TP.HCM: 53 nhà đất công đã được bán chỉ định ra sao?

Nhà đất số 181 Hàm Nghi là dự án đang xây dựng - Ảnh: ÁI NHÂN

Phó thủ tướng Lê Minh Khái vừa có chỉ đạo UBND TP.HCM xử lý các vi phạm nêu trong kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ về việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước; việc thí điểm chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước của Công ty Đầu tư tài chính nhà nước (HFIC) tại TP.HCM. 

Trong đó rà soát việc Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà TP.HCM (Công ty Quản lý, thuộc HFIC) đã bán chỉ định ba nhà đất gồm các căn 85 Đồng Khởi, 121-123-125 Hàm Nghi, 181 Hàm Nghi (quận 1).

Vi phạm thẩm định giá

Theo kết luận thanh tra, giai đoạn năm 2010 - 2016, UBND TP.HCM đã phê duyệt bán chỉ định cho các tổ chức, cá nhân 53 nhà đất (do Công ty Quản lý giữ hộ) với tổng diện tích đất 23.143m2, diện tích nhà 39.177m2 sàn, thu về 2.685 tỉ đồng. Các tài sản gồm 20 nhà đất ở quận 1, quận 3 (12), quận 5 (5), quận 6 (4), quận 10 (3) và còn lại ở các quận khác.

Thanh tra Chính phủ đã chọn mẫu 8/53 nhà đất bán chỉ định trong năm 2013 - 2014 cho các tổ chức đang thuê thì phát hiện vi phạm trong thẩm định giá đất với ba trường hợp nhà đất 85 Đồng Khởi (diện tích đất hơn 73m2) bán giá hơn 32 tỉ đồng (trong đó giá trị đất là hơn 31 tỉ đồng) cho Công ty cổ phần Quê hương Liberty; nhà đất 121-123-125 Hàm Nghi (diện tích đất hơn 221m2) bán hơn 48 tỉ đồng cho Công ty cổ phần bóng đèn Điện Quang; nhà đất 181 Hàm Nghi bán với giá hơn 61 tỉ đồng cho Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu máy Sài Gòn.

Theo Thanh tra Chính phủ, quy định buộc phải thu thập tối thiểu 3 thửa đất có điều kiện tương tự đã chuyển nhượng thành để so sánh, nhưng đơn vị tư vấn thẩm định giá (Hội đồng thẩm định giá đất TP.HCM) chưa thu thập mẫu so sánh theo đúng quy định vì đã sử dụng 2 - 3 "thửa đất chưa chuyển nhượng thành" để so sánh. Trong khi đó cơ quan thuế và Sở Tài chính TP.HCM xác nhận vẫn có các "thửa đất đã chuyển nhượng thành" có thể lựa chọn làm mẫu so sánh đối chiếu.

Với cả 3 nhà đất trên, bà Đào Thị Hương Lan (hiện đang bị truy nã trong một vụ án khác) - khi đó là giám đốc Sở Tài chính, ủy viên thường trực Ban chỉ đạo 09 - đã ký tờ trình cho một phó chủ tịch UBND TP.HCM ký phê duyệt bán chỉ định. Ngoài ra cả 3 nhà đất trên thuộc diện tạm quản lý cho thuê nhưng khi bán chưa được UBND TP điều chỉnh từ "cho thuê" sang "bán chỉ định".

Quy trình phê duyệt giá thuê mập mờ

Ngoài các trường hợp bán chỉ định nêu trên, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện vi phạm tương tự trong việc thẩm định, xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất thực hiện dự án chung cư Đô Thành tại địa chỉ số 18, đường số 3, cư xá Đô Thành, quận 3 (diện tích 925m2). Hội đồng thẩm định giá đất đã sử dụng 1 thửa đất đã chuyển nhượng quá thời hạn quy định và 2 thửa đất chưa chuyển nhượng thành để so sánh, thẩm định giá đất.

Theo tài liệu thanh tra, năm 2010 UBND TP.HCM giao cho Công ty Quản lý giữ hộ 1.322 cơ sở nhà đất thuộc sở hữu nhà nước. UBND TP đã phê duyệt phương án sắp xếp, xử lý số nhà đất trên hơn 10 đợt. Tính đến cuối năm 2016, Công ty Quản lý được giao giữ hộ và cho thuê 360 cơ sở nhà đất. Ngoài ra công ty này cũng tận dụng cho thuê một số mặt bằng trong thời gian dự án chưa triển khai hoặc đợi đấu giá đất dù chưa có văn bản phê duyệt của UBND TP.

Thanh tra Chính phủ chỉ ra rằng tại công ty việc quản lý giá cho thuê nhà đất chưa có quy định và quy trình rõ ràng. Đó là một trong những tồn tại đối với các nhà đất được UBND TP giao cho các đơn vị quản lý.

Thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND TP.HCM đã chỉ đạo Thanh tra TP.HCM thành lập đoàn thanh tra việc bán chỉ định 53 cơ sở nhà đất công và hiện sắp ban hành kết luận thanh tra.

Thu hồi nhà, đất công: Quá khó!

TTO - Nhiều nhà, đất công tại TP.HCM, do các cơ quan và đơn vị được giao quản lý, đã bị đem cho thuê hoặc hợp tác kinh doanh với tư nhân. Khi hết hạn, "đối tác" chiếm dụng không trả, kiện ra tòa nhiều năm chưa xong.