Việt Nam đang suy giảm nguồn nước do khai thác quá mức

Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà (hàng đầu, bìa phải) trao sản phẩm bản đồ tài nguyên nước dưới đất đợt 1 cho đại diện 31 tỉnh, thành phố - Ảnh: TRỌNG ĐẠT

Sáng 22-3, phát biểu tại lễ míttinh hưởng ứng ngày "Nước thế giới" và khai mạc Tuần lễ nước quốc tế Việt Nam - VACI 2019 tổ chức tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ TN - MT Trần Hồng Hà nhấn mạnh: năm 2019, ngày "Nước thế giới" với chủ đề "Nước cho tất cả để không ai bị bỏ lại phía sau", điều đó khẳng định quyền sử dụng nước sạch cho tất cả mọi người.

Tuy nhiên, ông Hà cũng cho rằng thực tế trên phạm vi toàn cầu hiện nay vẫn còn khoảng 1,9 tỉ người đang phải sống trong các khu vực khan hiếm nước, khoảng 2,1 tỉ người đang không được tiếp cận các dịch vụ về nước bảo đảm an toàn.

Theo ông Hà, những cảnh báo kể trên đã gióng lên hồi chuông báo động tới toàn nhân loại về nguy cơ mất an ninh nguồn nước trong tương lai không xa nếu chúng ta không chung tay cùng nhau hành động, nỗ lực để giải quyết ngay từ bây giờ.

"Như chúng ta đã biết, Việt Nam là một nước ở hạ lưu các sông quốc tế, thường xuyên phải gánh chịu các thảm họa do nước gây ra, phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước và suy giảm nguồn nước do khai thác quá mức ở nhiều nơi. Bởi vậy tài nguyên nước của Việt Nam đang ẩn chứa nhiều yếu tố thiếu bền vững cho phát triển", ông Hà lưu ý.

Ông Hà cho biết tổng lượng dòng chảy mặt trên lãnh thổ nước ta vào khoảng 830 - 840 tỉ m³, trong đó khoảng 63% có nguồn gốc từ bên ngoài lãnh thổ.

Theo quan điểm của Hiệp hội Nước quốc tế, tổng lượng nước bình quân đầu người đạt khoảng 9.560 m³/người/năm. Theo ông Hà, nếu tính theo lượng nước nội sinh thì chỉ đạt khoảng 4.000 m³/người/năm, thấp hơn chuẩn của quốc gia có tài nguyên nước trung bình là 10.000 m³/người/năm.

Mặt khác, do dòng chảy phân bố không đều theo mùa và theo vùng, trong đó 70 - 80% tổng lượng dòng chảy tập trung trong mùa lũ, mùa khô kéo dài từ 6-9 tháng với tổng lượng dòng chảy chỉ chiếm khoảng 20 - 30% nên về cơ bản Việt Nam vẫn là quốc gia thiếu nước.

Ông Hà cho rằng cùng với áp lực từ gia tăng dân số, tăng trưởng kinh tế và nhu cầu sử dụng nước ngày càng cao, tài nguyên nước có nguy cơ cạn kiệt. Vì vậy, theo ông Hà, phải thiết lập, quản lý chặt chẽ hành lang bảo vệ nguồn nước, bảo vệ rừng đầu nguồn, quản lý chặt chẽ các hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn nước dưới đất.

Ông Hà cũng cho biết sẽ nghiên cứu, xây dựng hệ thống giám sát tài nguyên nước nhằm cung cấp thông tin, số liệu chính xác, kịp thời để xử lý những vấn đề về ô nhiễm, cạn kiệt dòng sông.

Cũng trong sáng 22-3, bộ này đã bàn giao đợt 1 bản đồ tài nguyên nước dưới đất tỉ lệ 1/200.000 cho 31 tỉnh, thành làm căn cứ quản lý, quy hoạch khai thác sử dụng tài nguyên nước dưới đất ở các địa phương.