Tướng người Iran Qassem Soleimani (phải) và Abu Mahdi al-Muhandis, phó chỉ huy lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq, thiệt mạng trong vụ không kích ngày 3-1 - Ảnh: REUTERS
Rạng sáng 3-1, ba quả rocket nhắm vào một đoàn xe quân sự tại sân bay quốc tế Baghdad đã thiêu rụi cả xe lẫn người. Sau khi Iraq xác nhận ông Soleimani thiệt mạng, Lầu Năm Góc của Mỹ cho biết chính ông Trump đã ra lệnh tấn công.
"Theo lệnh của tổng thống, quân đội Mỹ đã thực hiện hành động phòng vệ kiên quyết nhằm bảo vệ lực lượng Mỹ ở nước ngoài bằng việc tiêu diệt Qassem Soleimani. Vụ không kích nhằm chặn đứng kế hoạch tấn công sau này của Iran", Hãng tin Reuters dẫn thông báo của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Ông Abu Mahdi al-Muhandis, phó chỉ huy lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq và là một đồng minh của ông Soleimani, cũng bị tiêu diệt trong vụ tấn công.
Tuy nhiên, việc giết một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất tại Trung Đông trong hơn một thập kỷ qua sẽ mở ra những căng thẳng nguy hiểm mà những đời tổng thống Mỹ như Barack Obama, George W.Bush còn phải e dè.
Theo giới phân tích, vụ tiêu diệt Soleimani thậm chí còn rúng động hơn cái chết của trùm khủng bố Osama bin Laden và lãnh đạo nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng Abu Bakr al Baghdadi.
Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif chỉ trích vụ tấn công là "sự gia tăng căng thẳng ngu xuẩn và cực kỳ nguy hiểm" và khẳng định Mỹ sẽ phải chịu trách nhiệm. Tehran đã triệu tập cuộc họp an ninh khẩn cấp để bàn về phản ứng sau vụ không kích.
Là người đứng đầu lực lượng Quds, Soleimani là chỉ huy người Shiite có ảnh hưởng nhất trên thế giới, chịu trách nhiệm về các cuộc chiến do Iran hậu thuẫn ở Syria, Iraq, Lebanon và Yemen. Một số nhà phân tích đánh giá Soleimani là nhân vật quyền lực thứ hai ở Iran chỉ sau lãnh tụ tối cao Ali Khamenei.
Việc tiêu diệt tướng Soleimani là một động thái táo bạo của ông Trump, người trước nay luôn tỏ tín hiệu muốn ngoại giao chứ không phải chiến tranh với Iran, thậm chí còn ngó lơ khi Iran hạ một máy bay không người lái vào tháng 6-2019.
Thông tin từ Hãng tin AP rằng vụ không kích diễn ra khi ông al-Muhandis đón ông Soleimani vừa đáp xuống sân bay cho thấy đây là một vụ tấn công được tính toán kỹ.
Rõ ràng cuộc không kích của ông Trump mở ra nguy cơ chiến tranh ở nhiều nơi. Các chuyên gia đang lo ngại Israel có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công trả đũa ngay trong tối nay 3-1. Các lực lượng của Saudi Arabia có thể cũng trở thành mục tiêu.
Nhưng quân đội Mỹ ở Iraq sẽ hứng chịu nguy cơ lớn nhất. "Lý do mà chúng ta thường không ám sát các quan chức chính trị nước ngoài là vì tin rằng hành động như vậy sẽ khiến nhiều người Mỹ bị giết hơn", thượng nghị sĩ Mỹ Chris Murphy nói sau vụ tấn công.
Và bây giờ khi nhắm vào Soleimani, ông Trump đã mạo hiểm cuộc đối đầu nguy hiểm và khó lường nhất ở Trung Đông kể từ cuộc chiến Iraq. Nếu mục tiêu là để thể hiện sức mạnh và thông điệp rằng Mỹ sẽ không chấp nhận để đám đông đẩy cửa vào các đại sứ quán của mình thì ông Trump đã thành công.
Nhưng từ bây giờ đến hết phần còn lại của nhiệm kỳ, tổng thống Mỹ phải đối phó với nguy cơ quân đội Mỹ bắt đầu bị tấn công khắp Baghdad, và áp lực từ chính phủ Iraq đòi rút hoàn toàn lực lượng Mỹ.
Căng thẳng leo thang kể từ ngày 31-12-2019, khi hàng nghìn người biểu tình ủng hộ lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq đã bao vây và tấn công phá hoại tòa nhà đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Baghdad.
Người biểu tình phản đối các cuộc không kích của quân đội Mỹ khiến 25 tay súng thuộc một nhánh của lực lượng này thiệt mạng hôm 29-12-2019. Đám đông người biểu tình tràn qua các địa điểm kiểm tra an ninh, phá cửa xông vào và phóng hỏa tại khu vực tiếp đón, buộc lực lượng bảo vệ khu tổ hợp phải dùng hơi cay để giải tán.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đổ lỗi cho Iran về vụ người biểu tình tấn công đại sứ quán Mỹ tại Iraq, cảnh báo Tehran "phải chịu trách nhiệm cho việc này". Iran thì ngay lập tức lên tiếng phủ nhận, đồng thời chỉ trích việc Washington đổ lỗi cho Tehran về tình hình bạo lực ở Iraq.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay