Tỉ lệ trẻ tự kỷ tại Mỹ tăng cao nhất từ trước đến nay, theo CDC - Ảnh: AI
Tính đến năm 2022, cứ 31 trẻ em 8 tuổi tại Mỹ thì có một em được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ, tương đương tỉ lệ 32,2 trên 1.000 trẻ. Con số này tăng đáng kể so với mức 1/36 vào năm 2020 và 1/150 vào năm 2000. Báo cáo được công bố ngày 15-4 trên tạp chí y tế Morbidity and Mortality Weekly Report của CDC.
Nhiều chuyên gia xem đây là bước tiến trong việc tiếp cận và hỗ trợ người tự kỷ. “Sự gia tăng này phản ánh rõ sự tiến bộ trong phát hiện sớm và can thiệp hiệu quả", bác sĩ Dennis Kuo, chuyên gia nhi khoa tại Đại học Rochester (New York), cho biết.
Ông nhấn mạnh: "Điều quan trọng không chỉ là chẩn đoán, mà là nhận ra nhu cầu và hỗ trợ phù hợp cho trẻ".
Báo cáo cũng cho thấy sự khác biệt lớn giữa các bang, từ tỉ lệ 9,7/1.000 ở Texas đến 53,1/1.000 ở California, chủ yếu do mức độ triển khai sàng lọc và kết nối dịch vụ khác nhau.
Tuy nhiên, một số chính trị gia như Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. lại coi sự gia tăng này là “dịch bệnh đang hủy hoại các gia đình”. Phát biểu này đã bị mạng lưới Autistic Self Advocacy Network chỉ trích là “phi nhân tính hóa người tự kỷ, gây sợ hãi và tước đi quyền cơ bản của họ".
“Chúng ta đang nói về những con người, không phải một căn bệnh cần xóa bỏ”, tổ chức này khẳng định trong tuyên bố chính thức.
Theo các nhà khoa học, tự kỷ là một phổ đa dạng với nhiều mức độ biểu hiện, từ khó khăn ngôn ngữ và hành vi đến những khác biệt nhẹ về cảm giác hay tư duy.
“Không có một hình mẫu duy nhất cho chứng tự kỷ”, chuyên gia tâm lý Zachary Warren từ Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt nhận định. “Đây là thuật ngữ để mô tả những đứa trẻ với khả năng đặc biệt xen lẫn những điểm dễ tổn thương".
Nhiều nhà khoa học cho rằng thay vì tìm cách “phòng ngừa” tự kỷ, cần tập trung vào việc giúp người tự kỷ có cuộc sống chất lượng.
“Phòng ngừa những biểu hiện nghiêm trọng làm gián đoạn cuộc sống là điều nên làm”, TS Rebecca Landa (Viện Kennedy Krieger, Baltimore) nói. “Nhưng điều quan trọng hơn cả là giúp mọi người sống trọn vẹn và có giá trị".
Viện Y tế quốc gia Mỹ hoãn công bố nguyên nhân tự kỷ
Giám đốc Viện Y tế quốc gia (NIH) của Mỹ, ông Jay Bhattacharya, mới đây cho biết chưa thể công bố nguyên nhân gây bệnh tự kỷ vào tháng 9-2025 như cam kết của Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. đưa ra trước đó.
Phát biểu với báo giới ngày 22-4 tại Washington, ông Bhattacharya giải thích mốc thời gian tháng 9 thực chất là để khởi động một sáng kiến nghiên cứu mới, chứ không phải thời hạn để công bố phát hiện khoa học cụ thể liên quan đến bệnh tự kỷ.
Ông cũng cho biết khó có thể đưa ra thời hạn cụ thể để công bố các kết quả nghiên cứu mới. Tuy nhiên, để đẩy nhanh tiến độ, ông khẳng định NIH đang nỗ lực cắt giảm thủ tục hành chính liên quan đến việc nộp hồ sơ nghiên cứu.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chưa thể xác định nguyên nhân cụ thể gây tự kỷ, song nhiều khả năng là kết quả của sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường.
Cụ thể, các nghiên cứu cho thấy khoảng 80% trường hợp tự kỷ có liên quan đến di truyền, bao gồm đột biến mới (de novo) hoặc gene lặn từ cha mẹ.
Các yếu tố môi trường trong thai kỳ như nhiễm virus, dùng thuốc trị động kinh (valproic acid), béo phì, ô nhiễm không khí cũng có thể là tác nhân kích hoạt ở những người đã có nguy cơ gene cao.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay