Tác phẩm sắp đặt Trần Trọng Vũ: ngoài phù phiếm, trong chân thật

Người xem khám phá bên trong tác phẩm

Không gian Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội (L’Espace, 24 Tràng Tiền) tối 12-5 đông đảo người ra vào dự khai mạc triển lãm “Điểm gặp” của hai nghệ sĩ Trần Trọng Vũ và Christine Jean. Đây là một sự kiện hiếm hoi của nghệ thuật sắp đặt thu hút được sự quan tâm công chúng.

Ngay chính giữa không gian triển lãm, một hình khối trừu tượng được làm như thả từ trần nhà chảy tràn mặt đất. Bằng những chất liệu đơn giản dễ tìm là dây thép và nilon, Trần Trọng Vũ làm nên hình khối sặc sỡ.

Người xem có thấy ngay sự phù phiếm, bóng bẩy giả tạo ở bề ngoài tác phẩm sắp đặt. Nhưng chỉ khi đi vào trong khối hình ấy, khán giả mới cảm nhận được những góc tối, những khúc gấp, sự chân thực, giản dị của nó.

Đó chính là ý đồ của tác giả. Anh muốn khai thác quan hệ giữa bên trong - bên ngoài của sự vật. Trần Trọng Vũ nói: “Tôi muốn tạo ra sự mâu thuẫn cho tác phẩm. Trong mỗi con người, mỗi sự vật, mỗi xã hội đều có những mâu thuẫn như thế, mọi người thường bỏ qua hoặc sợ hãi nó. Nhưng khi có mâu thuẫn, ta mới lớn lên được, sự việc mới vận động, phát triển được”.

Vẻ ngoài hào nhoáng, giả tạo ẩn ý của tác phẩm

Trên khối hình màu xanh dương, tác giả cho đính bốn trăm bông hoa màu vàng, cam sặc sỡ. Người xem có thể chỉ đứng xa chiêm ngưỡng hoa, hoặc tới gần, vạch mở bông hoa giả dối để tìm được cánh hoa có chép những vần thơ chân thật. Đó vốn là những câu thơ trong nhật ký của Trần Dần, các câu đều có từ “tôi”.

Trần Trọng Vũ bảo anh chọn thơ của cha đưa vào tác phẩm chỉ đơn giản bởi đó là nhật ký, mà nhật ký thì chân thực, không lắp ghép, thẩm mỹ, bóng bẩy.

“Ngôn ngữ đó chân thật từ trái tim nhà thơ. Tôi chọn thơ Trần Dần vì tôi có điều kiện tiếp xúc nhật ký của ông. Tôi không có được tài liệu, nhật ký của người khác, chứ không phải tôi có dụng ý hay đặt tình cảm cha con vào đây” - Trần Trọng Vũ bày tỏ.

Để thực hiện sắp đặt, Trần Trọng Vũ lên bản phác thảo hình khối từ trước đó. Anh cũng chuẩn bị những bông hoa, nilon trong khoảng một tháng ở Pháp, trước khi đưa nó về Việt Nam. Tại Hà Nội, Trần Trọng Vũ kêu gọi một nhóm cộng tác viên giúp anh đính nilon và các bông hoa lên khung thép trong khoảng vài ngày.

Triển lãm “Điểm gặp” ngoài sắp đặt của Trần Trọng Vũ còn có 15 bức tranh của họa sĩ Pháp Christine Jean. Trong quá trình sáng tạo ra các bức tranh, họa sĩ luôn lấy cảnh vật thiên nhiên làm nguồn cảm hứng. Tác giả muốn thiết lập một mối liên hệ với thiên nhiên bằng nhiều chiều suy nghĩ, liên tưởng.

“Điểm gặp” của Trần Trọng Vũ và Christine Jean chính là một bức ảnh mà họ cùng nhìn thấy. Bức ảnh chụp phong cảnh nhiều hoa ở Việt Nam là điểm khởi đầu cho những ý tưởng sáng tạo của họ.

Từ đó, Trần Trọng Vũ tạo ra một sắp đặt tại không gian ba chiều, còn Christine Jean chọn vẽ tranh trên mặt phẳng hai chiều. Cả hai đều chọn nghệ thuật để gợi mở thế giới nội tâm của mình.

Triển lãm “Điểm gặp” diễn ra đến hết ngày 5-6.

Tranh của Christine Jean tại triển lãm