Trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ tại bang Washington, D.C. ngày 15-4 - Ảnh: AFP
Theo Đài ABC News, ngày 11-6, toàn bộ 12 thành viên ban điều hành Học bổng Ngoại giao Fulbright - một trong những chương trình trao đổi giáo dục danh giá nhất thế giới - đã đồng loạt từ chức để phản đối chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho rằng hành động của chính quyền là “sự can thiệp chính trị chưa từng có”.
Trong thư từ chức công bố, các thành viên của Fulbright cáo buộc Bộ Ngoại giao Mỹ đã hủy học bổng của gần 200 học giả Mỹ, và xem xét lại hồ sơ của khoảng 1.200 học giả quốc tế vốn đã được chấp thuận đến Mỹ trong năm học 2025-2026 sắp tới.
“Chúng tôi tin rằng những hành động này không chỉ trái với quy định pháp lý, mà còn đi ngược hoàn toàn với sứ mệnh Fulbright và các giá trị tự do ngôn luận, tự do học thuật mà Quốc hội đã đề ra gần tám thập kỷ trước”, bức thư tuyên bố.
Ban điều hành cũng bày tỏ lo ngại về việc ngân sách dành cho các chương trình giáo dục và trao đổi văn hóa bị cắt giảm sâu, từ 691 triệu USD xuống chỉ còn 50 triệu USD.
Chương trình học bổng Fulbright được Quốc hội Mỹ thành lập năm 1946 dưới thời Tổng thống Harry Truman, với mục tiêu thúc đẩy trao đổi văn hóa - học thuật - giáo dục toàn cầu.
Hiện chương trình hoạt động tại hơn 160 quốc gia, cấp khoảng 4.000 học bổng mỗi năm, tạo cơ hội cho sinh viên, nghệ sĩ và chuyên gia quốc tế đến học tập và nghiên cứu tại Mỹ.
Trước sự việc toàn bộ ban điều hành Fulbright từ chức, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao gọi đây là “một chiêu trò chính trị nhằm phá hoại Tổng thống Trump”, đồng thời tuyên bố rằng ban điều hành không còn thẩm quyền cuối cùng trong việc lựa chọn ứng viên Fulbright, nhất là trong bối cảnh chính sách đối ngoại đang thay đổi.
Tuy nhiên đáng chú ý, theo tài liệu nội bộ mà báo New York Times thu thập được, Văn phòng Ngoại giao Công chúng (trực thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ) - dưới sự điều hành của ông Darren Beattie - đã gửi thư từ chối học bổng cho các học giả, chủ yếu dựa trên đề tài nghiên cứu của họ.
Theo đó, những lĩnh vực bị nhắm đến bao gồm biến đổi khí hậu, di cư, giới tính, chủng tộc và nhiều ngành khoa học khác.
Điều này làm dấy lên nghi ngờ vì sự can thiệp của chính quyền Mỹ vào tự do học thuật và tự do ngôn luận, đồng thời là sự chính trị hóa giáo dục khi từ chối những nghiên cứu khoa học có đề tài mà chính quyền cho là “nhạy cảm”, làm xói mòn uy tín quốc tế của học bổng Fulbright.
Việc can thiệp chính trị, cắt giảm ngân sách và đe dọa tính trung lập của chương trình học thuật khiến các cựu thành viên ban điều hành Fulbright cảnh báo những hành động này có thể "làm suy yếu, phá hủy, hoặc thậm chí xóa sổ một trong những chương trình giáo dục có uy tín và giá trị nhất nước Mỹ” được duy trì suốt gần tám thập kỷ qua.
Căng thẳng giữa chính quyền Mỹ và các trường đại học leo thang
Cuộc từ chức đồng loạt này đánh dấu bước leo thang mới nhất trong căng thẳng giữa chính quyền Tổng thống Trump và các tổ chức học thuật, diễn ra trong bối cảnh chính quyền đang tăng cường các biện pháp cứng rắn với giáo dục đại học.
Hiện có đến 45 trường đại học - bao gồm hàng chục trường công lập và hai trường thuộc nhóm danh giá Ivy League - đang bị điều tra trong khuôn khổ chiến dịch đàn áp các hoạt động liên quan đến chính sách đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI).
Ngoài ra, hơn 10 tỉ USD tài trợ liên bang cho các đại học lớn như Cornell, Northwestern và Harvard đang bị đóng băng hoặc xem xét lại.
Đặc biệt, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đang cân nhắc việc điều tra Harvard vì nghi ngờ vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ khi hợp tác với các quan chức Trung Quốc nằm trong danh sách đen.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay