Sử sách giải thích rằng, Tuyên Quang từng là nơi 'định cư' của nhiều vua chúa, quan lại, cung tần, mỹ nữ. Những người con gái đẹp được tuyển chọn làm thê thiếp lại phải là những người con gái "sắc nước hương trời", được rèn giũa và dạy bảo đầy đủ gia phong, lễ nghĩa, phép tắc.

"Gái Tuyên" đẹp còn do điều kiện tự nhiên. Tuyên Quang là tỉnh miền núi phía Bắc, địa hình có nhiều đồi núi cao. Khí hậu rừng nhiệt đới, có lượng mưa hàng năm khá lớn và không khí thường có độ ẩm cao nên được coi là mát mẻ, trong lành, hài hòa. Có lẽ đây là một điều kiện khá thuận lợi để tạo nên những làn da trắng nõn nà, mái tóc đen, mượt mà, nụ cười hồn nhiên, trong sáng của những cô gái miền sơn cước.

Vì thế, người xưa mới có câu "Chè Thái, gái Tuyên'.