Rủi ro từ công chứng 'ký gửi'

Vừa qua, Tòa án nhân dân TP Đà Nẵng đã đưa ra xét xử và tuyên bị cáo Nguyễn Lâm Xinh (38 tuổi, trú quận Sơn Trà, Đà Nẵng) 18 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bất cẩn "giao trứng cho ác"

Theo hồ sơ vụ án, ông Xinh làm nghề môi giới bất động sản ở Đà Nẵng và quen với ông L.T.A.D. (trú quận Sơn Trà, Đà Nẵng). Ông Xinh biết vợ chồng ông N.N.T. (trú tỉnh Quảng Bình) có nhu cầu chuyển nhượng thửa đất trên đường Hà Bổng (phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà) theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) số BD 88… 

Vì vậy, ông Xinh đã môi giới cho ông L.T.A.D. mua thửa đất này với giá 14,5 tỉ đồng.

Việc chuyển nhượng được các bên tự thỏa thuận, thanh toán và ký hợp đồng chuyển nhượng tại Văn phòng công chứng Trần Văn Hùng (quận Thanh Khê, Đà Nẵng). Do chỉ đầu tư đất kiếm lời nên ông D. không hoàn thành hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà nhờ ông Xinh khi làm thủ tục công chứng hợp đồng chuyển nhượng thì cho bên chuyển nhượng ký trước, còn để trống phần bên nhận chuyển nhượng (hay còn gọi là "công chứng ký gửi").

Do quen biết với ông Xinh, công chứng viên V.T.D. đã thực hiện kiểu "ký gửi" này cho hợp đồng của ông D.. Bà D. không vào sổ công chứng và giữ lại ba bộ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được ông T. ký xác nhận để quản lý.

Sau đó, do có người liên hệ hỏi mua lô đất nên ông Xinh gọi cho ông D. yêu cầu đưa sổ đỏ để giới thiệu. Tuy nhiên, khách hàng đổi ý không mua. Lúc này, vì đang ở TP.HCM nên ông D. nhờ Xinh giữ sổ đỏ lô đất để chuẩn bị làm các thủ tục sang tên và xin giấy phép xây dựng khách sạn.

Do cần tiền tiêu xài và trả nợ, ông Xinh đã dùng sổ đỏ đang có trong tay nói dối với vợ chồng ông Hồ Duy Việt (trú quận Thanh Khê, Đà Nẵng) để vay tiền. 

Để cho chắc chắn, vợ chồng ông Việt đã cùng Xinh đến văn phòng công chứng và được công chứng viên xác nhận (bằng miệng) là đang giữ hợp đồng chuyển nhượng "ký gửi" của Xinh. Do đó, ông Việt nhận thế chấp sổ đỏ để Xinh vay tiền nhiều lần (từ cuối năm 2019 đến đầu năm 2020) với tổng cộng 8 tỉ đồng.

May mà mọi chuyện ổn thỏa

Hồ sơ cũng thể hiện vì Xinh không trả tiền nên vợ chồng ông Việt đã liên hệ công chứng viên V.T.D. để điền tên mình vào mục bên nhận chuyển nhượng. Do ông Việt cầm theo bản gốc sổ đỏ và nói đã mua lại của Xinh nên bà D. tin rằng lô đất này vợ chồng ông Việt đã mua. 

Bà D. đã hoàn tất hợp đồng công chứng với bên nhận chuyển nhượng là vợ chồng ông Việt. Từ đây, ông Việt được chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận Sơn Trà điều chỉnh biến động chủ sở hữu sang tên nên mang thế chấp tại ngân hàng và cho xây dựng nhà trên thửa đất thì ông D. phát hiện, xảy ra tranh chấp.

Tại phiên tòa xét xử, ngoài tuyên án phạt tù đối với ông Xinh và buộc bị cáo hoàn trả tiền cho bị hại, hội đồng xét xử tuyên vô hiệu, hủy bỏ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bên chuyển nhượng là ông T. và bên nhận chuyển nhượng là vợ chồng ông Việt được Văn phòng công chứng Trần Văn Hùng chứng thực.

Tòa tuyên hủy nội dung đăng ký biến động trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; yêu cầu cơ quan thuế hoàn trả các khoản thuế, phí mà ông Việt đã nộp; giao trả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông D. quản lý. Ông D. phải có trách nhiệm liên hệ vợ chồng ông T. để hoàn thành thủ tục chuyển nhượng theo quy định…

Ghi nhận sự tự nguyện của ông D. về việc thối trả giá trị xây dựng nhà của vợ chồng ông Việt trên thửa đất là 300 triệu đồng.

Đối với tranh chấp hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất với ngân hàng không thuộc phạm vi giải quyết trong vụ án này, các bên đương sự có quyền khởi kiện để được tòa án có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục dân sự…

Bỏ 2,1 tỉ đồng mua đất nhưng giờ trắng tay chỉ vì... công chứng viên

TTO - Bỏ tiền 'tươi', chồng đủ 2,1 tỉ đồng cho chủ đầu tư để mua đất. Dù thửa đất không đủ điều kiện để chuyển nhượng nhưng công chứng viên vẫn thực hiện việc công chứng khiến người mua đất có nguy cơ 'trắng tay'.