng không Vietnam Airlines mà các tiếp viên này sẽ bị xử lý kỷ luật.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay