Tự ý ngưng điều trị viêm gan B mạn: suy gan tối cấp có thể tử vong

Virus viêm gan B có khả năng lây truyền cao

Sau khi khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm, chúng tôi ghi nhận rằng người bệnh đang trong tình trạng suy gan tối cấp.

Tự ý ngưng thuốc, hiệu quả khôn lường

Và thật đáng tiếc khi chúng tôi tìm ra nguyên nhân là do viêm gan virus B bùng phát chỉ sau vài ngày ngưng thuốc ức chế virus. Người bệnh có thể đã không rơi vào tình cảnh nguy kịch khi chỉ cần cuống thuốc đầy đủ và liên tục mỗi ngày.

Người bệnh sau một thời gian điều trị đáp ứng tốt, nồng độ virus trong máu đạt dưới ngưỡng phát hiện, chức năng gan cải thiện, nhưng vì một số yếu tố khách quan lại tự ý ngưng thuốc (bận công tác, chủ quan vì bệnh đã ổn định, tự ngưng thuốc khi mang thai…) mà chưa qua tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị.

Theo y văn thế giới, suy gan cấp do virus viêm gan B bùng phát có tỷ lệ tử vong rất cao, dao động từ 70-100%. Chúng ta cần nhận thức rõ rằng virus đang được ức chế tốt và chức năng gan cải thiện là do sự tuân thủ điều trị, uống thuốc đúng và đều đặn.

Viêm gan do virus viêm gan B gây ra diễn biến qua nhiều giai đoạn khác nhau. Khoảng 90% trẻ em và khoảng 5% người lớn có hệ miễn dịch đầy đủ khi nhiễm viêm gan B cấp sẽ chuyển sang giai đoạn viêm gan B mạn. Nhiễm viêm gan B mạn HBeAg (+) có nguy cơ  xơ gan khoảng 5% mỗi năm, nhiễm HBV mạn HbeAg (-) là 1-2%.

Ung thư gan nguyên phát có thể xảy ra trên bệnh nhân nhiễm HBV mạn kể cả khi người bệnh đang ở giai đoạn dung nạp miễn dịch hay giai đoạn virus không nhân đôi.

Ung thư gan là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Bệnh thường diễn tiến âm thầm nên khi phát hiện phần lớn các trường hợp đã ở giai đoan trung gian hoặc giai đoạn tiến triển và đã quá chỉ định điều trị triệt để.

Viêm gan virus B có liên hệ mật thiết và là nguyên nhân dẫn đến ung thư gan. Tại Việt Nam, một nghiên cứu tại bệnh viện Chợ Rẫy khảo sát trên 24.091 bệnh nhân ung thư gan cho thấy có đến 62,3% các trường hợp có viêm gan virus B mạn.

Ở giai đoạn dung nạp miễn dịch, người bệnh nhiễm viêm gan B kéo dài, virus nhân đôi đáng kể, nồng độ HBV DNA trong huyết thanh rất cao, tuy nhiên không có bằng chứng viêm gan đang hoạt động, bệnh nhân không có triệu chứng, men gan bình thường, tổn thương mô học trên gan không đáng kể. Hệ miễn dịch thất bại trong việc chống lại viêm gan B.

Điều quan trong giai đoạn này là bệnh nhân dù không có chỉ định điều trị đặc hiệu diệt virus, nhưng bệnh nhân vẫn cần tái khám và theo dõi bệnh để phát hiện kịp thời giai đoạn cần phải dùng thuốc diệt virus viêm gan B. Thông thường người bệnh sẽ được xét nghiệm máu kiểm tra men gan và tầm soát ung thư gan mỗi 3-6 tháng.

Ngưng thuốc tự ý dùng thuốc không nguồn gốc: suy gan cấp, suy thận cấp 

Không ít các trường hợp vì lo lắng việc không được dùng thuốc trong giai đoạn này mà sử dụng những loại thuốc không rõ công dụng và nguồn gốc dẫn đến những kết cục xấu như suy gan cấp và suy thận cấp đưa đến tử vong.

Sau 5 thập kỷ phát minh ra vắcxin phòng ngừa virus viêm gan B thì viêm gan B vẫn còn là vấn nạn toàn cầu, trong đó các quốc gia thuộc Châu Á - Thái Bình Dương là những nước có tỉ lệ cao nhiễm virus viêm gan B.

Hiện nay, nước ta đã đưa vắcxin phòng ngừa virus viêm gan B vào chương trình tiêm chủng mở rộng, cũng như thuốc tiêm ngừa được phổ biến rộng rãi và giá thành không cao. Vì vậy, phòng bệnh hơn chữa bệnh, chúng ta nên chủ động tầm soát và tiêm phòng virus viêm gan B.

Nếu đã nhiễm virus viêm gan B, người bệnh nên tái khám thường xuyên với BS chuyên khoa gan mật, hoặc khi đã có chỉ định phải dùng thuốc điều trị thì không nên ngưng thuốc khi không có ý kiến của bác sĩ.