Taylor Swift: Khi lời ca đẹp tựa văn chương

Trong khi chuyến lưu diễn The Eras Tour đang gây sốt toàn thế giới, vào tuần trước, Taylor Swift phát hành thêm một album thu âm lại: Speak Now (phiên bản của Taylor).

Cô thêm vào các ca khúc từng bị loại bỏ, trong đó có Timeless, ca khúc kể về một lần bước vào hiệu đồ cổ nơi cô tìm thấy những tấm ảnh đen trắng được bán với giá 25 cent.

Trong bài hát, Taylor vén mạng nhện để tìm ra những kỷ vật đẹp đẽ về tình yêu của những cặp đôi từ hàng thập niên trước.

Trong đời thực, cô vén màn quá khứ để tìm lại những viên ngọc âm nhạc được chính mình cất giữ trong hộc tủ.

Hai năm trước, cô từng thu âm lại album Red và phát hành phiên bản 10 phút của ca khúc All Too Well vượt trội bản gốc, với ngôn từ và cốt truyện xứng đáng xếp vào thể loại văn chương.

Sự nghiệp như cuốn tiểu thuyết đồ sộ

17 năm ca hát, Taylor Swift có 10 album thu âm gốc, gần 250 ca khúc và 6 chuyến lưu diễn, mỗi chuyến trung bình gồm 100 buổi biểu diễn khắp toàn cầu. Anti-fan có thể ghét hình tượng của cô nhưng không thể phủ nhận sức sáng tạo và làm việc khủng khiếp của "ngôi sao nhạc pop số 1 hành tinh hiện nay".

Dẫu biết so sánh rất dễ khập khiễng, nhưng trong lúc người hâm mộ đang băn khoăn về số ca khúc ít ỏi và giá vé cao ngất cho một đêm nhạc BlackPink, thì rất nhiều người nhất trí rằng những buổi diễn của Taylor Swift xứng đáng đến từng xu.

Theo dấu chân những nghệ sĩ lưu diễn huyền thoại, mỗi đêm Taylor Swift diễn gần 45 ca khúc trong gần 4 tiếng đồng hồ đầy thăng hoa, thường được ví như một thiên "sử thi".

Mỗi buổi diễn The Eras Tour được chia thành 10 kỷ nguyên ứng với 10 album của Taylor Swift, và dường như Swift đã xây dựng mỗi album như một chương hồi trong cuốn tiểu thuyết đồ sộ về âm nhạc.

Cô mang tư duy tiểu thuyết gia trong việc xây dựng nhịp điệu và các nút thắt cho hành trình âm nhạc: từ một thiếu nữ cưỡi ngựa, ôm guitar giữa đồng quê hát nhạc tình thuở mới lớn trong Taylor Swift, Fearless và Speak Now, cô lột xác thành ngôi sao nhạc pop thành thị thời thượng trong Red và 1989, đẩy lên cao trào với hình tượng Rắn Chúa trả thù dữ dội trong Reputation.

Thế nhưng đùng một cái cô trở lại làm một Taylor ngọt ngào của Lover, và tiếp nối với hai album mang âm hưởng nhạc folk thấm đẫm trí tuệ và chất thơ, Folklore và Evermore.

Cơn sốt chưa qua thì Taylor lại thể nghiệm pop và âm thanh điện tử trong Midnights. Khép lại mỗi album - hay chương nhạc, ta không thể đoán chương sau sẽ là gì.

Hành trình trưởng thành của mọi phụ nữ

Cần làm rõ rằng sự nghiệp lừng lẫy mà Taylor viết nên không chỉ là một tiểu thuyết lãng mạn về tình yêu đôi lứa như nhiều người vẫn nghĩ.

Trong Jane Eyre, cuốn tiểu thuyết mà Taylor Swift nhiều lần tham chiếu trong lời ca của mình, nhà văn Charlotte Bronte đã thông qua một mối tình để kể về hành trình của Jane từ một cô thôn nữ 10 tuổi đến khi trưởng thành.

Âm nhạc của Taylor mượn những chuyện tình đã qua để khắc họa những chuyển hóa tinh thần nơi một phụ nữ trẻ. Có thể nói, mọi phụ nữ trẻ đều có thể tìm thấy mình trong âm nhạc của Taylor, nếu họ thực sự lắng nghe.

Cũng là về tình yêu trong phút say đắm, nhưng Love Story đầy háo hức của năm 17 tuổi lấy cảm hứng từ vở bi kịch Romeo và Juliet của Shakespeare khác hoàn toàn với sự dịu dàng bình thản trong Sweet Nothing khi cô đã ngoài 30 tuổi.

Cũng là thất tình nhưng trái tim tan vỡ đầy yếu đuối của cô gái trẻ khi không được đáp lại trong Teardrops on My Guitar không hề giống với những nuối tiếc, vương vấn và đồng thời chấp nhận tất cả đã qua trong August.

Một khán giả nữ có thể tìm thấy rất nhiều họa tiết trong đời sống tâm lý của mình nơi âm nhạc của Taylor Swift.

Ngoài cơn cảm nắng các chàng trai, còn có sự thần tượng người cha trong những ca khúc thời kỳ đầu (Picture to Burn, The Best Day), hội bạn gái thân thiết cùng nhau làm mọi trò ngốc nghếch (22), sự tan vỡ của một tình bạn tưởng sẽ không thể nào tan vỡ (The Last Time), những khoảnh khắc giận dữ (Shake It Off, Look What You Made Me Do), sự nhỏ nhen (Karma, Better Than Revenge), bài học về tình yêu (Begin Again, ME!)...

Âm nhạc của cô như cầu vồng xúc cảm: hồ hởi, giận dữ, bất lực, mạnh mẽ, cô đơn, hạnh phúc, tổn thương, chữa lành, chán chường, hy vọng, sợ hãi, can đảm.

Tất cả những ai từng coi nhẹ nhạc của Taylor, cho rằng cô chỉ viết về người yêu cũ, giờ đây phải câm nín.

Trong album Speak Now, khi bày tỏ sự tức giận với những kẻ chê bai, cô hát: "Một ngày nào đó, tôi sẽ vĩ đại đủ để các người không thể gây sự với tôi".

"Một ngày nào đó" đã đến rồi.

Làm sao để giải quyết khủng hoảng "Mua vé xem Taylor Swift"

TTCT - Triết gia Kwame Anthony Appiah - chủ mục The Ethicist chuyên đưa lời khuyên về những tình huống oái ăm và khó xử về đạo đức của tờ New York Times - tư vấn cho nhóm bốn người bạn mà chỉ săn được hai chiếc vé Eras quý giá.