Paul Whelan bị bắt ngày 28-12-2018 tại Matxcơva - Ảnh: REUTERS
Đến thời điểm này, Nga hoàn toàn không có ý định trao đổi cựu quân nhân Mỹ Paul Whelan vì đây là biện pháp không phù hợp, phản tác dụng và không thể biện minh về chính trị.
Theo hãng tin Reuters, trong cuộc họp báo ngày hôm nay 9-1, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov khẳng định: "Ở Nga, chúng tôi không bao giờ sử dụng con người như những con cờ trong các trò chơi ngoại giao. Ở Nga, chúng tôi tiến hành hoạt động phản gián chống lại những kẻ bị nghi là gián điệp. Điều đó được thực hiện thường xuyên".
Hôm 5-1, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cũng đã giải thích: "Tình hình ông Whelan rất nghiêm trọng. Theo những gì chúng tôi được biết, ông ấy đến Nga để chuẩn bị thu thập thông tin và như vậy đã vi phạm luật pháp Nga".
Đi đám cưới rồi bị bắt
Paul Whelan 48 tuổi sinh tại Canada nhưng có ba quốc tịch Mỹ, Anh và Ireland. Ông đã từng gia nhập hải quân Mỹ, hai lần được triển khai đến chiến trường Iraq và hiện nay giữ chức giám đốc phụ trách an ninh quốc tế của Tập đoàn BorgWarner chuyên sản xuất phụ tùng ô tô.
Đúng ngày cuối năm 2018, Cơ quan An ninh liên bang Nga (FSB) thông báo đã bắt giữ Paul Whelan tại Matxcơva vì hoạt động gián điệp.
Ông bị bắt tại khách sạn trong lúc đến Matxcơva dự đám cưới một người bạn cũng là cựu quân nhân Mỹ kết hôn với cô dâu người Nga. Chú rể đã báo tin cho đại sứ quán Mỹ khi mất tăm Paul Whelan.
Gia đình Paul Whelan khẳng định ông thường xuyên đi đây đi đó và lần này ông đến Nga vì công việc và lý do cá nhân. Ông muốn đến gặp một số người bạn đã làm quen trên mạng xã hội.
Hãng tin Rosbalt dẫn nguồn tin tình báo Nga giấu tên cho biết ông Paul Whelan đã tìm cách tuyển mộ một công dân Nga để khai thác thông tin mật liên quan đến các viên chức nhà nước Nga.
Theo hãng tin này, Paul Whelan bị bắt 5 phút sau khi nhận một USB ghi danh sách các nhân viên của một cơ quan an ninh Nga.
Cựu điệp viên Nga Sergei Skripal và con gái Yulia (áo đỏ) trước nhà ở Salisbury (Anh) – Ảnh: THE TIMES
Anh hoài nghi một ván cờ ngoại giao
Sự kiện công dân Mỹ Paul Whelan bị bắt xảy ra trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao nặng nề giữa Nga với các nước phương tây.
Đại sứ Mỹ tại Matxcơva Jon Huntsman đã đến trại giam Lefortovo ở Matxcơva thăm Paul Whelan. Đại diện ngoại giao của Anh và Ireland tại Nga cũng đã đề nghị thăm lãnh sự Paul Whelan.
CIA tuyên bố hoài nghi về việc ông Paul Whelan có thể làm gián điệp. Các quan chức Mỹ đã nói đến giả thiết Nga bắt giữ Paul Whelan nhằm trao đổi với công dân Nga Maria Butina.
Ngày 13-12-2018, bị cáo Maria Butina khai nhận trước tòa án Mỹ đã tham gia cuộc vận động do Nga giật dây để tác động đến các quyết định của đảng Cộng hòa thông qua Hiệp hội Súng trường Mỹ (NRA).
Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Maria Butina không liên quan gì đến các cơ quan tình báo Nga và các lập luận kết tội bà này đều vô căn cứ.
Bị cáo Maria Butina trước tòa án Mỹ ngày 13-12-2018 - Ảnh: REUTERS
Về phía Anh, Ngoại trưởng Jeremy Hunt đã cảnh báo Nga đừng nên sử dụng Paul Whelan như "con cờ ngoại giao".
Quan hệ ngoại giao giữa Anh và Nga rơi vào cảnh "cơm không lành, canh không ngọt" từ sau vụ cựu điệp viên nhị trùng người Nga Sergei Skripal và con gái bị đầu độc vào tháng 3-2018 tại Anh. Anh đổ tội cho Nga trong khi Nga bác bỏ, sau đó hai bên đã trục xuất hàng loạt nhân viên ngoại giao của đối phương.
Vẫn chưa rõ Paul Whelan chỉ là một du khách yêu mến đất nước Nga hay một con cờ ngoại giao hoặc giả một điệp viên làm việc cho phương tây? Chỉ có điều chắc chắn nếu bị buộc tội hoạt động gián điệp, ông sẽ phải ngồi tù ở Nga từ 10-20 năm.
 |  |  |
Đăng ký tại đây
Bình luận hay