Tổng thống Philippines phó mặc Scarborough cho Trung Quốc

Biểu cảm của ông Duterte trong buổi họp báo hồi tuần trước nhắc tới vụ tàu Trung Quốc xuất hiện ở khu vực Benham Rise phía đông Philippines - Ảnh: AP

Đó là tuyên bố được ông Duterte đưa ra trong buổi họp báo ngày 19-3 tại thành phố Davao, Philippines. Nhà lãnh đạo 71 tuổi của Philippines thừa nhận Philippines sẽ bị "hủy diệt" nếu đối đầu với Trung Quốc.

Hồi tuần rồi, ông Tiêu Kiệt (Xiao Jie), thị trưởng của cái gọi là thành phố Tam Sa do Trung Quốc lập ra để quản lý trái phép những thực thể bị Bắc Kinh chiếm đóng trên Biển Đông, tuyên bố sẽ xây một trạm quan trắc môi trường ở bãi cạn Scarborough trong năm nay. 

Nếu được xác nhận từ cấp cao hơn ở Trung Quốc, đây sẽ là lần đầu tiên Bắc Kinh có công trình kiên cố hiện diện thường trực ở Scarborough kể từ khi chiếm nó từ Philippines năm 2012.

"Chúng ta không thể ngăn Trung Quốc làm những chuyện này, ngay cả người Mỹ cũng không thể làm điều đó. Vậy thì mấy người muốn tôi làm gì đây? Tuyên bố chiến tranh với Trung Quốc ư? Tôi đủ sức làm được chuyện đó, nhưng quân đội rồi lực lượng cảnh sát của chúng ta sẽ mất hết, chúng ta sẽ trở thành một quốc gia bị hủy diệt. Họ quá mạnh", hãng tin AFP dẫn lời ông Duterte trong cuộc họp báo trước khi bắt đầu chuyến công du tới Myanmar.

Tổng thống Philippines nói nếu có cơ hội, điều ông sẽ nói với người Trung Quốc là: "Hãy giữ vùng biển đó được rộng mở và đừng sách nhiễu lực lượng tuần duyên của chúng tôi".

Philippines hiện vẫn còn duy trì sự hiện diện ở khu vực Scarborough bằng một nhóm nhỏ các binh sĩ. Những người này trú đóng trên xác một chiếc tàu chiến cũ giữa lòng bãi cạn. Trước đây việc tiếp tế của các tàu Philippines cho các binh sĩ này thường bị tàu Trung Quốc ngăn cản.

Nói về các thông tin gần đây rằng tàu khảo sát Trung Quốc đã xuất hiện ở khu vực Benham Rise thuộc thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Philippines với các hành động đáng ngờ, ông Duterte nói mọi suy đoán nên được chấm dứt tại đây.

"Kinh tế đang ngon lành vì sự giúp đỡ của Trung Quốc. Tại sao mấy ông cứ la lối khi họ chỉ lướt ngang qua khu vực đó? Mà có vấn đề gì nếu họ (tàu Trung Quốc) neo đậu ở đó không? Họ đã thừa nhận đó là lãnh thổ của Philippines rồi. Mấy ông còn chưa hài lòng về chuyện đó hay gì?", ông Duterte chất vấn ngược lại các nhà báo khi được hỏi.

Ảnh vệ tinh bãi cạn Scarborough - Ảnh: Reuters

Xét về mặt chiến lược, cả bãi cạn Scarborough và khu vực Benham Rise đều có ý nghĩa chiến lược quan trong đối với Philippines. Một cái nằm trên vùng biển phía tây (Scarborough), một cái nằm ở phía đông (Benham Rise) và đều cách bờ biển Philippines không bao xa. 

Sự hiện diện thường trực của Trung Quốc ở Scarborough có thể làm thay đổi cục diện quân sự. Đáng lo ngại hơn bởi nếu Bắc Kinh tiến hành xây dựng đảo nhân tạo ở khu vực này, giống y như cách họ đã làm bất hợp pháp ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, Philippines và các lực lượng Mỹ ở nước này sẽ nằm trong tầm ngắm.

Scarborough chỉ cách đảo Luzon khoảng 230km và cùng một khoảng tương đương tới căn cứ hải quân nước sâu Subic của Philippines, nơi tàu chiến Mỹ thường lui tới.

Cũng trong cuộc họp báo ngày 19-3, khi nói về phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế về Biển Đông, Tổng thống Philippines khẳng định ông không quên chuyện này và sẽ có một lúc nào đó, khi vẫn còn tại nhiệm, ông sẽ nhắc lại chuyện này với lãnh đạo Trung Quốc.