Khó tách bạch 'doanh nhân Trump' với 'tổng thống Trump'

Tổng thống đắc cử Donald Trump và các con, người sẽ thay ông điều hành việc kinh doanh - Ảnh: Reuters

Bài báo của Newsday ngày 19-11 cho rằng sẽ rất khó để Tổng thống đắc cử Donald Trump giải quyết rốt ráo các xung đột lợi ích đã và sẽ xuất hiện trong thời gian sắp tới.

“Việc nười Mỹ đã bầu một người ngoại đạo chính trị và một doanh nhân làm Tổng thống dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng đáng lo ngại, và một câu hỏi quan trọng: Ông Trump sẽ giải quyết các xung đột lợi ích có thể xảy ra giữa việc kinh doanh gia đình và việc điều hành đất nước thế nào đây” - báo Newsday của Mỹ viết.

Cử tri Mỹ đòi hỏi câu trả lời càng sớm càng tốt, trong khi tình hình hiện tại cho thấy bất lợi đang đứng về phía ông chủ Nhà Trắng tương lai.

Xung đột từ đâu?

Sản nghiệp của ông Trump lớn cỡ nào? Theo Newsday, tập đoàn Trump Organization của nhà tỉ phú có các mối quan hệ kinh doanh và tài chính có thể làm choáng ngộp bất kỳ ai: Trump Organization làm ăn khắp thế giới, nợ ngân hàng trăm triệu USD, ký hợp đồng, hợp tác và mua cổ phần với hơn 500 công ty và có phần hùn, hợp tác làm ăn với các công ty địa ốc từ châu Âu đến Trung Đông và châu Á.

Thậm chí Newsday còn nhấn mạnh rằng “đây chỉ là thứ mà chúng ta biết” - ngụ ý vẫn còn rất nhiều bí mật về chuyện kinh doanh mà Tổng thống đắc cử chưa, hoặc không muốn tiết lộ, ngay cả với quốc dân.

Ông Trump buộc phải kê khai tài chính khi tham gia tranh cử chức Tổng thống, nhưng những bản kê đó “chỉ có thông tin cơ bản”, và ông thậm chí từ chối công khai hồ sơ thuế liên bang.

Giờ đây khi đã là Tổng thống đắc cử, có lẽ đã đến lúc ông Trump phải công khai tất cả, kể cả việc ông “có quan hệ làm ăn với quốc gia, ngân hàng và lãnh đạo các chính phủ nước ngoài nào”, bài báo của Newsday kêu gọi.

Việc công khai này có ý nghĩa quan trọng bởi ông Trump càng minh bạch bao nhiêu thì người dân Mỹ càng dễ đánh giá tác động của việc ông điều hành đất nước lên sản nghiệp của gia tộc Trump.

Mọi thứ không dễ dàng gì cho nhà Tổng tống đắc cử và thậm chí gần như là “cuộc chơi mà ông Trump không thể thắng”.

“Kể cả khi mọi hành động của Tổng thống mới đều làm lợi cho quốc gia và nhất quán với các chính sách của người tiệm nhiệm, (ông Trump) vẫn sẽ bị chỉ trích” - báo Newsday nhận định.

Khách sạn của Trump Organization ở Las Vegas - Ảnh: Reuters

Xung đột lợi ích không chỉ xoay quanh công ty và tài sản của ông Trump, mà còn đến từ các con ông.

Ba người con lớn của ông Trump, Donald Jr., Eric và Ivanka đều nằm trong “bộ sậu” chuyển giao quyền lực của tổng thống đắc cử, trong khi con rể Jared Kushner (chồng Ivanka) có thể là cố vấn cấp cao của ông Trump.

Ông Trump sẽ không trao các vị trí chính thức trog chính phủ cho con cái, và dự định sẽ chuyển giao việc kinh doanh cho các con, nhưng tờ Newsday cho rằng dù có thực sự như thế, vấn đề vẫn không được giải quyết.

Người dân Mỹ không phải chờ quá lâu để thấy các xung đột lợi ích xuất hiện từ đại gia đình của tổng thống đắc cử.

Mới đây, cô Ivanka đã tham gia phỏng vấn trong chương trình “60 Minutes” và thảo luận một số vấn đề như bình đẳng thu nhập và chăm sóc trẻ em khi đeo chuỗi hạt làm bằng vàng và kim cương trị giá 10.800 USD của công ty trang sức Ivanka Trump Fine Jewelry do cô làm chủ.

