Tòa án Mỹ: Tinh tinh không phải con người

Tinh tinh và con người chia sẻ nhiều hành vi giống nhau song không có nghĩa chúng được hưởng quyền như con người, tòa phúc thẩm New York tuyên - Ảnh: Dự án The Dodo

Với sự đồng thuận tuyệt đối, 5 thẩm phán của tòa phúc thẩm ở thành phố Manhattan (New York, Mỹ) ngày 8-6 đã tuyên bố tinh tinh không xứng đáng được hưởng những quyền như con người, bao gồm cả quyền được tự do thân thể và quyền được "phóng thích".

Phán quyết của tòa một lần nữa đánh dấu sự thất bại của Nonhuman Rights Project - dự án bảo vệ quyền lợi của những loài động vật khác con người và luật sư Steven Wise.

Vụ kiện lần này liên quan tới hai con tinh tinh tên Tommy và Kiko bị một cá nhân ở New York nuôi nhốt.

Trước đó, tổ chức này cũng từng nỗ lực nhờ tòa án giải cứu hai con tinh tinh Hercules và Leo, vốn là vật thí nghiệm ở Đại học New York nhưng bất thành.

Trích dẫn báo cáo của một số chuyên gia động vật học, Nonhuman Rights Project nói tinh tinh và con người có nhiều đặc điểm giống nhau về các năng lực nhận thức, hành vi và năng lực xã hội. Vậy nên, tinh tinh có quyền được hưởng các quyền cơ bản giống như con người, bao gồm cả quyền được tự do thân thể.

Tuy nhiên, "việc chia sẻ các hành vi tương tự giữa tinh tinh và con người không có nghĩa nó có thể tự đứng ra chịu trách nhiệm pháp lý hay bị giam giữ đúng luật vì các hành vi của nó", hãng tin Reuters trích dẫn lời thẩm phán Troy Webber viết trong phán quyết.

Tòa án khẳng định "những nỗ lực và sứ mệnh của bên nguyên đơn là đáng khích lệ", nhưng việc trao quyền pháp lý cho động vật nên để cho nhánh lập pháp quyết định.

Nonhuman Rights Project khẳng định sẽ xem xét lại phán quyết của tòa án. Luật sư Wise tuyên bố sẽ theo đuổi sự việc lần này. "Chúng tôi tin các quyền cơ bản về tự do thân thể của Tommy và Kiko sẽ sớm được công nhận", ông Wise khẳng định.

Một con tinh tinh bị mồ côi trong vườn thú ở Mỹ - Ảnh: Dự án The Dodo

Trong vụ kiện liên quan đến hai con tinh tinh Hercules và Leo, ông Laurence Tribe - giáo sư trường luật Harvard, đã viết thư gửi đến tòa án, bày tỏ sự ủng hộ với nguyên đơn.

Ông Tribe lập luận những loài động vật ngoài con người có thể đối mặt với trách nhiệm pháp lý, bởi "từ xa xưa, nhất là trong thời kỳ trung cổ và hiện đại những loài này đã phải chịu hình phạt vì các hành động như tấn công con người và phá hoại mùa màng".

Tuy nhiên, thẩm phán Webber đã bác bỏ điều này, nhấn mạnh những sự việc đó là chưa từng có tiền lệ ở New York cũng như tinh tinh không có năng lực tự bào chữa. Điều này dẫn tới việc trong các trường hợp tinh tinh tấn công gây chết người hoặc thương tích, chúng đều không bị truy tố.