Tổng thống đắc cử Iran Rowhani kêu gọi quốc tế tôn trọng

* Quốc tế ủng hộ chiến thắng của giáo sĩ ôn hòa Iran

Phóng to

Tổng thống đắc cử của Iran Hassan Rowhani - Ảnh: Reuters

Phát biểu trên truyền hình, ông Hassan Rowhani, 64 tuổi, gọi kết quả này là “chiến thắng của sự ôn hòa đối với chủ nghĩa cực đoan. Rõ ràng người chiến thắng trong cuộc bầu cử này là đất nước Iran. Đây là một bước tiến quan trọng và mạnh mẽ đối với lợi ích dân tộc dựa trên cơ sở của ôn hòa, cải cách và hợp lý". Ông khẳng định nước Cộng hòa Hồi giáo Iran và các cường quốc sẽ có thể "mở rộng quan hệ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau" và "thiết lập nền hòa bình, an ninh và phát triển trên thế giới và trong khu vực".

Một cơ hội mới đã được tạo ra cho những người "thực sự tôn trọng dân chủ, tương tác và đối thoại tự do”. Một trong những chính sách tranh cử của ông Rowhani là cố gắng nới lỏng những cấm vận quốc tế đã áp đặt lên Iran vì chương trình hạt nhân của nước này.

Khoảng 72,2% trong số 50 triệu cử tri hợp lệ đã đi bầu cử trong ngày 15-6 để chọn ra người kế nhiệm Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad.

Bộ trưởng Nội vụ Iran cho biết ông Rowhani giành được tỉ lệ ủng hộ hơn 50% nên không cần phải tổ chức thêm vòng bỏ phiếu bổ sung. Người về nhì trong cuộc bầu cử là Thị trưởng Tehran Mohammad Baqer Qalibaf (16,56%), ông Saeed Jalili - trưởng đoàn đàm phán hạt nhân hiện tại của Iran - đạt tỉ lệ phiếu bầu cao thứ ba (11,35%).

Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei đã chúc mừng ông Rowhani, đồng thời kêu gọi “tất cả mọi người hãy hỗ trợ tổng thống đắc cử và các đồng nghiệp trong chính phủ của ông, vì bây giờ ông ấy là tổng thống của đất nước này”. Lãnh tụ Ayatollah Khamenei sẽ phê chuẩn kết quả bầu cử vào ngày 3-8, sau đó tân tổng thống sẽ tuyên thệ trước quốc hội.

Phóng to

Người dân Iran vui mừng trước chiến thắng của ông Hassan Rowhani trong cuộc bầu cử tổng thống Iran - Ảnh: EPA

Hàng ngàn người dân đổ ra đường phố thủ đô Tehran để ăn mừng chiến thắng của giáo sĩ ôn hòa theo đường lối cải cách Hassan Rowhani trong cuộc bầu cử tổng thống Iran.

Phần lớn người dân Iran khi trả lời các hãng tin AFP, Reuters, BBC… đều bày tỏ sự vui mừng và hài lòng với kết quả bầu cử năm nay, không như lần bầu cử gần nhất tổ chức vào tháng 6-2009. Khi đó hàng triệu người Iran đã xuống đường yêu cầu bầu cử lại, nhưng lãnh tụ tối cao đã bác bỏ cáo buộc của 3 ứng viên tổng thống rằng quá trình bỏ phiếu xảy ra gian lận.

Chính phủ Mỹ từng tuyên bố lo ngại về sự “thiếu minh bạch” và “kiểm duyệt” trong quá trình bầu cử. Tuy nhiên người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cũng hoan nghênh kết quả này và chúc mừng người dân Iran, đồng thời bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Iran.

Bộ Ngoại giao Anh thúc giục ông Rowhani “hướng Iran theo một lộ trình khác vì tương lai: giải quyết quan ngại quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran, cải thiện các quyền chính trị và nhân quyền cho người dân Iran”.

Đại diện Chính phủ Pháp, Ngoại trưởng Laurent Fabius nói Pháp sẵn sàng hợp tác với ông Rowhani trong nhiều lĩnh vực, từ chương trình hạt nhân của Iran đến vai trò của Iran trong cuộc xung đột Syria. "Kỳ vọng của cộng đồng quốc tế đối với Iran trong hai vấn đề này rất quan trọng".

Cao ủy Liên minh châu Âu phụ trách đối ngoại, bà Catherine Ashton, cũng tuyên bố sẽ nỗ lực phối hợp với Tổng thống đắc cử Rowhani để tìm giải pháp cho chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran.