The tree of life: Bản giao hưởng thị giác đầy cảm xúc

Phóng to

Brad Pitt và Jessica Chastain trong phim The tree of life - Ảnh: outnow.ch

The tree of life (Cây đời*) - một “bán tự truyện” về cuộc đời của Terrence - vẫn mang phong cách điện ảnh thơ của Terrence Malick, vốn từng gây dấu ấn đậm nét trong những tác phẩm trước của ông như Days of Heaven, The thin red line hay A new world...

Với “siêu phẩm nghệ thuật” The tree of life, Terrence Malick một lần nữa khẳng định có những bộ phim - cũng như cuộc đời - không nhất thiết phải để hiểu, mà quan trọng hơn, để trải nghiệm và cảm nhận. Mở đầu với những lời trích dẫn to tát từ cuốn Sách của Job (một trong những cuốn Kinh thánh Hebrew): “Người ở đâu khi ta tạo nên Trái đất? Khi những ngôi sao mai hòa ca, và tất cả con của Chúa Trời cùng hét lên trong niềm vui sướng?”, để rồi tiếp theo là câu hỏi của người phụ nữ mất con đầy tự sự cá nhân: “Ðức Chúa Trời, tại sao? Người đã ở đâu? Chúng con là gì với người?”.

Không có câu trả lời nào được đáp lại trong Cây đời, mà chỉ có những hình ảnh đẹp lạ thường đến mê hoặc choáng ngợp về sự hình thành vũ trụ: những vì sao ở thiên hà, những luồng sáng lạ kỳ, những tế bào phân chia, núi lửa phun trào, những con sứa trôi lờ lững, bầy khủng long, thiên thạch rớt, con mắt phôi thai, một đứa trẻ ra đời. Và câu chuyện về một gia đình bình thường - với người cha khắc nghiệt (Brad Pitt) và người mẹ hiền lành như một thiên thần (Jessica Chastain) nuôi dạy ba cậu con trai - ở bang <?xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />Texas, Hoa Kỳ trong những năm 1950.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Ở đó, cái cây cuộc đời chứng kiến một tuổi thơ bị đánh mất của Jack (do cậu bé lần đầu đóng phim Hunter McCracken thủ diễn), cậu con trai trưởng bướng bỉnh với những xáo động tâm lý muốn nổi loạn chống lại sự kềm kẹp của cha mình. Jack, nhiều năm sau đó, trở thành một người đàn ông trưởng thành đầy sầu muộn, bị “giam cầm” giữa một thế giới choáng ngợp những tòa cao ốc chằng chịt như những cái cây khổng lồ bao phủ bầu trời mà con người ở đó dường như câm lặng không còn chút tình cảm nào.

Câu chuyện là những mảnh vỡ hồi ức rời rạc mong manh của Jack về thời thơ ấu của anh khi anh nghĩ về cái chết của người em trai, về mối quan hệ giữa đứa con trai và người cha. Jack như cố tìm hiểu vì sao nỗi đau của cuộc đời này lại xảy ra với những người tốt, khi mà mẹ anh, qua lời dẫn truyện, đã nói rằng: “Các bà xơ dạy chúng ta rằng không ai sống vị tha phải chịu một kết cục xấu...”.

Cũng vì lẽ đó, Jack, qua lời dẫn truyện, đã sống không còn niềm tin trong bao nhiêu năm và lạc lõng trong một thế giới hỗn độn, vẫn phân vân trước chọn lựa con đường mà mẹ anh từng dạy: “Có hai cách sống trong cuộc đời này - cách của tự nhiên và cách của lòng vị tha. Vị tha là con đường dung thứ, chấp nhận mọi sự xúc phạm và tổn thương, trong khi tự nhiên là cách tự vệ, khát khao quyền lực và không quan tâm đến cảm xúc của người khác”.

Với tài năng “làm thơ điện ảnh” của Terrence Malick và nhà quay phim Emmanuel Lubezki (Children of men) cùng với âm nhạc cổ điển, The tree of life là một bản giao hưởng thị giác đầy cảm xúc hơn là một câu chuyện được kể rành mạch. Người xem có thể không hiểu hết câu chuyện, nhưng có thể cảm nhận được những cảm xúc của con người - tình yêu thương, sự mất mát, lòng vị tha của cha con, anh em, vợ chồng, giữa con người với vũ trụ.

(*) Phim đoạt giải Cành cọ vàng LHP Cannes 2011, có sự tham gia của các diễn viên: Brad Pitt, Jessica Chastain, Sean Penn. Phim do Galaxy phát hành tại Việt Nam từ ngày 12-8.