Vợ không có hôn thú, bỏ đi 10 năm quay về đòi chia tài sản, có được không?

* Vợ tôi bỏ đi hơn 10 năm, nay quay về đòi chia tài sản hình thành trong thời gian sống chung thì có được không? (Bạn đọc L. - 09014...)

- Luật sư NGUYỄN VĂN HẬU tư vấn: Do bạn không nêu rõ thời điểm hai người sống với nhau như vợ chồng nên tôi sẽ chia ra các trường hợp như sau:

- Thứ nhất, chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3-1-1987 (ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực).

Theo hướng dẫn tại mục 1, thông tư liên tịch 01 (năm 2001) của tòa án, viện kiểm sát và Bộ Tư pháp thì "trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 3-1-1987 mà chưa đăng ký kết hôn, nếu một bên hoặc cả hai bên có yêu cầu ly hôn thì tòa án thụ lý vụ án và áp dụng quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết ly hôn theo thủ tục chung".

Căn cứ quy định trên, nếu bạn và người đó sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3-1-1987 thì được pháp luật công nhận có quan hệ vợ chồng kể từ ngày bắt đầu chung sống với nhau. 

Khi đó, tài sản phát sinh trong thời kỳ này được xác định là tài sản chung và người phụ nữ này có quyền yêu cầu chia tài sản chung theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình.

- Thứ hai, chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 3-1-1987 đến nay.

Theo hướng dẫn tại mục 2, mục 3 thông tư liên tịch 01 thì nếu hai người chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 3-1-1987 đến nay mà không đăng ký kết hôn thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng và không làm phát sinh quan hệ hôn nhân. Khi đó, tài sản được giải quyết theo nguyên tắc tài sản riêng của ai thì vẫn thuộc quyền sở hữu của người đó. 

Còn tài sản chung được chia theo thỏa thuận của các bên, nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu tòa án giải quyết nhưng có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên, ưu tiên bảo vệ quyền lợi chính đáng của phụ nữ và con.

Như vậy, nếu tài sản được xác định là của riêng bạn thì người phụ nữ không có quyền yêu cầu chia tài sản chung. 

Còn trong trường hợp người phụ nữ đưa ra được chứng cứ chứng minh có tham gia góp vốn, công sức để tạo ra tài sản thì khi đó tài sản này được xác định là tài sản chung và được chia theo quy định của pháp luật về dân sự. 

Trong trường hợp này, tài sản này không được chia theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Tự thỏa thuận tài sản khi ly hôn nhưng không được chồng chia?

TTO - Tôi ly hôn năm 2017 và đã có quyết định ly hôn vào ngày 25-5-2017, trong đó ghi tự thỏa thuận về phần tài sản. Tuy vậy, đến nay đã 5 năm mà chồng tôi cứ đòi lấy hết tài sản chứ chưa thỏa thuận được.