Trả nợ trước hạn, coi chừng bị phạt

Phóng to

Nhân viên Ngân hàng Á Châu tư vấn cho người vay tiền - Ảnh: Thanh Đạm

Choáng vì phí trả nợ trước hạn

Vợ chồng chị L.T.T. vay 480 triệu đồng của NH Kỹ thương Việt Nam (Techcombank), phòng giao dịch An Đông (TP.HCM) ngày 15-10-2007, thời hạn vay 60 tháng để mua đất. Ngoài việc trả gốc và lãi hằng tháng, mỗi khi có thu nhập bất thường vợ chồng chị đều trả cho NH để cấn trừ nợ gốc, việc trả nợ diễn ra ở nhiều chi nhánh.

Tính đến ngày 16-4 dư nợ chỉ còn 25 triệu đồng. Vợ chồng chị đến NH để trả nốt số nợ thì được nhân viên NH thông báo để tất toán khoản vay, chị phải nộp phí trả trước hạn tổng cộng… trên 113 triệu đồng. Số phí được tính trên tổng cộng các khoản chị đã trả trước hạn tại các chi nhánh là 328 triệu đồng.

Vợ chồng chị L.T.T. không đồng tình vì theo tính toán, với LS vay là 13,2%/năm, tổng số tiền lãi phải trả khi kết thúc hợp đồng là 148 triệu đồng. Còn nếu trả trước hạn đến hơn ba năm thì chịu phí trả trước hạn hơn 113 triệu đồng, gần ngang với tiền lãi. Thêm vào đó, giải thích của nhân viên NH không rõ ràng.

Theo nhân viên NH, trước đây việc trả nợ diễn ra ở nhiều chi nhánh nên nhân viên NH không biết để thu phí. Đến khi chị đến tất toán tài khoản NH mới phát hiện chị đã trả trước hạn nhiều lần. Tuy nhiên, NH đã hướng dẫn chị làm đơn xin giảm phí để được hưởng mức phí mới là hơn 7,2 triệu đồng nhưng chị không đồng ý. Chị chỉ đồng ý mức phí tính trên dư nợ còn lại (25 triệu đồng).

Trao đổi với Tuổi Trẻ, chị Nguyễn Thị Diễm Linh, trưởng phòng giao dịch An Đông, quận 5 - nơi chị L.T.T. vay vốn, cho biết theo đúng hợp đồng đã ký với chị L.T.T. năm 2007, phí trả nợ trước hạn là 1,65%/tháng trên số tiền trả trước hạn nhân với số ngày trả trước hạn. Tuy nhiên, do những lần trả nợ trước chị đã trả ở nhiều chi nhánh khác nhau nên NH không biết để tính phí. Khi tất toán khoản vay, nhân viên kế toán đã dựa trên hợp đồng tính ra số phí phạt hơn 113 triệu đồng. Tuy nhiên, hiện NH đã thay đổi cách tính phí theo hướng giảm nhẹ cho khách hàng.

Với khách hàng vay vốn dài hạn trả lãi hằng tháng như chị T., do trả trước 1/2 thời gian vay nên chỉ phải đóng phí 2,2% tính trên số tiền trả trước hạn. Cụ thể, mức phí theo cách tính mới chỉ 7.216.000 đồng. Chị T. phải làm thủ tục là viết đơn xin giảm phí trả nợ trước hạn để được hưởng phí mới.

Hoa mắt với cách tính phí

Hiện hầu hết NH đều thu phí trả trước hạn, nhưng cách tính khác nhau. Với một số NH cổ phần, phí được tính theo nguyên tắc thời hạn trả trước càng dài thì phí càng cao. Với những NH tính theo cách này, nếu người vay vay dài hạn chỉ trả trước một số kỳ thì mức phí không nhiều, nhưng muốn trả dứt nợ gốc nhằm giảm tiền lãi phải nộp thì phí ngang ngửa, thậm chí còn cao hơn LS nếu thời hạn vay còn dài. Có trường hợp chỉ trả trước hạn 50 triệu đồng nhưng phí phạt lên hơn 10 triệu đồng.

Tại Techcombank, người vay trả vốn trước 1/2 thời gian vay theo hợp đồng mức phí là 2,2% tính trên số tiền trả trước hạn, từ 1/2 đến 2/3 thời gian vay mức phí còn 1,1%. Sau 2/3 thời gian vay nếu trả trước hạn thì không còn phải đóng phí. NH An Bình có mức phí 1,5% trên số tiền trả trước hạn nếu khách hàng trả trước 1/2 thời gian vay, và 1% nếu sau 1/2 thời gian của hợp đồng.

Tuy nhiên, NH An Bình giới hạn mức phí cao nhất không quá 10 triệu đồng mỗi lần, thấp nhất 100.000 đồng. Tại NH ACB, cách tính phí trả nợ trước hạn là 0,2%/tháng trên số tiền trả trước hạn nhân với số ngày trả trước hạn. Với khoản vay tín chấp, hầu hết NH không chấp nhận trả từng phần, chỉ cho tất toán một lần, mức phí 3% trên số dư còn lại.

Nơi thu nơi không

Trong khi nhiều NH cổ phần thu phí trả trước hạn cao thì một số NH như Vietcombank, Agribank, Vietinbank, BIDV, Eximbank, VietABank… không thu loại phí này. Thừa nhận việc trả vốn trước hạn có gây bị động cho NH, tuy nhiên ông Huỳnh Song Hào, phó giám đốc Vietcombank TP.HCM, cho biết NH chưa có chủ trương thu phí này. Theo ông, trong bối cảnh làm ăn khó khăn hiện tại, đó cũng là cách NH chia sẻ khó khăn cùng với khách hàng.

Trong khi đó, các NH thu phí cho rằng phí là cách bù đắp một phần nguồn thu. Theo giám đốc khối khách hàng cá nhân một NH cổ phần, kể từ cuối năm 2008, khi LS cho vay giảm mạnh, bắt đầu từ mức 21% còn 10,5%, hàng loạt khách vay đã đồng loạt trả nợ trước hạn để vay lại với LS rẻ hơn.

Trong khi đó, NH huy động vốn của người gửi tiền với LS cao thì không thể trả trước hạn, vẫn phải theo đúng LS và thời hạn đã cam kết ghi trên sổ tiền gửi. Hiện nhiều NH vẫn phải trả LS tiền gửi cho người gửi theo mức 18-19%/năm.