Pin lithium trong điện thoại: Thủ phạm gây ô nhiễm hay thứ hái ra tiền?

Pin lithium ngày càng phổ biến trong đời sống, đặc biệt là trong điện thoại và các thiết bị lưu trữ năng lượng. Sau khi hết hạn sử dụng, loại pin này lại trở thành "quả bom hẹn giờ" gây ô nhiễm nghiêm trọng nếu không được xử lý đúng cách. Một số nước đã đầu tư tái chế pin.

Lợi ích khi tái chế pin lithium

Pin lithium-ion (LIB) là một trong những công nghệ pin được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay. Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng quốc tế, chỉ riêng xe điện đã tạo ra khoảng 500.000 tấn pin thải vào năm 2019. Con số này có thể lên tới 8 triệu tấn vào năm 2040.

Pin thải chứa nhiều kim loại nặng như lithium, niken, coban, mangan… Những chất này nếu rò rỉ ra môi trường sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Bên cạnh đó việc khai thác nguyên liệu sản xuất pin cũng gây ra nhiều vấn đề xã hội và môi trường.

Trước tình trạng pin thải ngày càng tăng, nhiều quốc gia đã đầu tư mạnh vào công nghệ tái chế pin. Trung Quốc và Hàn Quốc hiện là hai nước dẫn đầu trong lĩnh vực này. Trong khi đó tại châu Âu, dù có quy định rõ ràng nhưng tỷ lệ tái chế vẫn còn rất thấp.

Điều đáng quan tâm là việc tái chế pin không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn cho phép thu hồi một lượng lớn kim loại quý. Theo ước tính từ 500.000 tấn pin lithium sản xuất năm 2019 có thể thu lại tới 75.000 tấn lithium, 60.000 tấn coban và hàng chục ngàn tấn các kim loại khác. Một số công nghệ tái chế hiện đại như thủy luyện còn giúp giảm đáng kể lượng khí thải nhà kính.

Cần làm gì với pin lithium trước khi quá muộn?

Phải nhìn nhận thẳng thắn rằng tại Việt Nam, việc thu gom và xử lý pin lithium đã qua sử dụng vẫn còn rất hạn chế. Phần lớn pin bị vứt chung với rác sinh hoạt hoặc được thu gom không chính thức, gây nguy cơ ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Hiện nay Luật Bảo vệ môi trường đã yêu cầu các nhà sản xuất, nhập khẩu chịu trách nhiệm thu hồi và xử lý sản phẩm của mình. Tuy nhiên chính sách chưa được thực hiện đồng bộ, thiếu hệ thống thu gom chuyên biệt. Còn người dân còn thiếu kiến thức về nguy cơ từ pin thải.

Để thay đổi thực trạng nói trên cần có các giải pháp cơ cơ bản, mang tính đồng bộ, có thể kể đến như: xây dựng hệ thống thu gom, tái chế hiệu quả. Đầu tư vào công nghệ tái chế hiện đại. Tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi mô hình thành công.

Bên cạnh đó cần nhanh chóng hoàn thiện chính sách, đặc biệt là quy định bắt buộc nhà sản xuất phải thu hồi pin thải. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người dân phân loại và xử lý pin đúng cách.

Việt Nam đã cam kết thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững theo Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc. Trong đó việc tái chế pin lithium là một phần quan trọng giúp giảm ô nhiễm, tiết kiệm tài nguyên và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.

Với pin lithium, Việt Nam cần hành động ngay từ hôm nay sẽ giúp bảo vệ môi trường hiệu quả, hướng đến một tương lai phát triển bền vững hơn.

Pin lithium-ion bốc cháy trên máy bay, bốn người nhập viện

Một chiếc máy bay đã phải quay lại sân bay ở Mỹ sau khi cục pin lithium-ion bốc cháy, khiến bốn người phải nhập viện.