Tòa án ngoảnh mặt với dự án Google Books

Phóng to

Google Books đã và đang mang đến hàng ngàn cuốn sách quý giá vốn chỉ được phủ kín trong các thư viện đâu đó

Thẩm phán liên bang Mỹ Denny Chin vừa chính thức bác bỏ thỏa thuận pháp lý đệ trình từ năm 2008 của Google liên quan đến dự án số hóa hàng triệu cuốn sách và xuất bản trực tuyến miễn phí giữa gã khổng lồ trong lĩnh vực tìm kiếm và các nhà xuất bản. Quyết định dài 48 trang khẳng định, thỏa thuận 125 triệu USD này sẽ mở ra cơ hội vàng giúp Google có thể “khua khoắng” từ sách thuộc sở hữu của người khác mà chưa được phép.

Thẩm phán này cho hay: “Dự án số hóa sách và xây dựng thư viện điện tử toàn cầu Google Books đem lại lợi ích cho nhiều người, nhưng rõ ràng thỏa thuận mà Google đã kí với các đối tác sẽ mang đến cơ hội thuận lợi hơn các đối thủ khi tiến hành thương mại hóa và đây cũng là nền tảng để Google kiểm soát thị trường tìm kiếm sách điện tử”.

Quyết định của thẩm phán rõ ràng không làm hài lòng cả Google lẫn phía đại diện các nhà xuất bản Authors Guild và Association of American Publishers. Tuy nhiên, đây vẫn chưa được coi là quyết định cuối cùng khi giới pháp lý để ngỏ cơ hội dành cho Google, miễn là gã khổng lồ này đưa ra được một thỏa thuận hợp lý hơn, trong đó phải đảm bảo không vi phạm bản quyền sách trong quá trình tiếp tục triển khai dự án.

Denny Chin gợi ý, thay vì bị “ép buộc” (opt-out) chấp nhận thỏa thuận bán sách, các tác giả và người nắm giữ bản quyền phải có quyền “tùy chọn” (opt-in) sẽ hợp tác bán sách của mình trên Google hay không.

Rắc rối quyền lợi và chống độc quyền

Ở phiên điều trần lần trước, các luật sư của Google khẳng định, thỏa thuận dạng “tùy chọn” là không thể thực hiện được.

Phản ứng trước quyết định của tòa án, Hillary Ware người phụ trách pháp lý của Google chia sẻ “Đây là phán quyết thật đáng thất vọng. Cũng giống như các đối tác, chúng tôi tin rằng thỏa thuận đã đề xuất có thể mở ra cơ hội tiếp cận với hàng triệu cuốn sách hiện ở dạng quý hiếm, khó có thể tìm thấy ở đâu trên khắp nước Mỹ”.

Phóng to

Dự án thương mại và cộng đồng Google Books của Google đang đi vào ngõ cụt

Về phía mình, giới xuất bản vẫn tỏ ra hi vọng một ngày không xa thỏa thuận của họ với Google có thể được đoái hoài tới: “Các nhà xuất bản chúng tôi đã sẵn sàng điều chỉnh các thỏa thuận với Google để sớm nhận được sự gật đầu của tòa án”, John Sargent, giám đốc điều hành Macmillan cho hay trong thông cáo chính thức của Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ.

Google Books là dự án xì xầm nhất của Google trong một vài năm qua do đồng sáng lập Larry Page khởi xướng. Với tham vọng quét (scan) 150 triệu cuốn sách của thế giới, Google không chỉ mang đến cơ hội cho người dùng khắp thế giới tiếp cận với kho sách khổng lồ của thế giới mà còn tạo nên một nền tảng dữ liệu độc nhất vô nhị nhằm triển khai thương mại điện tử và tăng cường chất lượng cũng như ngách thông tin của Google Search.

Giới làm luật cũng như các đối thủ trực tiếp của Google gồm Microsoft, Amazon và Yahoo đều tỏ ra lo ngại và cho rằng, thỏa thuận này là không rõ ràng và có lợi cho Google khi hãng này sẽ sử dụng dữ liệu từ Google Books để cải thiện chất lượng dữ liệu của Google Search. Phát ngôn viên của Google từ chối bình luận về quyết định vừa rồi.

Rõ ràng, sách điện tử đang ngày càng đóng một vai trò quan trọng hơn trong giới kinh doanh sách. Quyết định vừa rồi sẽ khiến Google phải tiếp tục nỗ lực để không đổ xuống sông những nỗ lực lâu nay đồng thời đẩy người dùng cuối vào tình trạng phải tiếp tục chờ đợi, trước khi có thể tiếp cận với hàng triệu cuốn sách quý giá miễn phí hoặc giá rẻ.