Vì sao Israel chọn tấn công Iran thời điểm này?

Rạng sáng 13-6, Israel đã thực hiện một loạt cuộc không kích vào nhiều mục tiêu quân sự và hạt nhân tại Iran, đánh dấu bước leo thang nghiêm trọng nhất trong mối quan hệ căng thẳng kéo dài hàng thập kỷ giữa hai quốc gia. 

Dù thiệt hại cụ thể vẫn chưa được xác định, cuộc tấn công đã làm dấy lên lo ngại rằng xung đột âm ỉ lâu nay có thể bùng phát thành chiến tranh toàn diện giữa hai cường quốc quân sự hàng đầu Trung Đông.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh những cảnh báo của tình báo Mỹ từ tháng 2 đã nêu rõ rằng Israel hoàn toàn có thể hành động nhằm phá hoại chương trình hạt nhân của Iran trong năm nay. Đặc biệt, cuộc tấn công diễn ra ngay sau khi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) chính thức tuyên bố Tehran vi phạm nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân vào hôm 12-6.

Đài CNN cho biết theo giới chức Israel, đòn không kích lần này là hành động "phòng vệ chủ động" nhằm đáp trả sự "gây hấn liên tục" của Iran. Israel tuyên bố đã tấn công các cơ sở làm giàu uranium tại Natanz, các nhà máy tên lửa đạn đạo và cả nơi ở của các chỉ huy cấp cao thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran. 

Ngoài ra, đòn tấn công còn nhắm đến "các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran", theo lời Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Hãng tin Tasnim cho biết trong số những người thiệt mạng, có sáu nhà khoa học hạt nhân của Iran.

Theo một quan chức quân đội Israel, Tehran đang âm thầm xúc tiến chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân và đã tích trữ đủ nguyên liệu để chế tạo 15 đầu đạn trong vài ngày. Dù chưa có bằng chứng cụ thể được công bố, đây là luận điểm then chốt để Israel lý giải cho hành động quân sự.

Bối cảnh chính trị nội bộ cũng góp phần thúc đẩy quyết định phát động chiến dịch này. Thủ tướng Netanyahu đang đối mặt với khủng hoảng trong nước liên quan đến dự luật nghĩa vụ quân sự và nguy cơ bầu cử sớm - một kịch bản có thể khiến ông mất quyền lực. Theo các cuộc thăm dò, ông Netanyahu sẽ khó có thể giành được chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu.

Trong khi đó các lực lượng ủy nhiệm của Iran như Hezbollah, Hamas và Houthi đã gia tăng các cuộc tấn công kể từ khi xung đột Gaza bùng nổ, khiến áp lực an ninh với Israel ngày càng lớn.

Việc IAEA ra nghị quyết chống Iran và phản ứng đe dọa "tăng tốc chương trình hạt nhân" từ Tehran cũng khiến Tel Aviv coi đây là thời điểm "không thể chờ đợi thêm".

Trong số những người thiệt mạng, có hai nhân vật cấp cao đặc biệt đáng chú ý: Tướng Hossein Salami - tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC) và Đại tướng Mohammad Bagheri - tổng tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Iran, sĩ quan quân sự cấp cao nhất của nước này. 

Cựu lãnh đạo Hội đồng An ninh quốc gia Iran, ông Ali Shamkhani - cố vấn quan trọng của Lãnh tụ Tối cao Khamenei và từng giữ chức thư ký hội đồng này gần một thập niên - cũng nằm trong số những người thiệt mạng, Đài truyền hình nhà nước IRINN đưa tin. 

Theo báo New York Times, Iran chưa từng bị kẻ thù nước ngoài tấn công với lực lượng lớn như vậy kể từ năm 1989, thời điểm quốc gia này có chiến tranh với Iraq.

Israel tấn công Iran: Giá dầu tăng phi mã hơn 12%, vàng chạm mức kỷ lục 5 tháng

Sáng 13-6, giá dầu và giá vàng đồng loạt tăng vọt sau khi Israel bất ngờ không kích quy mô lớn vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran.