Thúc đẩy quan hệ Việt Nam - EU

Trong ngày 30-7, ông Josep Borrell đã hội kiến Chủ tịch nước Tô Lâm, gặp Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung và Phó thủ tướng Lê Thành Long, hội đàm với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.

Đối tác thương mại quan trọng

Tại cuộc gặp gỡ báo chí sau hội đàm, ông Josep Borrell nhấn mạnh Việt Nam là đối tác quan trọng trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của EU và mong muốn củng cố quan hệ đối tác giữa hai bên.

Theo phái đoàn EU tại Việt Nam, trong những thập niên qua, Việt Nam đã trở thành một trong những đối tác quan trọng nhất của EU tại Đông Nam Á.

Trong ASEAN, Việt Nam là nước có nhiều thỏa thuận song phương nhất với EU, trong đó có Hiệp định khung Đối tác và Hợp tác toàn diện Việt Nam - EU (PCA) và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). EVFTA có hiệu lực từ 1-8-2020 và là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, có mức độ cam kết rất cao ở nhiều lĩnh vực.

Sau gần 4 năm thực thi EVFTA, "thương mại (của Việt Nam) với châu Âu đã tăng trưởng 36% và đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại hàng đầu của EU tại Đông Nam Á", theo ông Borrell.

Ở chiều ngược lại, theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, EU hiện là một trong những đối tác thương mại, đầu tư quan trọng hàng đầu của Việt Nam. EU cũng đang là nhà cung cấp viện trợ không hoàn lại lớn nhất, là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam với kim ngạch hai chiều năm 2023 đạt gần 60 tỉ USD, riêng trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt gần 25 tỉ USD - tăng 16% so với cùng kỳ năm 2023.

EU là nhà đầu tư lớn thứ 5 với tổng lũy kế đầu tư tại Việt Nam đạt gần 30 tỉ USD. Trong khi đó, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 16 của EU và lớn nhất trong ASEAN.

Ghi nhận những kết quả tích cực, ông Josep Borrell và Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã thảo luận trong hội đàm về cách thức thực thi đầy đủ EVFTA. Ông Sơn đề nghị EU tiếp tục duy trì hợp tác ODA, tập trung vào những lĩnh vực quan trọng với Việt Nam như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, phát triển nghề cá bền vững.

Việt Nam cũng đề nghị EU sớm gỡ bỏ thẻ vàng IUU với xuất khẩu hải sản ở Việt Nam trên cơ sở ghi nhận những kết quả và nỗ lực đạt được của Việt Nam trong chống khai thác IUU (chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định), đề nghị các nước thành viên EU còn lại sớm phê chuẩn Hiệp định bảo hộ đầu tư (EVIPA) để đưa hợp tác kinh tế song phương lên mức xứng tầm với tiềm năng của hai bên.

Tăng cường hợp tác an ninh

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn và ông Josep Borrell đã thảo luận về một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó có tình hình ở Biển Đông với những diễn biến phức tạp thời gian qua.

"38% hàng nhập khẩu và 22% hàng xuất khẩu của EU đi qua Biển Đông. Bất kỳ sự cố, căng thẳng nào xảy ra ở khu vực này đều có thể ảnh hưởng đến lợi ích trực tiếp của chúng tôi về kinh tế, thương mại", ông Borrell nhấn mạnh. "Chính vì vậy, tôi yên tâm hơn khi chứng kiến hoạt động ngoại giao và đàm phán của Việt Nam với các nước trong khu vực như Indonesia và Philippines", ông nói tiếp.

Nhân đây, ông Borrell bày tỏ EU muốn trở thành "nhân tố hỗ trợ thông minh" cho hòa bình và an ninh trong khu vực, tăng cường hợp tác để nâng cao năng lực của Việt Nam trong vấn đề an ninh mạng, an ninh hàng hải và quản lý khủng hoảng.

Tại hội đàm, hai bên nhấn mạnh sự cần thiết giảm leo thang căng thẳng ở các điểm nóng; giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình, thông qua đối thoại có tính đến lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.

Ông Josep Borrell khẳng định EU ủng hộ quan điểm của Việt Nam và ASEAN về tự do hàng hải, hàng không, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, hiệu quả.

EU muốn nâng cấp quan hệ với Việt Nam lên Đối tác chiến lược toàn diện

Lãnh đạo cấp cao EU Josep Borrell mong muốn chuyến thăm Việt Nam lần này của ông sẽ khởi động quá trình nâng cấp quan hệ Việt Nam - EU lên Đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới.