Sự 'lệch chuẩn' của Tóc Tiên

Phiên bản vật lý của album Cong còn được phát hành kèm photobook, photocard... - Ảnh: NVCC

Bởi "cong" không chỉ là một tính từ mô tả cơ thể của người đàn bà, mà trong ngôn ngữ hiện đại, "cong" còn là từ chỉ cộng đồng lệch chuẩn về giới tính.

1. Không biết là trùng hợp hay cố ý, nhưng điều thú vị là, nếu xét trên lý thuyết giới mà học giả Judith Butler từng bàn luận thì trong sự đối sánh với nam giới thống trị, không chỉ người đồng tính hay song tính mà cả nữ giới cũng thuộc phạm trù "queer" - những người lệch chuẩn, những người "cong".

Bản thân album của Tóc Tiên cũng là một album trào phúng những gì được coi là "chuẩn" trong khuôn mẫu nữ tính.

Ở một trong những ca khúc nhạc dance khớp chủ đề nhất của album, 906090, cô và nhạc sĩ Mew Amazing mỉa mai cái gọi là tỉ lệ "mười phân vẹn mười" của cơ thể phụ nữ trong diễn ngôn của xã hội nam trị, một chuẩn mực hoang đường chỉ có tìm thấy ở búp bê.

Sự chống lại những số đo phi thực có thể không mới, nhưng chí ít là trong một xã hội "trông mặt bắt hình dong" và vẫn còn dành những mối quan tâm bất tận cho các cuộc thi hoa hậu, sự chống đối ấy cũng chưa bao giờ là cũ.

Hay trong 1 Cọng Tóc Mai, Tóc Tiên thâm thúy so sánh nỗi buồn thất tình chỉ dài như "một cọng tóc mai", một so sánh có thể khiến ta chợt nghĩ đến câu ca dao "Mua cá thì phải chọn mang. Yêu em yêu lấy đôi hàng tóc mai", một quan điểm dân gian luận tướng số, tính cách của phụ nữ qua ngoại hình, cho rằng ai có tóc mai dài thì là phụ nữ đảm đang, nhưng đồng thời, ít ai để ý nó cũng là một quan điểm đầy tính vật hóa phụ nữ, nhìn nhận họ như đối tượng để lựa chọn và đong đếm.

2. Đáng tiếc, chủ đề "lệch chuẩn" và bầu không khí châm biếm không được duy trì liền mạch và càng về nửa sau của album càng trở nên lỏng lẻo hơn, với những ca khúc còn lại hầu như đều thuần túy xoay quanh tình yêu.

Chẳng hạn, ca khúc Nếu anh là em thoạt nhiên có vẻ là một nhan đề gợi mở khi tráo đổi vị trí và vai trò giữa nam và nữ, nhưng sau rốt đó lại đơn giản là một bản tình khúc và chỉ là một tình khúc.

Sự vực dậy ở ca khúc cuối AmIClear? - một tuyên ngôn về việc là chính mình và từ chối bị phán xét - không giúp tổng thể album vững chắc hơn, bởi trong khi hát rằng "phiên bản đẹp nhất là sự nguyên bản", nhưng chính những thông điệp của ca khúc lại không hề nguyên bản, chúng rập khuôn và vì thế trở thành những hô hào yếu ớt.

3. Bù lại cho sự thiếu mạch lạc của chủ đề là sự tương đối đa dạng của phần âm nhạc, dù một thính giả khó tính hoàn toàn có thể cho rằng phần âm nhạc của Cong cũng thiếu mạch lạc nốt, khi toàn bộ sự sôi nổi đã được dồn hết vào phần đầu album và có một vài khoảng hẫng ở phần giữa trong một vài ca khúc RnB và pop ballad.

Tuy nhiên, sự xen kẽ giữa những ca khúc với các tiết tấu và thể loại khác nhau này là một cách xử lý thông minh để người nghe được thư giãn, không chật vật trong cảm giác bội thực.

Và như thế, một concept âm nhạc không theo chuẩn concept phải chăng cũng là một phần trong sự chống lại những chuẩn mực để trở nên "cong", để trở nên "lệch chuẩn" của Tóc Tiên?

Ra 'Cong', Tóc Tiên muốn gì đây?

TTO - Chiều 1-11, ca sĩ Tóc Tiên ra mắt album 'Cong'. Sản phẩm được cô ấp ủ suốt ba năm, thẳng thắn nói về tính nữ trong xã hội ngày nay.