Ngay ngày hôm sau, công ty trang sức này đã dùng hình ảnh của cô trong chương trình “60 Minutes” để quảng cáo cho dòng sản phẩm này. Và dù chỉ là một doanh nhân, cô Ivanka đã được tham dự buổi gặp giữa cha cô và một nguyên thủ quốc gia, thủ tướng Nhật Shinzo Abe chỉ vài ngày sau đó.

Gần như không có giải pháp

Những nguy cơ xung đột lợi ích sẽ còn lớn hơn bởi bất kỳ chính sách nào của ông Trump về nhà cửa, quy định tài chính hay chính sách thuế như nới lỏng quy định ngành ngân hàng hoặc hạ thuế thu nhập doanh nghiệp, đều ảnh hưởng đến đế chế kinh doanh của ông.

Vẫn còn nhiều chuyện nhập nhằng khác. Ví dụ như chuyện ông Trump thuê đất của chính phủ để mở khách sạn ở Washington, và chuyện một khách sạn khác của ông ở Las Vegas đang dính vào một vụ kiện với Ủy ban Quan hệ Lao động Quốc gia, và ông sắp sửa được bầu làm thành viên của chính ủy ban này!

“Những sự việc trên cho thấy những vấn đề nghiêm trọng hơn có thể xảy ra - tờ Newsday viết - Tổng thống đắc cử Trump và gia đình ông cần phải đi đầu trong việc tách bạch giữa chuyện làm ăn và chính trị, dù trực tiếp hay gián tiếp, nhưng đến giờ thì họ vẫn chưa làm thế”.

Tờ Newsday kết luận rằng gần như không có giải pháp dễ dàng nào để “tách Trump khỏi Trump”. Trao tài sản và quyền kinh doanh cho con cái vẫn không giải quyết được vấn đề, và chỉ có cách là bán toàn bộ cổ phần mới có thể giúp Tổng thống Trump tách khỏi doanh nhân Trump.

Nhưng, theo Newsday, dù kịch bản ít khả năng xảy ra này có là thực tế đi chăng nữa, vẫn phải mất rất nhiều năm để gỡ sạch mớ chỉ rối về tình trạng tài chính của ông Trump.

“Điều chắc chắn ngay lúc này là ông Trump phải tự cam kết sẽ ngăn không xảy ra bất kỳ xung đột lợi ích nào xảy ra, và cho tất cả chúng ta biết các cố vấn của ông đã có phương cách gì để đảm bảo ông luôn đứng ngoài các xung đột đó” - tờ Newsday kết luận.

Tòa tháp Trump Tower của ông Trump ở New York - Ảnh: Reuters

Các nguy cơ xung đột lợi ích của ông Trump

Theo Newsday, chuyện kinh doanh của ông Donald Trump ở nước ngoài có thể xung đột với lợi ích của chính phủ Mỹ. Dưới đây là vài ví dụ:

Tại Hàn Quốc: Ông Trump có hợp đồng với hãng Daewoo Engineering and Construction, gồm kế hoạch cho công ty này sử dụng tên Trump cho các dự án chung cư. Kể cả sau khi phá sản, Daewoo vẫn giữ quan hệ với Trump Organization.

Ở Ấn Độ: Trump Organization có vài giao dịch bất động sản để xây dựng nhà cao tầng ở Mumbai và Pune, song hồ sơ đất đai của các dự án này đang bị điều tra.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ: Ông Trump có một thỏa thuận đặt tên Trump cho hai tòa tháp ở Istanbul. Đối tác của ông bị cáo buộc hoạt động tội phạm và có mâu thuẫn với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, người từng đề nghị xóa tên Trump khỏi hai tòa tháp.

Tại Azerbaijan: Ông Trump kiếm hàng triệu USD từ hợp đồng với một khách sạn ở Baku, vốn đã xây xong nhưng không thể hoạt động sau khi nền kinh tế của nước này sụp đổ. Đối tác của ông là thành viên của một trong những gia đình giàu nhất Azerbaijan và có quan hệ với nhà cầm quyền, vốn bị các quan chức Mỹ chỉ trích là tham nhũng và vi phạm nhân quyền.

Với Trung Quốc: công ty Kushner Cos (do người con rể Jared Kushner điều hành) đang xây một tòa tháp ở New Jersey (Mỹ) và đã thu hàng chục triệu USD từ các nhà đầu tư Trung Quốc thông qua chương trình visa EB-5 (cấp visa để đổi lấy đầu tư).