Trung Quốc sẽ "nắm thóp" châu Phi nhờ Huawei

Phóng to

Hoạt động của Huawei gần đây bị phương Tây chỉ trích là có phần mờ ám - Ảnh: Reuters

Huawei bị cấm cửa ở Mỹ và nhiều nước phương Tây vì bị tình nghi hoạt động như một cơ quan tình báo của Bắc Kinh. Nhưng ở châu Phi, hãng này đang thống trị tuyệt đối.

Vị trí đầy quyền lực

Theo khảo sát của tạp chí Foreign Policy, hiện Huawei có văn phòng ở 18 quốc gia châu Phi và đã đầu tư hàng tỉ USD để xây dựng mạng lưới viễn thông lục địa đen kể từ cuối thập niên 1990. Điện thoại giá rẻ của Huawei tràn ngập khắp châu Phi.

Nhưng Huawei không chỉ bán điện thoại, cáp quang, thiết bị viễn thông... mà còn xây dựng mạng lưới viễn thông cho chính quyền các nước châu Phi. Tháng 6-2012, Huawei ký hợp đồng 700 triệu USD để xây dựng mạng di động ở Ethiopia. Ngoài ra, hãng này cũng đạt thỏa thuận điều hành mạng lưới viễn thông của Nigeria, Zambia. Tại Angola, Huawei sẽ xây mạng lưới di động 4G cho hãng di động nhà nước Movicel....

Mới đây, hàng loạt quan chức cũng như chuyên gia an ninh Mỹ đã lên tiếng bày tỏ sự lo ngại về vị thế thống trị của Huawei tại châu Phi. “Mối lo ngại lớn nhất là Huawei hoạt động để mở rộng lợi ích chiến lược của Chính phủ Trung Quốc trên cả phương diện tình báo kinh tế và tình báo truyền thống - Foreign Policy dẫn lời cựu bộ trưởng an ninh nội địa Mỹ Michael Chertoff - Nếu anh xây dựng hệ thống chứa toàn bộ dòng dữ liệu, anh hoàn toàn có thể gắn những “cửa sau” bí mật nhằm gài phần mềm gián điệp”.

Ông Chertoff khẳng định đây là một vấn đề chiến lược của cả các nước châu Phi và Mỹ. Chuyên gia Chris Demchak thuộc Học viện Hải quân Mỹ cho biết phần lớn nhân lực điều hành các hệ thống của Huawei ở châu Phi cũng là người Trung Quốc. Do đó Huawei kiểm soát toàn bộ hạ tầng công nghệ của các nước khu vực. “Quản lý hệ thống viễn thông xương sống của một quốc gia là vị trí vô cùng quyền lực về cả phương diện công nghệ, kinh tế và chính trị đối với bất kỳ một công ty nào” - chuyên gia Demchak nhận định.

Phục vụ giới cầm quyền

Các chuyên gia Hãng Freedom House cho biết từ năm 2012 đến nay, chính phủ các nước Zambia, Ethiopia và Zimbabwe đã nhờ phía Trung Quốc giám sát các mạng lưới viễn thông kỹ thuật số của nước mình. Mục tiêu là để lén theo dõi các cuộc điện thoại, các hoạt động trên Internet của người dân. Các vụ tấn công nhắm vào nhiều trang web thông tin của Zimbabwe năm 2012 được xác định là có nguồn gốc Trung Quốc.

Theo ông Michael Hayden - cựu giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) và Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA), với việc Huawei kiểm soát hạ tầng viễn thông các nước châu Phi, chính quyền Trung Quốc dễ dàng nắm rõ mọi thông tin về các chính sách kinh tế, an ninh của các quốc gia này. “Đây là một lợi thế cực lớn đối với người Trung Quốc khi họ muốn thực hiện các chiến dịch tình báo điện tử” - ông Hayden nhấn mạnh. Ông đánh giá Trung Quốc, với tư cách là đối thủ cạnh tranh kinh tế với Mỹ, đang có lợi thế cạnh tranh lớn tại châu Phi.

Theo chuyên gia Chris Demchak, một nguy cơ đặc biệt nghiêm trọng khác là với việc Huawei kiểm soát hạ tầng viễn thông châu Phi, tin tặc Trung Quốc có thể sử dụng hạ tầng này để thực hiện các vụ tấn công trên mạng nhắm vào các mục tiêu phương Tây. “Toàn bộ hạ tầng viễn thông châu Phi có thể trở thành một máy chủ khổng lồ để tin tặc Trung Quốc sử dụng nhằm tấn công các mục tiêu ở nước ngoài - chuyên gia Demchak cho biết - Các chiêu thức “tẩy rửa” các vụ tấn công bằng hạ tầng châu Phi sẽ khiến các nước khác rất khó đối phó”.