Sóng gió 20 ngày đầu của chính quyền Trump 2.0

Về nhập cư, lính biên phòng được tăng cường tại biên giới Mexico, tường biên giới tiếp tục được xây dựng. Số người di cư bị giam giữ tăng lên, thủ tục trục xuất đẩy nhanh. Ông Trump tìm cách hạn chế quyền công dân theo nơi sinh nhưng bị tòa án ngăn chặn.

Về thuế quan, ông Trump áp thuế 10% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, 25% với Canada và Mexico (nhưng hoãn khi hai nước cam kết bảo vệ biên giới chung). Ông đe dọa áp thuế lên EU và BRICS, đồng thời hứa đánh thuế 50% đối với Colombia (nhưng tạm dừng khi nước này đồng ý nhận các chuyến bay trục xuất từ Mỹ).

Tổng thống Trump cũng chấm dứt mọi chương trình DEI (Đa dạng, công bằng và hòa nhập) trong chính phủ và quân đội, chỉ công nhận hai giới tính "nam và nữ", ngừng hỗ trợ trẻ vị thành niên chuyển giới, cấm vận động viên chuyển giới thi đấu ở hạng mục nữ.

Cùng với đó, tỉ phú Elon Musk và Ban Hiệu suất chính phủ (DOGE) dưới sự điều hành của ông Musk đã phát động chiến dịch cắt giảm chi tiêu. Nhân viên DOGE thâm nhập các cơ quan liên bang, kiểm toán chi phí, tìm cách sa thải hàng loạt công chức và "công phá" USAID.

Về chính sách đối ngoại, ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ kiểm soát Gaza, đề nghị trục xuất người Palestine sang Jordan, Ai Cập, không loại trừ cả Vương quốc Anh. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết kiểm soát kênh đào Panama và đảo Greenland vì an ninh phương Tây.

Liên quan xung đột Ukraine, truyền thông Mỹ đưa tin kế hoạch hòa bình Ukraine sẽ được công bố tại Hội nghị an ninh Munich (14-2) nhưng sau đó đặc phái viên Mỹ phủ nhận. Ngày 7-2, ông Trump nói với báo New York Post rằng ông đã điện đàm với Tổng thống Nga Putin về Ukraine nhưng Matxcơva và Washington đều không xác nhận cũng không bác bỏ thông tin này.

Đánh giá về các động thái của ông Trump, truyền thông Mỹ có biên độ phản ứng rộng, từ "ngưỡng mộ đến kinh hoàng". Ông David Marcus (Đài Fox News) nhận xét ông Trump lợi dụng sự hỗn loạn để có lợi: "Với người ủng hộ nhiệt thành, ông tấn công nhà nước ngầm; với những người thận trọng hơn, ông thể hiện sự sẵn sàng thỏa hiệp". 

Ông David mô tả ông Trump là "bậc thầy trong việc kiểm soát bất ổn" và thậm chí ví mái tóc của ông ấy với sự hỗn loạn có kiểm soát.

Trong khi đó ông Valentin Bogdanov (Truyền hình Nga) cho rằng "phiên bản" Trump 2.0 giàu kinh nghiệm và hoài nghi hơn: "Ngày nay cách ngụy trang tốt nhất chính là phơi bày hoàn toàn. Ngày làm việc của ông Trump như một chương trình truyền hình thực tế, nơi ông liên tục đưa ra các quyết định khiến ngay cả trợ lý thân cận cũng không kịp trở tay".

Ông Jason Willick (báo Washington Post) nhận định chưa có tình trạng khẩn cấp hiến pháp nhưng cần theo dõi. Theo ông, nguy cơ thực sự sẽ xuất hiện nếu ông Trump phớt lờ các phán quyết của tòa án. Hiện tòa đã đóng băng một số sắc lệnh của Nhà Trắng và chấp nhận đơn kiện về việc sa thải nhân viên USAID.

Dừng luật cấm hối lộ quan chức nước ngoài, ông Trump muốn 'cởi trói' cho doanh nghiệp Mỹ

Ông Trump ra lệnh cho Bộ Tư pháp dừng thực thi luật chống tham nhũng cấm người Mỹ hối lộ các quan chức chính phủ nước ngoài để giành được hợp đồng kinh doanh.