HLV tuyển Anh Gareth Southgate và tiền vệ Dele Alli trong trận Anh thắng gặp Malta hôm 1-9. Ông Southgate cần làm việc nhiều hơn để giúp tuyển Anh kết dính các tài năng. Ảnh: REUTERS

Sau 7 lượt trận, tuyển Anh hiện dẫn đầu bảng F với 17 điểm, hơn Slovakia 2 điểm. Nếu thua, tuyển Anh sẽ mất ngôi đầu bảng vào tay Slovakia. Nếu kết thúc vòng đấu bảng ở vị trí thứ nhì, họ có khả năng phải đối mặt với Ý, Bồ Đào Nha, Thụy Điển ở vòng đấu play-off và có thể mất vé dự World Cup 2018 tại Nga.

Nào ai dám chắc chữ “nếu” không xảy ra trong bóng đá? Dù Giải ngoại hạng Anh (Premier League) bỏ xa các giải đấu khác trên thế giới về độ hấp dẫn, tính cạnh tranh và khâu kiếm tiền, thì đội tuyển Anh vẫn có khả năng thua Slovakia. Cách đây vài ngày, tuyển Anh vừa thắng 4-0 trước Malta, nhưng đừng để tỉ số đánh lừa. Trước đội bóng xếp hạng 190 trên 211 nước ở bảng xếp hạng FIFA, tuyển Anh chỉ dẫn trước 1-0 cho đến khi hậu vệ trái Ryan Bertrand ghi bàn 2-0 vào phút 86, rồi hai bàn tiếp theo mới đến, sau khi các cầu thủ Malta buông xuôi. Đối thủ Slovakia xếp hạng 22 thế giới, sau Anh có 9 bậc.

Thắng Malta còn khó, giả thử nếu tuyển Anh vào World Cup 2018 thì sao? Không có nhiều cơ hội xưng bá. Tại World Cup 2014, họ bị loại ở vòng bảng. Euro 2016, họ thua cả Iceland ở vòng 16 đội. Mùa hè này, 20 CLB Premier League chi 1,7 tỉ USD để mua cầu thủ, vượt xa các giải La Liga, Bundesliga hay Ligue 1. Nhưng các đội tuyển Tây Ban Nha, Đức, Pháp vẫn là ông lớn hàng đầu châu Âu, còn đội tuyển Anh thì không, tại sao?

Vì Tây Ban Nha, Đức, Pháp từ 15-20 năm nay đã xây dựng cho cả nền bóng đá của họ một lối chơi đặc trưng, “linh hồn” hay “căn tính”, xuyên suốt từ đội lớn đến các tuyến đào tạo, từ CLB hàng đầu đến các hạng dưới. Tuyển Đức năm nay đưa toàn cầu thủ trẻ đến dự giải Confederations Cup mà vẫn lấy cúp vô địch dễ dàng. Hệ thống đào tạo Pháp luôn trình làng những cầu thủ trẻ thú vị. Mùa hè này, ba cầu thủ tuổi đôi mươi của Pháp có giá chuyển nhượng khủng khiếp: Kylie Mbappe giá 180 triệu euro, Ousmane Dembele giá 145 triệu euro, Thomas Lemar giá 100 triệu euro. Còn thành tựu của bóng đá Tây Ban Nha thì ai cũng rõ, không phải kể nhiều. Trái lại, Hà Lan do để mất “căn tính” mà đội tuyển, giải vô địch quốc gia và hệ thống đào tạo trẻ hiện tại rất bết bát.

Trong khi đó, bóng đá Anh hiện nay không có “căn tính” gì hết. Bỏ lối đá “kick and rush” - lối đá của những đường chuyền dài, họ không phát triển được gì hết. Cả mấy chục năm nay như thế, từ độ ông Alf Ramsey năm 1966 cho đến Bobby Robson năm 1990 rồi Terry Venables năm 1996 cho đến nay. Thành công của tuyển Anh không có sợi chỉ xuyên suốt, toàn dựa vào chủ nghĩa cơ hội, sự khôn ngoan lèo lái của cá nhân HLV.

Trở lại trận đấu với Slovakia, HLV Gareth Southgate có trong tay đội hình mạnh nhất cùng với lợi thế sân nhà. Đây là lý do để các CĐV tuyển Anh tin tưởng đội bóng con cưng sẽ có thêm 3 điểm để tiến gần đến chiếc vé dự VCK World Cup 2018 ở Nga. Tuy nhiên, giới chuyên môn bình luận rằng nếu tiếp tục chơi thiếu kết dính như ở trận gặp Malta, tuyển Anh sẽ gặp rất nhiều khó khăn trước Slovakia.