Suy đoán trẻ bị tự kỷ qua Internet: cần nhưng chưa đủ

Cha mẹ nên dành nhiều thời gian cho con, đặc biệt đối với trẻ tự kỷ - Ảnh: D.PHAN

Tại khoa tâm lý - tâm thần trẻ em Bệnh viện Tâm thần TP.HCM, có đến 90% trường hợp phụ huynh đưa trẻ đi khám tự kỷ vì thấy con em mình có những biểu hiện trùng khớp với thông tin một đứa trẻ tự kỷ được mô tả trên Internet. 

Sau khi được các bác sĩ tâm thần nhi thăm khám, hầu hết phụ huynh đều ngạc nhiên và mừng rỡ khi con em mình không bị tự kỷ mà chỉ là biểu hiện của chứng trầm cảm, rối loạn thích ứng, tăng động giảm chú ý hay chậm phát triển...

Bác sĩ Nguyễn Thị Kiều Tiên, phó khoa tâm lý - tâm thần trẻ em Bệnh viện Tâm thần TP.HCM, cho rằng ngày nay, nhiều phụ huynh bận rộn với công việc nên lượng thời gian tương tác với trẻ ít đi. 

Thông thường, mọi ngày trẻ đều ngoan ngoãn, không quậy phá nhưng đến một thời điểm nào đó, phụ huynh thấy con có biểu hiện bất thường như dễ cáu giận, thờ ơ, tương tác kém... thì vội vàng lên Internet tìm hiểu rồi phát hoảng khi con em mình có biểu hiện giống một đứa trẻ tự kỷ.

BS Kiều Tiên cho hay chẩn đoán tự kỷ được xác lập nhằm giúp can thiệp những trường hợp tự kỷ thực sự. Còn đối với những trường hợp không có biểu hiện tự kỷ rõ ràng hoặc nghi ngờ tự kỷ thì phải thật thận trọng trong khoảng thời gian theo dõi, đánh giá tiến triển của bệnh bởi đội ngũ bác sĩ tâm thần nhi chuyên nghiệp cùng nhiều phương tiện hỗ trợ thì mới đưa ra kết luận trẻ có tự kỷ hay không, mức độ mấy, tiên lượng ra sao...

Trên thế giới, chuyên gia tâm lý không được phép chẩn đoán tự kỷ ở trẻ. Tại Việt Nam, khi nghi ngờ trẻ tự kỷ thì nhiều phụ huynh lại đưa trẻ đến chuyên gia tâm lý thay vì đưa đến bác sĩ tâm thần. 

Theo BS Kiều Tiên, đây là một kiểu can thiệp né tránh rất bình thường của tất cả phụ huynh Việt Nam bởi không ai muốn đưa con em mình đến bệnh viện tâm thần chữa tự kỷ vì nghe rất nặng nề.

Tuy nhiên, khi trẻ không được các bác sĩ tâm thần nhi thăm khám thì dễ dẫn đến chẩn đoán sai bệnh, từ đó kéo theo phương pháp can thiệp và điều trị cũng sai. Làm mất thời gian vàng điều trị, làm méo mó, lệch lạc trong sự phát triển thuần túy và cuộc sống sau này của trẻ. Vì vậy, khi nghi ngờ trẻ tự kỷ, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện tâm thần để được thăm khám, chẩn đoán và đưa ra phương pháp can thiệp kịp thời.

Hiện tại vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh tự kỷ ở trẻ. Do đó, khi bác sĩ kết luận trẻ bị tự kỷ thì sẽ được chăm sóc và điều trị bằng những phương pháp can thiệp như tâm vận động, trị liệu ngôn ngữ, trị liệu không dùng thuốc và dùng thuốc (khi trẻ có biểu hiện rối loạn hành vi ở mức nặng).