Tranh chấp nhà đất chưa có giấy chứng nhận

Giấy tờ mua bán nhà hiện do mẹ và chị gái tôi đang giữ. Giờ tôi về nhà thì mẹ và chị gái tôi không cho vào nhà. Mẹ và chị tôi định bán hoặc thế chấp nhà đó mà không cần sự có mặt hay chữ ký của tôi. Hộ khẩu cả gia đình tôi xưa giờ vẫn ở quận 1 (nhà ở quận 1 vốn cũng là nhà tôi nhưng đã bán để chia đều cho ba tôi và các chú, bác) và chưa chuyển về nhà mới này.

Xin hỏi với tình trạng nhà giấy tờ tay như thế liệu có thể giao dịch, mua bán? Mẹ và chị gái tôi có cách nào tự bán hay cầm cố được nhà mà không cần có mặt tôi hay sự đồng ý của tôi? Nếu mẹ hoặc chị giả mạo chữ ký của tôi để giao dịch thì có được không?

Luat Hoi (hoi_luat@... )

- Trả lời:

Theo thư của bạn, tôi hiểu rằng nhà của bạn đã được mua bằng giấy tay và chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở.

Theo Khoản 1 điều 91 Luật nhà ở, trong các giao dịch về mua bán, tặng cho, đổi, thừa kế, thế chấp, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở thì nhà ở phải đủ các điều kiện sau đây: có giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở theo quy định của pháp luật; không có tranh chấp về quyền sở hữu; không bị kê biên để thi hành án hoặc để chấp hành quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Do căn nhà chưa được cấp giấy chứng nhận nên mẹ bạn không thể bán hoặc thế chấp nhà tại bất kỳ tổ chức tín dụng.

Trường hợp mẹ bạn bán nhà bằng giấy tay hoặc thế chấp nhà cho các tổ chức, cá nhân không có đăng ký hoạt động tín dụng theo quy định thì bạn có quyền khởi kiện để yêu cầu tòa án tuyên bố giao dịch vô hiệu theo Điều 128 Bộ luật dân sự do vi phạm điều cấm của pháp luật.

Mọi trường hợp giả mạo giấy tờ hoặc chữ ký là trái pháp luật và có thể yêu cầu tòa án xét xử, tiến hành giám định để tuyên giao dịch vô hiệu.

Đối với tranh chấp về quyền sở hữu nhà, trường hợp các bên không thể tự thỏa thuận và UBND phường xã hòa giải không thành, một trong các bên có thể khởi kiện tại tòa án nhân dân quận nơi có nhà để được giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trong thư, bạn không nêu cụ thể thời gian mua nhà, song căn cứ theo nguyên tắc của pháp luật về hôn nhân và gia đình, căn nhà này lúc trước tuy do chị em bạn đứng tên trên giấy tay mua bán, song thực chất là mua bằng tài sản của cha bạn thì căn nhà này được xem là tài sản chung của cha mẹ bạn, mỗi người ½ giá trị tài sản.

Khi cha bạn mất đi, ½ căn nhà của cha bạn được xem là di sản thừa kế và sẽ được chia đều cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất là mẹ và hai chị em bạn, mỗi người 1/6 giá trị căn nhà.

Trân trọng.