Sản phẩm du lịch

Phóng to

Tour lặn biển ở Hòn Mun, Nha Trang thu hút khách du lịch thích mạo hiểm - Ảnh: T.T.D.

Tôi theo ngành này đã khá lâu. Từ những ngày chân ướt chân ráo vào nghề tôi đã được nghe những lời dặn dò, chỉ dạy của các bậc đàn anh về sản phẩm DL. Làm DL là phải tạo ra những sản phẩm DL, mà quan trọng nhất là chương trình tour và những điểm tham quan, nhà hàng, khách sạn.Hơn 15 năm rong ruổi cùng du khách, tôi không thấy được nhiều sự độc đáo trong tour của chúng ta. Số lượng tour chắc chắn có tăng nhưng trong từng tour, sự thực hiện cứ na ná y hệt như cả chục năm trước đây.

Ở Hà Nội, Huế, Đà Nẵng hay TP.HCM, lên Tây nguyên hoặc xuống đồng bằng sông Cửu Long, nơi nào cũng vậy, chỉ từng đó điểm dừng trong một tour. Khách đi năm trước, năm nay trở lại chương trình cũng thế. City tour ở Sài Gòn vẫn chỉ là Bảo tàng Lịch sử, ghé nhanh Bưu điện trung tâm và nhà thờ Đức Bà, dinh Thống Nhất, vào Chợ Lớn với chùa Thiên Hậu, chợ Bình Tây và chấm dứt với một xưởng sơn mài.

Mỗi năm có bốn mùa ở miền Bắc, hai mùa mưa nắng ở miền Nam, bao nhiêu lễ tết như Nguyên đán, Trung thu, Quốc khánh… ở tầm cả nước và hàng trăm lễ hội lớn nhỏ ở các địa phương. Rồi là các dịp như Sài Gòn 300 năm, Hà Nội 1.000 năm, SEA Games 22, festival... Sự đa dạng phong phú của tour lẽ ra nên được phát triển song hành. Cũng là thăm chợ nổi Cần Thơ nhưng mùa hè khác, mùa nước nổi khác, gần tết khi nông dân tập trung hoa trên thuyền bè chở về các chợ lại khác nữa, chẳng hạn.

Làm sao để du khách cảm nhận được không khí của thời điểm ấy và qua năm, tuy cũng vào thời điểm tương tự, chương trình lại khác nữa. Sự tinh tế cũng có thể thấy trong việc đi một đường, về một đường để phong phú hóa tầm nhìn của khách. Thế nhưng, thực tế đã không như vậy. Một trong những nguyên nhân là chúng ta, những người làm DL từ cao xuống như giám đốc công ty, trưởng phòng đến nhân viên làm chương trình, bán tour... thường nhiễm nặng một cách nghĩ: trong làm tour, điểm tham quan, điểm dừng không quan trọng bằng cửa hàng mua sắm và nhà hàng.

Đơn giản thôi, tại những nơi ấy sự tiêu pha của khách sẽ được trích phần trăm cho đơn vị gửi khách. Từ đó nảy sinh nhiều sự kèn cựa, tiêu cực mà đích nhắm là đồng tiền hoa hồng, còn sự tận hưởng của khách thì... khoan đã. Chương trình tour của chúng ta, ngoài ra, còn thiếu sự tinh tế đi vào từng loại khách khác nhau. Cần có tour mua sắm, tour chụp ảnh, tour làm đẹp, tour ẩm thực nấu ăn, tour chữa bệnh…

Bên cạnh đó điểm tham quan còn những điều đáng nói. Quan trọng nhất là sự đối kháng giữa tính nguyên sơ và tính thương mại hóa mà xem chừng tính cách sau đã thắng thế và lan tràn. Vì vậy, cộng thêm với sự quấy rầy từ “đội ngũ” bán hàng rong, khách không có được một khoảng không gian để chiêm nghiệm, để hưởng thụ. Cũng vậy, những làng nghề đang được xây dựng cho khách DL cần được giữ cho tinh khôi, thanh thoát. Đó là nơi khách đến để hiểu về nghề thủ công, sự khéo tay của nghệ nhân nước ta hơn là lại rơi vào vòng lẩn quẩn chào mời mua bán.

Trong bối cảnh đó, nhà hàng và khách sạn, ngược lại, đã và đang làm nên nhiều điều hay, tích cực cho DL VN. Khách DL đến nước ta ngày càng thấy khách sạn thân thiện, ấm áp giống như nhà mình. Và, món ăn VN hiện đang là một niềm tin yêu và hi vọng cho DL VN. Sài Gòn chẳng hạn, đang được giới làm báo DL trên thế giới chú ý và giới thiệu vì những nhà hàng, những món ăn ngon, độc đáo tại đây. Đó là con đường cho thành phố này chiếm lại ngôi vị Paris của vùng Viễn Đông, tờ New York Times đã viết gần đây.