​Tam chứng bi thảm trong chấn thương gối

Điều trị đứt dây chằng chéo cho bệnh nhân - Ảnh: CTV

Chấn thương dây chằng khớp gối ở Việt Nam có đặc điểm đa số là do tai nạn xe máy. Phóng xe nhanh khi gặp sự cố chúng ta phải thắng gấp và theo lẽ tự nhiên chúng ta sẽ thò chân xuống đường để chống.

Hậu quả là xe quay và gối chúng ta bị vặn xoắn, gây ra tình trạng đứt dây chằng chéo khớp gối. Đứt dây chằng chéo trước là tổn thương hay gặp nhưng còn một chấn thương dây chằng khá nghiêm trọng, thường gây tàn phế cho người bị nạn nếu không được xử lý đúng cách là tam chứng bi thảm trong chấn thương khớp gối.

Khớp gối được giữ vững bằng hai sợi dây chằng bên trong và bên ngoài, giữ khớp gối không bị vẹo vào bên trong hay vẹo ra bên ngoài. Hai sợi dây chằng chéo trước và chéo sau bên trong khớp gối giữ cho khớp gối không bị trượt ra trước hay ra sau.

Khi mất cân bằng trong điều khiển xe, người lái xe có xu hướng thò chân xuống đường để chống. Nếu xe nhẹ và người lái đủ khỏe sẽ tái lập được sự cân bằng, nhưng nếu xe to, nặng, vận tốc xe lớn, người điều khiển không đủ to khỏe để giữ thăng bằng sẽ bị ngã xe.

Đặc điểm của kiểu ngã xe này là gối trụ sẽ xoắn vặn và bị xe đè lên khớp gối. Khi gối trụ xoắn vặn và bị xe đè lên như vậy sẽ dẫn đến dây chằng bên trong, dây chằng chéo trước hay bị đứt cùng lúc. Nặng hơn thì cả dây chằng chéo sau cũng đứt. Khi đó bệnh nhân bị bán trật khớp gối khiến không thể đứng được vì khi đứng gối sẽ vẹo sang bên và bệnh nhân té ngay.

Trong trường hợp này, các bác sĩ hay giải thích cho bệnh nhân là ông hay bà đã bị tam chứng bi thảm. Tam chứng ở đây là bao gồm ba tổn thương đứt dây chằng bên trong, rách chỗ bám sụn chêm trong và đứt dây chằng chéo trước. Còn bi thảm là vì bệnh nhân không thể đi được nữa.

Trong những trường hợp như thế này sẽ có hai lựa chọn. Một là bó bột chờ lành dây chằng bên trong, sau đó sẽ mổ dây chằng chéo trước. Hai là phẫu thuật khâu lại dây chằng bên trong và làm lại dây chằng chéo trước cùng lúc.

Về lâu dài cả hai phương án đều cho kết quả gần giống nhau nhưng nhóm mổ sớm có thời gian hồi phục sớm hơn. Biến chứng sau khi mổ hay bó bột là cứng khớp gối do đó bệnh nhân cần được tập vật lý trị liệu sớm.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Khi chạy xe máy chúng ta phải cẩn thận đừng chạy quá nhanh để tránh thắng gấp. Nếu trời mưa đường trơn phải chạy chậm vì các ca chấn thương kiểu nói trên thường xảy ra lúc mưa.

Ngoài ra, nên chọn loại xe vừa với thể hình của mình để có thể giữ thăng bằng khi gặp tai nạn do chính mình gây ra. Nếu lỡ bị trật khớp gối nên chườm lạnh sớm và đi đến bệnh viện càng nhanh càng tốt để các bác sĩ chấn thương xử lý kịp thời.

Tránh xoa bóp thuốc rượu, mật gấu, đắp muối hay lăn hột gà nóng vì như vậy sẽ làm máu chảy nhiều hơn, gối sưng to hơn, gây khó khăn cho bác sĩ điều trị.