Suy nhược cơ thể

Phóng to

ThS BS Nguyễn Ngọc Quang - trưởng khoa điều trị nội trú nữ Bệnh viện Tâm thần TP.HCM - cho biết: suy nhược cơ thể là tình trạng bệnh lý kéo dài và chỉ ra cho chúng ta biết rằng khả năng hồi phục của cơ thể mình đã bị quá tải, nguồn lực không được quản lý một cách thích hợp.

Kiệt sức, căng thẳng

Suy nhược là một trong những triệu chứng thường gặp nhất chiếm 10-20% bệnh nhân đến khám.

Có thể chia thành hai nhóm: suy nhược thực thể (chiếm 45% trường hợp) có nguyên nhân thực thể và suy nhược chức năng (chiếm 55%), bao gồm suy nhược tâm thần mà bệnh cảnh là trầm cảm và loạn thần. Bệnh thường liên quan với tình trạng stress, kiệt sức, các bệnh lý tâm lý do căng thẳng thần kinh.

Các triệu chứng dễ thấy như: rối loạn lo âu với cảm giác bồn chồn, khó chịu trong cơ thể, lo sợ, bi quan, mệt, uể oải, hay đổ mồ hôi trộm, da xanh xao tái nhợt, đôi khi ngất xỉu. Có cảm giác chán ăn, đầy hơi, buồn nôn, giảm ngon miệng, sụt cân.

Hay gặp nhất là rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, ngủ chập chờn, đôi khi có ác mộng. Có hiện tượng mỏi cơ như đau nhức cơ, chuột rút, đau lưng, mệt mỏi khi vận động. Thường thấy ù tai, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, sợ ánh sáng.

Ở những bệnh nhân có bệnh lý tâm thần, các triệu chứng chính là rối loạn trí tuệ như kém minh mẫn khi học, giảm trí nhớ, khó tập trung khi làm việc. Rối loạn cảm xúc như bực tức, nóng nảy, đôi khi quá nhạy cảm dễ kích động.

Ở những bệnh nhân trên thường mất nghị lực, mất cảm giác thích thú, thụ động, thiếu sức sống. Có hiện tượng rối loạn tình dục với những triệu chứng mất khoái cảm ở nữ và xuất tinh sớm, bất lực ở nam.

Những nguyên nhân thường gặp do các bệnh lý tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn thần kinh và đây cũng là một trong những dạng suy nhược khó trị nhất, kèm theo các bệnh cảnh phức tạp như đã nêu trên.

Tiếp theo là suy nhược do lao lực, hoạt động quá mức trong xã hội. Có nhiều stress dễ thấy ở người lao động trí óc làm việc với máy tính hay học sinh, sinh viên. Áp lực của việc học quá tải... Suy nhược thực thể mà phổ biến hay gặp sau nhiễm trùng, phẫu thuật.

Sau cùng là suy nhược phản ứng thường thấy sau một biến cố trong cuộc sống gây bất ổn tâm lý như mất người thân, ly dị, thất nghiệp, mâu thuẫn với đồng nghiệp nơi làm việc...

Ngủ trưa 30 phút

Việc chẩn đoán nói chung không khó. Về điều trị thì tùy theo nguyên nhân. Chẳng hạn sau một nhiễm trùng hay phẫu thuật, cơ thể giảm sút toàn thân thì bên cạnh thuốc trị bệnh chính cần bổ sung nước, điện giải, chú ý khâu ăn uống: ăn nhiều rau, trái cây.

Những lúc phải làm việc với cường độ cao, cần sự tập trung hoặc lao động trí óc, đi công tác xa, giờ giấc thất thường... nên có chế độ nghỉ ngơi, học và làm việc hợp lý, nhất là đảm bảo giấc ngủ trưa từ 30 phút đến một giờ.

Tránh những stress đưa đến thường xuyên, nên nghỉ cuối tuần, đi dã ngoại, đi bộ hằng ngày buổi tối và sáng sớm.Thư giãn, tập thở là một trong những phương cách tốt giúp cơ thể điều chỉnh nhịp thở.

Cần xoa bóp chân tay, nhất là vùng lưng và các khớp gối. Nên bỏ các thói quen xấu: uống cà phê, bia rượu, hút thuốc lá. Về thuốc điều trị, cần bổ sung nhóm vitamin B, C, các chất vi lượng...

Đối với các rối loạn trầm cảm, lo âu và rối loạn thần kinh thì phải dùng các thuốc chống trầm cảm, lo âu. Việc điều trị phải liên tục và kéo dài trung bình sáu tháng đến hai năm và có bác sĩ chuyên khoa tâm thần, tâm lý, nội thần kinh theo dõi.