Săn chù ụ kiếm tiền triệu ở những bãi bồi Cà Mau

Có nhiều cách để bắt chù ụ như soi đêm, đào hang, nhưng cách bắt hiệu quả nhất của người dân Cà Mau đối với loài vật này thường là đi đặt rập. 

Do đặc tính của con chù ụ thường đào hang ăn thông với các gốc mắm, chang đước nên tìm ngay hang có dấu chù ụ mới bò vào mà đặt là hiệu quả nhất, đỡ tốn sức nhất.

Bà Nguyễn Tuyết Lộc, xã Tam Giang, huyện Năm Căn, có 10ha đất vuông tôm kết hợp với trồng rừng. 

Mỗi ngày chỉ cần chuẩn bị các dụng cụ vào buổi sáng, trong đó có rập (bẫy), được làm giống như rập chuột nhưng nhỏ hơn, mỗi rập được bỏ các lò xo và gia cố lại bằng các cọng dây thun, làm như vậy để đặt dưới nước mặn được bền hơn, mồi đặt chù ụ là các lá cây, chủ yếu là lá mắm, lá đước.

Một trong những yếu tố quyết định buổi đi săn chù ụ có thành công hay không là trời phải hửng nắng hoặc không mưa. Nếu có mưa, nước sẽ ngập các hang chù ụ hoặc sẽ làm mất dấu chù ụ bò vô hang, khó xác định được miệng hang nào chù ụ hay ra vào để đặt bẫy.

Chù ụ thuộc họ cua, có hình dáng gần giống như ba khía nhưng phần mai xù xì, nhiều gai, mai cũng dày, cao hơn mai ba khía. 

Một con chù ụ thường đào một hang có 4-5 ngõ ngách để lẩn trốn khi bị đuổi bắt, thông thường chù ụ làm hang hình tròn cao hơn so với mặt đất khoảng 3 tấc, đây là những ngõ ra cũng là đường thở của chù ụ khi mực nước thủy triều dâng cao.

Đặt chù ụ phải là người có nhiều kinh nghiệm phát hiện cửa hang nào chù ụ hay ra, lội và luồn rừng có những buổi phải đi hàng cây số nếu như không có đất vuông nhà. Vào rừng thăm chù ụ phải đi bằng vớ lội rừng để tránh bị hàu cắt đứt chân, phải chịu cảnh muỗi cắn, lội sình.

Chù ụ sau khi được bắt về phải được bỏ ngay vào nước đá để gây tê, tránh cảnh chù ụ kẹp nhau gây gãy càng, ngoe. Sau khi được rửa sạch, chù ụ được vận chuyển bằng cách muối đá đi các tỉnh. Thị trường chủ yếu là TP.HCM. 

Chù ụ sống được thương lái thu mua tại vựa với giá từ 50.000 - 65.000 đồng/kg. Mỗi ngày một người đi đặt 100 - 300 cái rập thu về được hơn 10kg chù ụ, cho thu nhập khoảng 500.000 đồng.

Mùa triều cường dâng cao vào khoảng tháng 9 đến tháng 12 âm lịch, chù ụ có nhiều gạch, thịt chắc, ăn rất ngon ngọt. Chù ụ thường được chế biến thành nhiều món nhưng luộc sả, rang me là ngon nhất.

Chù ụ - đặc sản vùng duyên hải

TTO - Trong họ hàng nhà cua có con chù ụ, cái tên tuy lạ lẫm nhưng chất lượng không thua kém bất cứ một loài giáp xác nào. Du khách đến với Trà Vinh nghe cái tên ngộ nghĩnh “chù ụ” cũng háo hức khám phá và thưởng thức.