Tùy tiện uống giảo cổ lam nguy cơ gây tai biến nguy hiểm

Men gan tăng gấp 25 lần vì dùng tùy tiện

Bệnh nhân B.T.Q., 34 tuổi (Hòa Bình) phát hiện viêm gan B tháng 8-2023 nhưng không theo điều trị Tây y mà tìm hiểu trên mạng các loại cây thuốc tốt, trong đó biết có giảo cổ lam là cây rất tốt để trị bệnh.

Cuối tháng 9-2024, chị Q. xuất hiện tình trạng mệt mỏi, ăn kém, vàng da khác thường nên vào viện gần nhà với chẩn đoán suy gan cấp trên nền viêm gan B. 

5 ngày điều trị nhưng bệnh không thuyên giảm nên được chuyển tuyến đến khoa viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương với biểu hiện vàng da, vàng mắt, suy gan cấp, chức năng gan đạt 49%, chỉ số men gan tăng cao gấp 25 lần chỉ số bình thường.

Bác sí Nguyễn Quang Huy, khoa viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương, cho biết rất nhiều người nguy kịch, thậm chí nguy hiểm tính mạng vì sai lầm uống thuốc nam để điều trị bệnh. Từ đó dẫn đến tình trạng suy gan cấp nặng.

Thuốc quý nhưng chưa được nghiên cứu sâu

Nói về cây thuốc quý giảo cổ lam, bác sĩ Quách Tuấn Vinh, chủ tịch Hội Đông y Hoàn Kiếm cho biết đây là một loài thực vật thuộc họ bầu bí, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại. Giảo cổ lam có vị đắng, ngọt nhẹ và tính mát, quy vào các kinh can, tỳ, phế, thận, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm...

Giảo cổ lam đã được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm chức năng và thuốc điều trị các bệnh về tim mạch, tiểu đường và hỗ trợ chống ung thư. Việc sử dụng giảo cổ lam đang ngày càng phổ biến, đặc biệt trong việc cải thiện sức khỏe tổng quát và chống lại các bệnh mãn tính.

Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã xác nhận các tác dụng của giảo cổ lam trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh như ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch và các bệnh lý chuyển hóa.

Vì vậy, người ta đua nhau dùng giảo cổ lam, không chỉ để thải độc, điều trị rối loạn lipid máu, ung thư, tiểu đường, tim mạch, viêm gan mà cả làm đẹp, tăng cường miễn dịch.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, dù có nhiều nghiên cứu đã xác nhận giảo cổ lam trong việc điều trị hỗ trợ các bệnh ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch, và các bệnh lý chuyển hóa, nhưng các nghiên cứu mới dừng ở bước đầu, cần có thêm các nghiên cứu lâm sàng dài hạn để khẳng định đầy đủ tác dụng của loại cây này.

Đặc biệt, tại Việt Nam, giảo cổ lam đã và đang nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà khoa học, y học cổ truyền và các cơ sở nghiên cứu y học hiện đại, các doanh nghiệp sản xuất thuốc và thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, nghiên cứu về giảo cổ lam tại Việt Nam vẫn gặp phải một số khó khăn và thách thức.

Trong đó có việc thiếu nguồn lực và đầu tư, khó khăn trong việc thực hiện các nghiên cứu quy mô lớn, dài hạn và tiêu chuẩn quốc tế; thiếu sự trao đổi và hợp tác với các trung tâm nghiên cứu lớn trên thế giới cũng là một hạn chế; chưa có quy trình tiêu chuẩn hóa chiết xuất hoạt chất chính (saponin, flavonoid) từ cây. 

Điều này làm cho chất lượng sản phẩm từ giảo cổ lam không đồng đều và khó kiểm soát. Bên cạnh đó, chưa có nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn về tác dụng của giảo cổ lam trên người.

Theo các chuyên gia, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng và để phát triển toàn diện và khai thác hết tiềm năng của loại thảo dược này, cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn về nguồn lực nghiên cứu, hợp tác quốc tế và tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất. 

Nhiều tác dụng phụ, cần sử dụng cho đúng

Bác sĩ Quách Tuấn Vinh chia sẻ mặc dù giảo cổ lam được coi là một loại thảo dược có nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên, nó cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ đối với một số người khi sử dụng không đúng cách hoặc liều lượng quá cao.

- Hạ huyết áp quá mức: Giảo cổ lam có tác dụng hạ huyết áp, điều này tốt cho những người bị cao huyết áp. Tuy nhiên, nếu người có huyết áp thấp sử dụng, có thể gây ra hiện tượng hạ huyết áp quá mức, dẫn đến chóng mặt, choáng váng, mệt mỏi, và thậm chí ngất xỉu.

- Rối loạn tiêu hóa: Một số người dùng giảo cổ lam có thể gặp phải các triệu chứng về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy và buồn nôn, thường xảy ra khi dùng liều cao hoặc đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

- Mất ngủ: Giảo cổ lam có thể có tác dụng kích thích nhẹ, giúp tăng cường năng lượng và sự tỉnh táo. Tuy nhiên, đối với một số người, điều này có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ, đặc biệt là khi sử dụng vào buổi tối hoặc dùng liều cao.

- Tăng nguy cơ chảy máu: Do giảo cổ lam có thể làm loãng máu, nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt là đối với những người đang sử dụng thuốc chống đông máu. Người chuẩn bị phẫu thuật cũng nên ngừng sử dụng giảo cổ lam một thời gian trước khi phẫu thuật để tránh nguy cơ chảy máu quá mức.

Đặc biệt giảo cổ lam có thể tương tác với một số loại thuốc, bao gồm:

- Thuốc hạ đường huyết: Tác dụng hạ đường huyết của giảo cổ lam có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết quá mức khi dùng cùng các loại thuốc điều trị tiểu đường.

- Thuốc hạ huyết áp: Sử dụng giảo cổ lam cùng với thuốc điều trị huyết áp có thể làm giảm huyết áp xuống mức quá thấp.

- Thuốc chống đông máu: Giảo cổ lam có thể làm loãng máu và tăng nguy cơ chảy máu khi dùng cùng với thuốc chống đông máu.

- Phụ nữ mang thai và cho con bú: Hiện tại, chưa có đủ nghiên cứu về tính an toàn của giảo cổ lam đối với phụ nữ mang thai và cho con bú. Do đó, để đảm bảo an toàn, phụ nữ trong các giai đoạn này nên hạn chế hoặc tránh sử dụng giảo cổ lam, trừ khi được bác sĩ chỉ định.

Dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với giảo cổ lam, gây ra các phản ứng như phát ban, ngứa, hoặc khó thở. Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào của dị ứng, nên ngừng sử dụng ngay lập tức và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế.

Tự mua thuốc, thiết bị y tế: Người bệnh sắp được BHXH chi trả trực tiếp

Bộ Y tế vừa ban hành thông tư quy định về thanh toán chi phí thuốc, thiết bị y tế trực tiếp cho người có thẻ bảo hiểm y tế đi khám, chữa bệnh.