Rau xanh trên sóng

Phóng to

Giàn mồng tơi ở nhà giàn Phúc Nguyên (DK1/15) - Ảnh: M.T.

Với cuộc sống của cán bộ chiến sĩ nhà giàn DK1 thế hệ đầu tiên vào những năm 1989-1995, “chất xơ” trong bữa ăn hằng ngày chủ yếu là rau muống khô đem ra từ đất liền. Dù là rau muống khô nhưng thời điểm ấy thật quý. Để có bữa canh, rau muống khô được ngâm trong nước cho mềm, thái nhỏ, nấu với tép khô đem ra từ đất liền. Nhưng nguồn “chất xơ” ấy cũng có lúc cạn kiệt. Mùa biển động không câu được cá, tất cả nhà giàn đều ăn đồ hộp. Do lâu ngày không có rau xanh, nhiều chiến sĩ sinh đau vắt bụng, đi kiết lỵ, thậm chí đau bao tử.

Trước thực tiễn đó, chỉ huy DK1 đặt vấn đề: phải trồng rau xanh ngay trên nhà giàn, phải bắt rau xanh mọc lên từ sóng nước. Ngay sau đó, phong trào “Rau xanh trên sóng” ra đời. Hàng trăm máng gỗ theo tàu trực đến nhà giàn, hàng chục cân hạt giống được phân phát tận nơi, hàng tạ phân cali theo tàu chuyển đến. Một cuộc sinh tồn mới lâu dài được triển khai khẩn trương.

Những ngày đầu do chưa có kinh nghiệm, các nhà giàn ươm hạt giống trong máng gỗ hoặc ủ trong bao tải cho nảy mầm, tận dụng tối đa nước thừa sau khi tắm giặt, rửa mặt, rửa bát để tưới. Mặc dù được “ưu tiên, tiếp sức” như vậy, song những mầm xanh ấy chỉ lên khỏi mặt đất là chết lụi hoặc thối gốc vì hơi nước biển mặn và gió tạt. Không bó tay, các chiến sĩ đã dùng bao tải cũ vá lại thành tấm bạt lớn, quây những bồn rau lại một góc, gọi là “làm nhà cho rau ở”, gió chiều nào che chiều ấy. Tất cả vật dụng như chậu hỏng, xô thủng được tận dụng trồng rau, treo ở góc khuất gió, lan can cầu thang hay trên trần nhà. Bây giờ nhà giàn nào cũng có rau xanh tươi tốt nhưng vẫn là “hàng” hiếm hoi. Một nhà giàn có hơn chục bồn rau, gọi là nhiều nhưng phải tiết kiệm ăn dần, chủ yếu là thái nhỏ nấu canh buổi cơm trưa, khi nào có khách từ đất liền ra hoặc dưới tàu lên chơi mới dám luộc hai đĩa rau, bữa đó coi như... liên hoan.

Ở nhà giàn DK1, mồng tơi là loại rau dễ trồng nhất. Nhà giàn nào cũng có giàn mồng tơi xanh biếc leo kín lan can. Sau những giờ huấn luyện, lúc nhớ nhà chúng tôi lại ôm đàn ghita dưới tán mồng tơi “nghêu ngao”: “Mực mồng tơi màu tím, viết thư tình cho em, thương thương màu tím buồn, hẹn nhau quán bên đường”. Bên cạnh rau mồng tơi, rau muống, chúng tôi còn trồng được cả húng thơm, ớt cay, gừng, riềng, mía. Ngày thường những bồn rau thơm là gia vị hấp dẫn, giúp chúng tôi ăn ngon hơn. Ngày tết cây ớt sai quả chưng giữa câu lạc bộ, chăng thêm dây xúc xích, hái hoa dân chủ đêm giao thừa. Có rất nhiều đoàn khách từ đất liền ra thăm hỏi, nhiều người xin mấy quả về đất liền nhân giống.

Tôi có 11 năm công tác tại nhà giàn DK1. Những mầm xanh trên nhà giàn không chỉ là biểu hiện sức sống mãnh liệt của cỏ cây hoa lá ở nơi khí hậu khắc nghiệt, mà khẳng định tinh thần làm chủ cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ nhà giàn nơi đầu sóng ngọn gió. Rau xanh không chỉ giúp chúng tôi cải thiện đời sống trong bữa ăn hằng ngày mà còn đi vào thơ ca, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của các chiến sĩ. Tôi viết thư về đất liền khoe với người yêu: “Ở nhà giàn có giàn mồng tơi/ Gió cuồng phong không làm ướt lá/ Bởi lính nhà giàn có phép màu lạ/ Che nắng mưa bằng trái tim mình/ Anh gửi tặng em màu của đại dương/Thư màu tím thắm tình anh tình biển/ Nước ngọt rau xanh ở đây là “hàng hiếm”/ Chỉ đủ nấu canh, cho đỡ khát lòng”.

Đơn vị phối hợp tổ chức

Phóng to