Quán mắc cỡ

CÔ TÚ

TTC - "Từ ấy" là từ năm nào?

●Sách Thơ cách mạng Việt Nam - nxb Văn Học - Phần tiểu sử tác giả viết: "Thơ Tố Hữu được tập hợp và in trong Từ ấy (in năm 1959)…

Vì sao Từ ấy sau hơn 20 năm mới được in vậy?

LÊ VĂN THẠCH(Hải Phòng)

- Những bài trong Từ ấy được Tố Hữu sáng tác trong khoảng từ 1937 đến 1946. Lần đầu tiên được xuất bản với nhan đề Thơ. Năm 1959 được tái bản có sửa chữa, bổ sung và đặt nhan đề mới là Từ ấy.

Biển hồ là hồ nước ngọt?

* Tạp chí TGVH 27-2-2012, mục Ô chữ có câu hỏi đáp sau đây: "Biển Hồ là hồ nước ngọt lớn nhất Israel và thấp nhất thế giới?"

Có nói lộn không vậy?

VŨ QUỐC TUẤN(Bà Rịa - Vũng Tàu)

- Ðó là Biển Chết ở Israel - nước biển mặn nhất thế giới. Tuy nhiên hàng triệu năm trước, biển này từng là một hồ nước ngọt. Về sau, nước biển từ Ðịa trung hải tràn vào khiến nước hồ ngày càng mặn. Ngược lại với Biển Hồ ở Campuchia - xưa kia vốn là biển, sau bị phù sa bồi lấp cửa biển rồi được các con sông Tontlêsap, Mêkong tràn ngập, rửa sạch muối, trở thành hồ nước ngọt như ngày nay.

Dựng bia năm nào?

● Bài Bí ẩn đình thiêng, báo CLÐT (29-4-2013), tác giả viết:

"Bia cổ ở đình Hạ (làng Văn La, xã Văn Võ, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) ghi: "Dựng ngày 25 tháng Bảy năm Khánh Ðức thứ 3 (1561) đời vua Lê Thần Tông".

Cô Tú ơi, theo tôi biết, vua Lê Thần Tông sinh năm 1606 và mất năm 1662 cơ mà?

NĂM TÂY NGUYÊN(Ðắk Nông)

- Vua Lê Thần Tông tên thật là Lê Duy Kỳ, sinh năm Ðinh Mùi 1607, có tới hai lần làm vua. Lần đầu lên ngôi năm 1619 (mới 12 tuổi), đến năm 1643 (36 tuổi) thì nhường ngôi cho con là Lê Duy Hựu (tức Lê Chân Tông, năm đó 13 tuổi) để làm Thái thượng hoàng. Năm 1649, Lê Chân Tông mất (mới 19 tuổi), không có con nối dõi, lê Thần Tông trở lại làm vua lần thứ hai - thêm 13 năm nữa, đến năm 1662 thì mất (hưởng dương 55 tuổi). Trong 37 năm làm vua, Lê Thần Tông sử dụng tất cả 6 niên hiệu; riêng niên hiệu Khánh Ðức được đặt năm 1649 (Khánh Ðức nguyên niên), như vậy năm Khánh Ðức thứ 3 ứng với năm 1651 (không phải 1561).

Ðình cổ thời nào?

● Báo HP ngày 15-9-2012, bài Trùng tu di tích … (trang 2) có đoạn viết:

"Là một ngôi đình cổ được khởi dựng từ thế kỷ 12, dưới thời vua Tự Ðức, năm 1989, đình Ngu Nhuế được nhà nước xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia …".

Cô Tú có thể cho biết ý kiến về đoạn văn trên?

NHAN VĂN NỒNG

- Vua Tự Ðức (Nguyễn Phúc Hồng Nhậm, tức Dực Tông hoàng đế) sống vào thế kỷ thứ 19 (1829-1883) chứ không phải 12. Còn đình Ngu Nhuế (thuộc huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên) được khởi công xây dựng vào năm Chính Hòa thứ 20 đời vua Lê Hy Tông (1699), đúng 130 năm trước khi hoàng tử Hồng Nhậm mở mắt chào đời.

Chưa đủ tuổi vị thành niên (?!)

● Báo CA TP.HCM ngày 20-9-2012, trong bài Nhóm truy sát nam sinh viên lãnh án, tác giả viết:

"Riêng NMÐ (…) khi gây án chưa đủ tuổi vị thành niên nên Hội đồng xét xử (…) cho hưởng án treo".

"Chưa đủ tuổi vị thành niên" là bao nhiêu tuổi vậy, cô Tú?

HÀ DUNG (TP.HCM)

- Chữ "vị" ở đây là từ Hán - Việt, có nghĩa là "chưa". Cụm từ "vị thành niên" nghĩa là "chưa đến tuổi trưởng thành". Theo luật pháp nước ta, đó là những người dưới 18 tuổi (từ chưa tròn 18 tuổi trở xuống). Do vậy, câu "chưa đủ tuổi vị thành niên" là vô nghĩa, nhưng "dân viết lách" không ít người vẫn hay bị nhầm, khổ thế!

Trương Công Ðịnh hay Trương Ðịnh?

● Tôi có con trai đang học lớp 6. Hôm nọ cháu cắc cớ hỏi: "Ông Trương Công Ðịnh với ông Trương Ðịnh có bà con họ hàng gì với nhau không vậy mẹ?".

Tôi chữ nghĩa vốn có hạn nên không biết trả lời sao cho đúng. Nhờ cô Tú mách nước giùm. Cám ơn cô nhiều.

DƯƠNG THỊ PHƯƠNG HOA

- Tên đúng của Bình Tây đại nguyên soái là Trương Ðịnh (1820-1864). Người xưa có thói quen kính trọng ai thì thêm chữ "Công" (ông, ngài) vào phía sau họ để gọi thay tên. Vì vậy mới có tên là Trương Công Ðịnh (ông họ Trương, tên Ðịnh). Cũng như ông Phan Văn Hớn (1830-1886), thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa nông dân 18 thôn Vườn Trầu (tháng 2-1885) cũng được nhân dân "đổi tên" thành Phan Công Hớn. Còn ở Trung Quốc thời Tam quốc phân tranh có ông Quan Vũ (tức Quan Vân Trường; 162-220) luôn được mọi người gọi là Quan Công cũng vì lý do tương tự.