Ca sĩ Mỹ Tâm cứu trợ bà con ở Quảng Nam từ đầu đợt lũ lụt - Ảnh: NVCC
Điều gì khiến người dân sẵn sàng đóng góp 150 tỉ đồng (hiện tại có thể nhiều hơn) cho một người nổi tiếng - ca sĩ Thủy Tiên, cũng như đóng góp hàng chục tỉ đồng khác cho nhiều người nổi tiếng khác (như Trấn Thành, Đại Nghĩa, Trường Giang, Lý Hải...) trong hoạt động cứu trợ miền Trung?
Người nổi tiếng đang nhận được niềm tin quá lớn từ công chúng. Tín hiệu tốt của lòng trắc ẩn như vậy cũng là áp lực khổng lồ mà họ cần vượt qua để xứng đáng với niềm tin đó.
"Lòng tốt, lòng trắc ẩn luôn tồn tại trong đám đông. Có thể lựa chọn đó chưa phải là tốt nhất nhưng họ sẽ chọn người ít có khả năng làm điều xấu" - nhà hoạt động xã hội Nguyễn Quang Thạch phân tích với Tuổi Trẻ.
Nhà báo Jeff Stibel từng viết trên USA Today về sức thuyết phục của người nổi tiếng: "Đó là vì cảm giác thân thuộc. Việc trông thấy một người nổi tiếng luôn khơi dậy cảm xúc của chúng ta. Mà cảm xúc, hơn bất cứ thứ gì, có xu hướng thúc đẩy quyết định của chúng ta".
Hẳn rất nhiều người Việt xúc động khi nhìn hình ảnh Thủy Tiên dầm mình trong mưa lũ miền Trung, ngay trong những ngày đầu tiên của đợt thiên tai này.
Việc người dân quyên góp hơn trăm tỉ đồng cho cô vừa do cảm xúc, lòng trắc ẩn của họ, vừa do niềm tin có sẵn với những hoạt động từ thiện trước đây của nữ ca sĩ.
Cũng cần nhấn mạnh: niềm tin đó phải đến từ hành động thật của người nổi tiếng, được chứng minh bằng hình ảnh, đoạn phim.
Bởi, cũng trong chính đợt cứu trợ miền Trung này, nhiều người để lộ sự màu mè, thiếu nhiệt tâm khi làm từ thiện và không chiếm được cảm tình của công chúng.
Một lý do khác không thể không nhắc đến là nhiều người nổi tiếng có khả năng kiếm tiền rất tốt, có thu nhập hàng trăm triệu, hàng tỉ đồng mỗi tháng...
Đối với họ, việc lăn xả trong bão lũ để làm từ thiện là điều không hề bắt buộc. Họ có thể chọn ở nhà, quyên tiền và an toàn trong chăn ấm nệm êm thay vì ra ngoài hứng mưa gió, chịu gian khổ. Dù thế nào, vẫn cần tấm lòng mới làm được như vậy.
Nhưng niềm tin lại có hai mặt. Người dân tin tưởng người nổi tiếng nhưng cũng có thể quay lưng rất nhanh nếu người đó gặp vấn đề trong công tác từ thiện. Khi uy tín sụt giảm, họ thậm chí có thể bị mạt sát, chất vấn lâu dài.
"Lòng trắc ẩn là cảm tính, nhưng chúng ta cần cả lý trí nữa - anh Nguyễn Quang Thạch nhận định - Để lòng trắc ẩn không bị tổn thương, người làm từ thiện cần thống kê số lượng người hưởng lợi, số tiền đã tiêu vào các mục đích nào. Đó là một công việc khó khăn nhưng rất cần thiết".
Trái với các tổ chức hoạt động xã hội lâu năm, hầu hết chúng ta - những người dân bình thường - đều còn rất mới mẻ với việc làm từ thiện hay chia sẻ trách nhiệm xã hội.
Kể cả người nổi tiếng, dù có người hoạt động từ thiện lâu năm, vẫn làm theo hướng cá nhân, nhỏ lẻ, chưa có kế hoạch phối hợp đồng bộ. Nhiều đoàn từ thiện lên đường theo hướng "mạnh ai nấy làm".
Để từ thiện lũ lụt là việc làm có lý trí, người nổi tiếng nên cân nhắc các giải pháp bền vững, giúp người dân chống lũ ổn định và dài lâu chứ không để rơi vào tình trạng năm nào cũng cứu trợ khẩn cấp.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay