​Tiềm năng của TP.HCM đang bị kìm hãm bởi cơ chế

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ và Bí thư Đinh La Thăng tại buổi làm việc với TP.HCM chiều 20-5 - Ảnh: Quang Định

“TP.HCM hoàn toàn có đủ tiềm năng để tăng trưởng hai con số, nhưng đang bị kìm hãm bởi cơ chế”, Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng phát biểu như vậy tại buổi làm việc của TP.HCM với Phó thủ tướng Vương Đình Huệ chiều 20-5.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng phát biểu tại buổi làm việc với phó thủ tướng Vương Đình Huệ chiều 20-5 - Ảnh: Quang Định

Theo ông Đinh La Thăng, TP là đầu tàu nhưng đang phải vận hành cơ chế toa tàu thì làm sao mà kéo được. Do vậy phải coi sự phát triển của TP.HCM là sự phát triển của cả nước, phát triển của TP là nhu cầu của Chính phủ và của các bộ ngành chứ nếu không lại quy định nọ kia, tạo cơ chế xin cho.

Tăng nguồn thu cho TP

Tại buổi làm việc, TP đã đưa ra rất nhiều đề xuất liên quan đến cơ chế tài chính đặc thù cho TP, được Phó thủ tướng đánh giá là “đưa ra được nhiều giải pháp tốt”, dù trong điều kiện hiện nay có một số đề xuất cũng hơi “kẹt”.

Hiện nay, Bộ Tài chính được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng nghị định sửa đổi NĐ124/2004 và NĐ61/2014 quy định cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với TP.HCM. TP.HCM kiến nghị bổ sung một số quy định.

Cụ thể, TP mong muốn được cấp lại một phần số thu các khoản thuế từ hoạt động xuất nhập khẩu, dự kiến các mức 8-10-12% trong tổng thu và thực hiện trong 10 năm để tạo điều kiện cho TP bổ sung nguồn đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ, hệ thống cảng sông, cảng biển, kết nối liên vùng, tác động tích cực đến sự phát triển của TP và các địa phương lân cận.

Ngoài ra, cho phép TP nghiên cứu chơ chế phụ thu thuế đối với một số ngành, lĩnh vực kinh doanh trên địa bàn TP phù hợp với tình hình thực tế. Nguồn thu này không phải điều tiết về trung ương và không đưa vào tính cân đối ngân sách vào đầu thời kỳ ổn định.

Phân cấp cho TP được thu tiền sử dụng đất gắn với tài sản trên đất do các cơ quan thuộc trung ương quản lý và phân chia tỉ lệ % TP được hưởng là 50% đối với khoản thu này.

Phân chia tỉ lệ phần thu lợi nhuận sau thuế còn lại sau khi trích lập quỹ của các doanh nghiệp nhà nước trung ương đại diện chủ sở hữu cho ngân sách TP được hưởng 50%.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Văn Khoa phát biểu tại buổi làm việc với phó thủ tướng Vương Đình Huệ chiều 20-5 - Ảnh: Quang Định

Về cơ chế thưởng vượt thu và bổ sung có mục tiêu cho TP từ số tăng thu ngân sách trung ương, TP kiến nghị giữ nguyên quy định cũ, tức là ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho TP tương ứng 70% số tăng thu ngân sách trung ương so với dự toán đã được Thủ tướng Chính phủ giao từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách TP còn lại (sau khi thực hiện thưởng vượt thu theo quy định) và các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Thanh Liêm phát biểu tại buổi làm việc chiều 20-5 - Ảnh: Quang Định

Xin giữ nguồn thu từ cổ phần hóa doanh nghiệp

Về sử dụng quỹ dự trữ tài chính, TP đề xuất được thực hiện trích quỹ dự trữ tài chính phù hợp với nhu cầu dự trữ tài chính và khả năng cân đối ngân sách thực tế của địa phương, được tạm ứng từ quỹ dự trữ tài chính để chi cho các dự án hạ tầng quan trọng mà ngân sách chưa bố trí được vốn trong phạm vi kế hoạch đầu tư công trung hạn, thời hạn hoàn trả từ 3-5 năm.

TP kiến nghị được giữ lại nguồn thu từ việc cổ phần hóa doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp do UBND TP làm chủ sở hữu.

Số thu này được nộp vào tài khoản do Sở Tài chính theo dõi và quản lý nhằm tạo nguồn vốn bổ sung cho các dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và các lĩnh vực then chốt của TP theo đúng thẩm quyền phê duyệt về đầu tư công.

“TP.HCM vì cả nước, cùng cả nước thì trung ương cũng tạo điều kiện thêm cho TP. Đừng sợ phân cấp ủy quyền thì mất quyền. Chính phủ cần chỉ đạo giúp cho TP cơ chế vùng và vai trò của TP trong cơ chế đó. Trước giờ cứ nói về cơ chế vùng mà đã có cơ chế vùng đâu” - ông Đinh La Thăng kiến nghị.

Đối với vấn đề xây dựng lại hơn 400 chung cư cũ sắp sập, TP cũng đề xuất một cơ chế TP được chỉ định nhà đầu tư.

Theo ông Thăng, hơn 400 chung cư cũ xuống cấp cần sửa chữa nhưng với cơ chế hiện tại không làm được, 10 năm rồi chỉ làm được hơn 22 chung cư, cứ đà này không biết chừng nào xong.

Nếu được chấp thuận cơ chế để TP sửa quy hoạch, chỉ định nhà thầu thì trong 5 năm tới ít nhất cũng phải làm được một nửa số chung cư cũ.