Thủng ổ loét dạ dày - tá tràng

Phóng to

Ổ loét non hay ổ loét cũ đã xơ chai đều có thể bị thủng. Khi đó, nước và hơi tràn vào ổ bụng. Nước trong ổ bụng thường lẫn thức ăn nát hay còn nguyên mảnh (hạt cơm, mẩu hành...). Nếu mới thủng, nước còn toan tính vô khuẩn, nhưng sau đó ít lâu sẽ bị nhiễm khuẩn và gây mủ.

Triệu chứng chính khi thủng ổ loét dạ dày - tá tràng là đau dữ dội đột ngột. Bệnh nhân đang làm việc hoặc sinh hoạt bình thường bỗng nhiên đau như dao đâm vùng dưới mỏ ác trên rốn, phải gập người lại, không dám nằm hoặc đứng thẳng vì sợ làm căng cơ bụng, đau sẽ tăng lên. Do đau nên bệnh nhân như bị choáng, mặt tái xám, sợ hãi, toát mồ hôi, đầu chi lạnh, mạch nhanh, nhỏ, sau đó tình trạng chung ổn định trở lại.

Cùng lúc xuất hiện cơn đau, khi sờ nắn bụng sẽ có cảm giác như sờ vào gỗ do thành bụng bị co cứng, do nước dạ dày kích thích màng bụng gây nên. Nếu chụp X-quang bụng không thuốc trong tư thế đứng thẳng sẽ thấy bóng sáng hình lưỡi liềm (liềm hơi) nằm giữa mặt lõm của cơ hoành ở trên và mặt lồi của gan phải ở dưới. Thường chỉ thấy liềm hơi ở bên phải, có khi ở cả 2 bên.

Thủng ổ loét dạ dày - tá tràng có thể xảy ra ở một số ít bệnh nhân không có bệnh sử rõ ràng. Còn ở phần lớn bệnh nhân đều có tiền sử loét, một số đã được xác định bệnh bằng X-quang.

Về diễn biến, nếu không được mổ sớm thủng dạ dày - tá tràng sẽ dẫn đến những biến chứng nặng, đe dọa tính mạng người bệnh như viêm màng bụng toàn thể trong vòng 12-24 giờ hoặc áp-xe dưới cơ hoành, rất khó khăn cho việc chữa trị. Có 2 phương pháp xử trí phẫu thuật là khâu lỗ thủng hoặc cắt dạ dày ngay tùy theo tình hình tổn thương.

Để phòng biến chứng thủng, bệnh nhân loét dạ dày - tá tràng cần lưu ý tự theo dõi khi chuyển mùa, thực hiện tốt chế độ ăn uống và điều trị bằng thuốc. Cần tránh những bữa ăn nặng nề, tránh uống rượu, tuyệt đối không dùng cortison là loại thuốc gây thủng và chảy máu ổ loét. Nếu thấy đau nhiều, nên vào bệnh viện điều trị theo dõi.

Một lỗ thủng đã khâu vẫn có khả năng bị thủng lại. Do vậy, bệnh nhân cần duy trì một chế độ ăn uống và điều trị thích hợp.