Hà Lan chỉ có 26% diện tích Hà Lan nằm dưới mực nước biển, nhưng có 60% diện tích dễ bị ngập lụt bởi nước biển hoặc sông ngòi. Để tồn tại trên mảnh đất khắc nghiệt ấy, người Hà Lan đã phải phát triển một khuôn mẫu cực kỳ tinh vi về quản lý nguồn nước. Tại Hà Lan, quản lý nước không chỉ là tìm kiếm các giải pháp khoa học mà còn là cân bằng kinh phí, xây dựng cách thức quản lý hệ thống nước sao cho hiệu quả.
Người Hà Lan từ lâu nổi tiếng với câu nói: "Chúa đã tạo ra thế giới, nhưng chính người Hà Lan đã tạo ra đất nước Hà Lan". Câu nói đó đã nói lên niềm tự hào về những công trình chinh phục thiên nhiên của người dân nơi đây mà điển hình là hệ thống đê biển được xem như những kỳ quan của loài người. Đây cũng là quốc gia tập trung những nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu thế giới về thủy lợi và đối phó với biến đổi khí hậu.
Theo dự đoán của các nhà khoa học Hà Lan thì rất có thể trong thế kỷ này, nước biển sẽ dâng cao khoảng 1m do tình trạng ấm lên của trái đất. Nếu điều đó xảy ra, nước biển sẽ nhấn chìm các con đê cổ. Để đối phó với tình trạng này, người Hà Lan đã và đang tìm các giải pháp chế ngự bằng cách làm giảm sức mạnh của dòng nước. Thay vì phải nâng cao hệ thống đê, đập, người Hà Lan tập trung chuyển sang cải tạo đất để tạo những khoảng trống cho nước dâng tự nhiên, hay tạo ra những khu vực làm giảm lực của sóng biển.
Sau thảm họa lũ lụt xảy ra năm 1953, người Hà Lan đã nỗ lực xây dựng hệ thống đê biển. Điều này giúp rút ngắn đường bờ biển và giảm nguy cơ lũ lụt. Một số con đập thực sự là kỳ quan và xứng đáng nhận được sự ngưỡng mộ, nhưng Hà Lan sẽ không tiếp tục xây thêm đập.
Ông Tom Kompier cho biết, có 2 lý do. Thứ nhất là do khí hậu luôn thay đổi, việc khí hậu biến đổi khiến chúng ta cũng phải thay đổi cách thức xây đập, mà những con đập đã được xây dựng kiên cố sẽ rất khó để thay đổi cho phù hợp với hoàn cảnh tự nhiên.
Lý do thứ 2 là khi chúng ta xây đập để can thiệp vào tự nhiên thì sẽ để lại những hậu quả lớn khó lường trước. Ví dụ, ở Hà Lan, hiện đang xảy ra hiện tượng xói mòn lớn tại các cửa thông ra biển. Ngoài ra, việc xây đập cũng ảnh hưởng đến chất lượng nước.
Do địa hình thấp, lại có sông ngòi khắp nơi, Hà Lan là nước có nguy cơ chịu các tác động về nước, giống Việt Nam. Tuy nhiên, theo ông Tom Kompier tình hình ở đồng bằng sông Cửu Long khác Hà Lan. Ở đây, lũ lụt còn mang lại những lợi ích nhất định, như tạo ra lớp phù sa và phân bón tự nhiên… Vậy nên, vấn đề đặt ra là làm thế nào để cân bằng giữa lợi ích và những tác động xấu mà lũ lụt gây ra.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã xây dựng ngày càng nhiều những con đê tại đồng bằng sông Cửu Long để bảo vệ 3 vụ lúa mỗi năm, cuộc sống ở khu vực này từ chỗ “sống chung với lũ” thành “chống lũ” trong nhiều lĩnh vực. Điều này đi ngược lại với quy tắc thủy văn tự nhiên. Theo ý ông Tom Kompier, đồng bằng sông Cửu Long nên áp dụng chương trình "Chừa chỗ cho những dòng sông" của Hà Lan.
Hà Lan và Việt Nam đang hợp tác chặt chẽ trong việc quản lý nguồn nước và ứng phó với biến đổi khí hậu. Hai nước đang hợp tác làm việc tại nhiều địa phương, đặc biệt là ở đồng bằng sông Cửu Long và TP.HCM.
Hà Lan đã tích cực hỗ trợ các bộ, ngành của Việt Nam soạn thảo các kế hoạch và cùng phối hợp để thực hiện. Việc hỗ trợ đồng bằng sông Cửu Long vững vàng hơn trước biến đổi khí hậu đòi hỏi một nỗ lực lớn, kiên trì và lâu dài.
Thành phố Rotterdam của Hà Lan đã hỗ trợ triển khai chương trình “TP.HCM phát triển về phía biển thích ứng với biến đổi khí hậu”. Chương trình đã giúp TP.HCM định hướng phát triển đô thị và cảng hướng về phía biển trong điều kiện ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, đồng thời giúp thành phố nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ của các sở, ngành tham gia chương trình.
Biến đổi khí hậu đòi hỏi chúng ta phải liên tục có những chuyển đổi cần thiết trong nông nghiệp cũng như trong sử dụng đất; đòi hỏi chúng ta liên tục đổi mới để thích ứng với những điều kiện mới.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay