Trí thức muốn tư vấn, phản biện các dự án lớn

Phóng to

PGS.TS Hoàng Anh Tuấn, phó chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật TP.HCM, phát biểu tại buổi gặp gỡ - Ảnh: Minh Đức

PGS.TS Hoàng Anh Tuấn - phó chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật TP - nhắc lại “sự kiện” dự án vệ sinh môi trường lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè gần 10 năm trước là bước mở đầu của trí thức TP kiến nghị được phản biện các dự án, quyết sách lớn trước khi triển khai.

Ông nhớ lại khi đưa ra dự án này đã làm dấy lên điều hết sức bức xúc là việc nạo vét con kênh và đưa nước dơ thẳng ra sông Sài Gòn. Điều này làm anh em trong đội ngũ trí thức phản đối kịch liệt vì không thể giết chết sông Sài Gòn như thế được (lúc đó chưa quyết định có giai đoạn 2 thu gom nước và xử lý đạt tiêu chuẩn).

Nhưng đến nay, TP đã có quyết định đúng đắn là tiến hành giai đoạn 2 của dự án, thu gom nước dơ và xử lý, không đổ thẳng ra sông Sài Gòn nữa, cho thấy TP đã lắng nghe phản biện của các nhà khoa học.

Trong khi đó, PGS.TS Lê Kế Lâm - chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật và kinh tế biển TP.HCM - đề nghị nên tạo điều kiện, có cơ chế phát huy tư duy, đóng góp của trí thức. Theo ông, cứ để trí thức nói hết suy nghĩ của mình, mở các cuộc tranh luận cho “ra ngô ra khoai” để thuyết phục nhau và đi đến sự đồng thuận.

GS.TS Nguyễn Ngọc Giao - chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật TP.HCM - nói rằng lãnh đạo TP cần cung cấp thông tin đầy đủ hoặc đặt hàng sớm để đội ngũ các nhà khoa học kịp thời tham gia tư vấn, phản biện các dự án lớn của Nhà nước ngay từ khi bắt đầu chuẩn bị dự án.

TS Trần Công Hoàng Quốc Trang - ủy viên thường vụ Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật TP - cho biết có hơn 10 năm tham gia ban thường vụ liên hiệp hội nhưng “chưa được hỏi ý kiến bao nhiêu, cũng chẳng được đóng góp nhiều, đó là trăn trở lớn nhất”. Một trong những đề xuất để phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, theo ông Trang, là có cơ chế cho phép nhà khoa học cùng làm việc với bộ máy quản lý nhà nước.

“Trí thức cần được đóng góp hơn là đãi ngộ” - ông Trang nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông Trang đặt vấn đề “hậu” cuộc gặp gỡ hôm nay là gì và theo ông, phải có chương trình hành động của trí thức theo đơn đặt hàng của lãnh đạo TP, cần có cơ chế, quy chế phối hợp lâu dài mới gọi là phát triển bền vững.

Ông Lê Thanh Hải khẳng định rất đồng tình với kiến nghị của các nhà khoa học và nhấn mạnh TP đã đề ra sáu chương trình đột phá, vừa có tính cấp bách, vừa lâu dài, nên chủ trương của TP là cần có những giải pháp đặc biệt với tư duy mới, cách làm mới. Do vậy TP sẽ quyết liệt huy động các nguồn lực, trí tuệ của đội ngũ trí thức, các nhà khoa học để thật sự tạo nên những đột phá trên các lĩnh vực.