Độ tuổi khi sinh con đầu lòng của người mẹ có thể ảnh hưởng đến giới tính thai nhi, theo nghiên cứu mới đây - Ảnh: AFP
Một nghiên cứu mới công bố trên Science Advances cho thấy khả năng sinh con trai hay gái có thể không hoàn toàn là "tung đồng xu" như nhiều người nghĩ. Thay vào đó, yếu tố sinh học của người mẹ, đặc biệt là tuổi khi sinh con đầu lòng, có thể ảnh hưởng đến tỉ lệ này.
Nhóm nghiên cứu do chuyên gia dịch tễ học sinh sản Jorge Chavarro (Trường Y tế công cộng Harvard T.H. Chan) dẫn đầu đã phân tích dữ liệu từ hơn 58.000 phụ nữ trong nghiên cứu Nurse's Health Study, kéo dài từ năm 1956 đến 2015. Họ nhận thấy có một số lượng lớn bất thường các gia đình sinh toàn con trai hoặc toàn con gái, đặc biệt trong các gia đình có từ ba con trở lên.
Chavarro cho biết mỗi gia đình dường như có một "xác suất riêng biệt" để sinh con theo giới tính nào đó. Tuy nhiên ở cấp độ dân số, các xác suất này cân bằng nhau, nên tổng thể vẫn gần 50-50. Nhưng nếu chỉ nhìn ở cấp độ cá nhân hoặc từng gia đình, sự lệch đáng kể có thể xuất hiện.
Khi loại trừ yếu tố hành vi như việc các cặp vợ chồng tiếp tục sinh con đến khi có đủ cả trai và gái, nhóm nghiên cứu vẫn phát hiện tình trạng sinh cùng giới tính lặp lại, đặc biệt ở những người bắt đầu sinh con khi đã lớn tuổi.
Một giả thuyết được đưa ra là các thay đổi sinh học theo tuổi tác có thể tạo môi trường thuận lợi cho tinh trùng mang nhiễm sắc thể X (sinh con gái) hoặc Y (sinh con trai) dễ thụ tinh hơn.
Chẳng hạn, môi trường âm đạo có xu hướng trở nên chua hơn theo tuổi, điều này có thể ưu tiên tinh trùng X - vốn to hơn, sống lâu hơn và có lớp bảo vệ tốt hơn. Ngược lại, rút ngắn thời gian rụng trứng theo tuổi có thể tạo điều kiện cho tinh trùng Y - nhanh hơn nhưng yếu hơn - tiếp cận trứng dễ dàng hơn.
"Việc giới tính bị lệch có thể do yếu tố nào đó trội lên trong từng cá thể khi họ già đi", ông Chavarro nói.
Ngoài ra, nhóm còn phát hiện hai biến thể gene có liên quan đến việc sinh toàn con trai hoặc toàn con gái. Tuy nhiên các gene này hiện chưa được biết đến là có liên quan đến khả năng sinh sản, nên cơ chế tác động của chúng vẫn là một bí ẩn.
Một số chuyên gia khác tỏ ra thận trọng với kết luận. Tiến sĩ Brendan Zietsch (Đại học Queensland, Úc) cho biết nghiên cứu của ông trên toàn bộ dân số Thụy Điển sinh sau năm 1931 không thấy dấu hiệu gia đình có xu hướng sinh toàn con trai hay con gái. Ông cho rằng các phát hiện gene cần được kiểm chứng bằng dữ liệu độc lập khác.
Ông Chavarro cũng thừa nhận giới hạn của nghiên cứu - 95% người tham gia là phụ nữ da trắng ở Mỹ - và cho rằng cần phân tích thêm các yếu tố từ phía người cha, nhất là tuổi của họ. Ông gọi đây là "bản nháp đầu tiên cho lời giải thích sinh học" và còn nhiều hướng nghiên cứu đang chờ khám phá.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay